«Οι επόμενες γενιές θα απορούν γιατί μετακινούμαστε με αυτοκίνητο μέσα στις πόλεις».
Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Υγεία Βαρκελώνης
Η ζήλια κάποιων δημάρχων είναι απερίγραπτη. Κάνει ας πούμε ένα έργο ένας δήμαρχος μιας μικρής πόλης στη Βόρεια Ελλάδα, σπεύδουν να τον μιμηθούν.
Υιοθετεί ένα μέτρο η Μαδρίτη, όλοι τρέχουν να κάνουν το ίδιο. Προτείνει ένα γραφείο πολεοδόμων κάτι για την πόλη του Μεξικού κι αρχίζει να το σκέφτεται ο Καμίνης.
Τέτοια ζήλεια. Κι ας μη έκαναν τίποτα για θητείες, δεκαετίες ολόκληρες. Είναι κι άλλοι δήμαρχοι που δεν ζηλεύουν κανένα.
Μια κατάσταση που θυμίζει το αρχαίο ρητό «Σπεύδε βραδέως» (αποδίδεται είτε στον Πυθαγόρα, είτε στον σοφό Χίλωνα). Δηλαδή, «Συντόμευε με ό,τι κάνεις, αλλά χωρίς να βιάζεσαι».
Η φράση αυτή είναι οξύμωρο σχήμα, αφού έχει λέξεις με αντιφατικό νόημα. Αλλά μήπως έτσι δεν είναι σήμερα η ζωή μας; Γεμάτη αντιφάσεις.
Στο σημείωμα αναφέρομαι σε πρωτοβουλίες υπέρ του ποδηλάτου και των πεζών. Πρωτοβουλίες που αφορούν το «Σπεύδε βραδέως» κι οι οποίες απλώνονται σε όλη την Ευρώπη.
Σπεύδε βραδέως
O βρετανικός οργανισμός SUSTRANS παρουσίασε τον παρακάτω πίνακα μετακίνησης ανθρώπων – δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού New Scientist. Σύμφωνα με τη μελέτη τους η μετακίνηση με αυτοκίνητο μέσα σε μια πόλη είναι η πλέον αργή, μόλις 2000 άτομα μέσα σε 1 ώρα.
Αντίθετα, στο ίδιο χρονικό διάστημα τα λεωφορεία μετακινούν 9000 άτομα, τα ποδήλατα 14.000, το τραμ ή το μετρό 22.000. Κι αν οι πολίτες αποφασίσουν να περπατήσουν τότε 19.000 άτομα θα μετακινηθούν στον ίδιο χώρο σε 1 ώρα.
Σε ένα σύντομο βίντεο στο you tube (https:// www.youtube.com/ channel/UCDMSslL7Fnsk53HcYGWDgVQ) o οργανισμός SUSTRANS παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα της μετακίνησης με ποδήλατο σε 7 πόλεις της.
Κι είναι όλοι τους, καταστηματάρχες και καταναλωτές, ευχαριστημένοι και υγιέστεροι.
Χωρίς αυτοκίνητα
Η Pontevedra είναι μια παραθαλάσσια πόλη στη Β.Δ. Ισπανία που έχει ακριβώς τον πληθυσμό των Χανίων. Ο δήμαρχος της Miguel Anxo Fernández Lores που είναι στο αξίωμα αυτό από το 1999 αποφάσισε τότε να απαγορεύσει τα αυτοκίνητα στο κέντρο της πόλης.
Η δήλωση του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “The Guardian” είναι αφοπλιστική «Το γεγονός ότι έχεις αυτοκίνητο δεν σου δίνει το δικαίωμα να καταλαμβάνεις δημόσιο χώρο».
Τα αποτελέσματα στην Pontevedra:
– Δεν ακούς ήχους αυτοκινήτων, παρά μόνο το τιτίβισμα των πουλιών και το θόρυβο από τα κουταλάκια που ανακατεύουν το καφέ τους κάτοικοι και επισκέπτες .
– Δεν γίνονται ατυχήματα.
– Οι άνθρωποι δεν φωνάζουν ή φωνάζουν λιγότερο.
– Οι μαθητές με τους δασκάλους τους και οι ηλικιωμένοι περπατάνε στην πόλη άφοβα.
– Δεν υπάρχει καυσαέριο.
Κάπνισμα ίσον οδήγηση
Ποιος ισχυρίζεται ότι η οδήγηση είναι το ίδιο βλαβερή με το κάπνισμα; To Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Υγεία της Βαρκελώνης, υπολογίζει ότι οι δρόμοι και υποστηρικτικές δομές για τα αυτοκίνητα καλύπτουν το 60% της έκτασης των πόλεων.
«Οπως καταργήσαμε το κάπνισμα μέσα στα κτήρια επειδή συνειδητοποιήσαμε τις βλάβες που προκαλεί ο καπνός στους άλλους, βλέπουμε ότι το ίδιο θα συμβεί με τα αυτοκίνητα». Δηλώνουν από το Ινστιτούτο.
Πεζός ή ποδηλάτης στα Χανιά;
Ας υποθέσουμε ότι ένας κάτοικος του Κουμ Καπί θέλει να πάει μέχρι το Πανελλήνιο και να επιστρέψει. Διάλεξα αυτή τη διαδρομή επειδή δεν εξυπηρετείται από λεωφορειακή γραμμή. Η απόσταση είναι 1300 μέτρα. Θεωρητικά ένα αυτοκίνητο κάνει την απόσταση σε 3 λεπτά. Χωρίς να υπολογίζουμε τα 7 φανάρια και τα μποτιλιαρίσματα. Στην επιστροφή η απόσταση για το αυτοκίνητο είναι 1500 μέτρα και θα χρειαστεί 4 λεπτά χωρίς να υπολογίζουμε 10 φανάρια και τα μποτιλιαρίσματα. Βέβαια η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική τις περισσότερες μέρες του χρόνου.
Αν ο φίλος μας χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητο θα χρειαστεί περισσότερο από 30 λεπτά, θα μολύνει την ατμόσφαιρα, θα εκνευριστεί, θα κινδυνέψει να τρακάρει, δεν θα βρει τόπο να σταματήσει στην οδό Σκαλίδη κι ίσως πάρει και κάποια κλήση.
Απεναντίας αν ο φίλος μας περπατήσει θα κάνει τα 2.600 μέτρα σε περίπου 30 λεπτά κι αν υπήρχε η δυνατότητα να πάει με ποδήλατο, 10 λεπτά θα ήταν αρκετά.
Κέρδη του η ηρεμία του κι η δωρεάν φυσική του άσκηση.
Κι εδώ το σπεύδε βραδέως έχει μια ιδιαίτερη εφαρμογή.
Συμπερασματικά
Μερικά δάνεια σοφίας παραθέτω από τα γνωμικά του σοφού Χίλωνα, που αφορούν το θέμα μας και την οδηγική συμπεριφορά μας.
– «Να τιμάς τα γηρατειά»
Δηλαδή, να σέβεσαι τον ηλικιωμένο πεζό που προσπαθεί να διασχίσει ένα δρόμο ή μια αόρατη διάβαση.
– «Να συγκρατείς τον θυμό σου»
Οταν κάποιοι συμπολίτες – οδηγοί ή ποδηλάτες – δυσκολεύονται να σταθμεύσουν ή να μετακινηθούν.
– «Στον δρόμο μη σπεύδεις να προσπεράσεις άλλους ούτε να χειρονομείς: αυτό το κάνουν οι τρελοί».
Αυτό το παραθέτω χωρίς επεξηγήσεις.
– «Μη βιάζεσαι όταν μιλάς»
Αν συμπληρώσουμε «όταν μιλάς στο κινητό σου…» τότε περιγράφουμε μια εικόνα της καθημερινότητάς μας.
– «Τίποτα δεν μένει πιστό, αμετάβλητο»
Πραγματικά. Γι’ αυτό είναι καιρός να σπεύσουμε να αλλάξουμε, όχι βραδέως πλέον.
