■ Στα Λευκά Ορη τα δύο βαθύτερα σπηλαιοβάραθρα της Ελλάδας και από τα βαθύτερα παγκοσμίως
Εντυπωσιακές εικόνες από την κατάβαση στο σπηλαιοβάραθρο του Γουργούθακα στα Λευκά Όρη, κατέγραψε η νέα αποστολή εξερεύνησης που πραγματοποιήθηκε τις προηγούμενες ημέρες (από 29 Ιουλίου έως 12 Αυγούστου).
Το σπηλαιοβάραθρο βρίσκεται στην τοποθεσία “Ατζίνες” των Λευκών Ορέων και ανατολικά της κορυφής του Αγίου Πνεύματος, στην περιοχή Μελιδονίου Αποκορώνου.
Το βάθος του, όπως μας είπε ο συντονιστής της αποστολής, γεωλόγος Γιώργος Σωτηριάδης, είναι 1.100 μέτρα (όπως διαπιστώθηκε σε χαρτογράφηση που πραγματοποιήθηκε πέρυσι με νεότερα μέσα (κινητό και αποστασιόμετρο), καθώς οι Γάλλοι που το ανακάλυψαν το 1990 το χαρτογράφησαν σε 1.208 μέτρα βάθος.
Το σίγουρο είναι ότι και τα δύο βαθύτερα σπηλαιοβάραθρα της Ελλάδας (και από τα βαθύτερα παγκοσμίως) βρίσκονται στα Λευκά Ορη. Το ένα είναι ο Γουργούθακας και το άλλο το σπήλαιο “Λιοντάρι” στην ίδια περιοχή με βάθος 1.110 μέτρα, στο οποίο αναμένεται να γίνει νεότερη χαρτογράφηση.
Το μεγάλο γεγονός της φετινής αποστολής ήταν η κατάδυση που ξεκίνησε μέσα σε ένα πλημμυρισμένο σιφώνι στο οποίο ο δύτης κολυμπούσε για 120 μέτρα και μετά βγήκε σε στεγνό τμήμα σπηλαίου στο οποίο, όπως μας λένε μέλη της αποστολής, δεν έχει πατήσει ποτέ κανείς.
Μάλιστα, στόχος της αποστολής που θα πραγματοποιηθεί το 2024 θα είναι διπλή κατάδυση, για να εντοπιστεί το πού οδηγεί αυτός ο αγωγός μέσα στο σπήλαιο.
Η προηγούμενη κατάβαση είχε γίνει πέρυσι (έπειτα από 21 χρόνια), όπου ανακαλύφθηκε ένα νέο είδος ασπόνδυλου οργανισμού που ζει μόνο στον Γουργούθακα.
Η φετινή πανελλήνια αποστολή οργανώθηκε από τη σπηλαιολογική ομάδα “Γουργούθακας 2023” με τη στήριξη σπηλαιολογικών συλλόγων από όλη την Ελλάδα, του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων, του Σπηλαιολογικού Ομίλου Κρήτης και της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας Κρήτης και του Φυσιολατρικού Ορειβατικού Συλλόγου Σητείας.
Την πρώτη μέρα, δηλαδή το Σάββατο 29 Ιουλίου, μέλη της αποστολής ανέβηκαν και κατέβηκαν δύο φορές για να μεταφέρουν εξοπλισμό και τρόφιμα και τις επόμενες ημέρες έγινε η εξερεύνηση του σπηλαίου μέσα στον Γουργόυθακα και σε διπλανό βάραθρο από το οποίο είχαν νερό.
Στόχοι της φετινής αποστολής Γουργούθακας 2023 ήταν:
• Η συνέχιση της υποβρύχιας σπηλαιοεξερεύνησης του σιφωνιού που υπάρχει σε βάθος 648 μέτρων.
• Η ολοκλήρωση της γεωλογικής και βιολογικής μελέτης.
• Η βελτίωση του αρματώματος.
Οπως σημειώνουν οι συντονιστές της αποστολής, γεωλόγοι, Γιώργος Σωτηριάδης και Μάρκος Βαξεβανόπουλος:
«Φέτος η κατάδυση έγινε με απόλυτη επιτυχία στα -678 μέτρα και μετά από 120 μέτρα πλημμυρισμένου αγωγού ο δύτης βγήκε σε στεγνό πέρασμα, το οποίο και εξερεύνησε. Μετά από 40 μέτρα περίπου γύρισε πίσω, αφού μόνος δεν είναι δυνατόν να ολοκληρώσει μια τέτοια εξερεύνηση. Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, αφού για πρώτη φορά κάποιος πάτησε το τμήμα αυτό του σπηλαίου και στόχος πλέον είναι του χρόνου να βουτήξουν 2 σπηλαιοδύτες και να συνεχιστεί η εξερεύνηση μετά το πλημμυρισμένο τμήμα του σπηλαίου.
Πάνω από 20 σπηλαιοεξερευνητές συμμετείχαν στην αποστολή από διάφορους συλλόγους από ολόκληρη την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Βόλος, Αθήνα, Ηράκλειο, Χανιά κ.α.). Επτά σπηλαιοεξερευνητές συμμετείχαν στην αποστολή οι οποίοι μόλις ολοκληρώσαν τα σεμινάρια Α’ Βαθμού στους συλλόγους. Μέσα από τη συμμετοχή τους δυναμώνουν προσωπικά σε δεξιότητες και γνώσεις και μέσα από αυτούς ενδυναμώνουν και οι σύλλογοι τους στους οποίους θα μεταφέρουν όλες αυτές τις εμπειρίες».
Οι κ. Σωτηριάδης και Βαξεβανόπουλος υπογραμμίζουν ότι κατά τη φετινή αποστολή, «ολοκληρώθηκε η βελτίωση του μόνιμου αρματώματος που ξεκίνησε από πέρυσι. Ανοξείδωτα βύσματα, πλακέτες και κρίκοι αντικαθιστούν τα παλιά σκουριασμένα μέταλλα των Γάλλων (σημ.: το σπήλαιο είχε ανακαλυφθεί το 1990 από τη Σπηλαιολογική Αποστολή της ομάδας Catamaran πού εδρεύει στο Μontbeliard της Γαλλίας), ενώ παλιά σχοινιά και άλλα υλικά που έχουν μείνει μέσα στο σπήλαιο απομακρύνονται με στόχο να επιστρέψουμε τον Γουργούθακα στην αρχική του εμφάνιση, αφήνοντας όσο το δυνατόν λιγότερες ανθρώπινες παρεμβάσεις. Με το μόνιμο αρμάτωμα, ενώ πριν απαιτούνταν μια εβδομάδα συνεχούς αρματώματος για να φτάσει η ομάδα στα -700 μέτρα όπου και στήνεται η κατασκήνωση (bivouac), πλέον απαιτούνται λιγότερο από δύο ημέρες.
Ήδη από πέρυσι βγαίνουν τα αποτελέσματα των γεωλογικών και βιολογικών ερευνών και μάλιστα έχει ανακαλυφθεί ένα νέο είδος ασπόνδυλου οργανισμού που ζει μόνο στον Γουργούθακα. Καταγραφικά όργανα που μετράνε τη θερμοκρασία του νερού και του αέρα έχουν τοποθετηθεί στα -700 μέτρα και του χρόνου που θα κατεβάσουμε τα δεδομένα ελπίζουμε να βγάλουμε και άλλα συμπεράσματα για το μοναδικό μικροκλίμα του Γουργούθακα».
Οι ίδιοι εκφράζουν ευχαριστίες στους σπηλαιολογικούς συλλόγους ΠΡΩΤΕΑΣ, ΣΕΛΑΣ, ΕΣΕ Κρήτης και ΧΡΕΙΝΩΝ για την υποστήριξη σε υλικά, αλλά και του Δήμου Αποκορωνου για τη βοήθεια σε τρόφιμα και μετακινήσεις, καθώς και τις εταιρείες “ΙΛΥΔΑ ΑΕ” και “jas4you” για την οικονομική υποστήριξη.
Η εκδήλωση στον Αποκόρωνα
Η δεύτερη μεγάλη αποστολή στο σπηλαιοβάραθρο του Γουργούθακα και τα βάθη της Μαδάρας (Λευκά όρη), ολοκληρώθηκε το Σάββατο 12 Αυγούστου με την παρουσίαση των ευρημάτων της, σε εκδήλωση στα Πεμόνια Αποκορώνου, στον αύλειο χώρο του Ιερού Ναού της Παναγίας.
Η εκδήλωση είχε σκοπό την ενημέρωση του κοινού, την ανάδειξη του φυσικού πλούτου του Αποκόρωνα και την προώθηση της σπηλαιολογίας στη χώρα μας.
Στη διοργάνωση συμμετείχαν επίσης η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, ο Δήμος Αποκορώνου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πεμονίων και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελιδονίου “το Απάνω Νερό”.
Ανακαλύφθηκε από Γάλλους το 1990
Σύμφωνα με τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων, το σπηλαιοβάραθρο του Γουργούθρακα είχε ανακαλυφθεί το 1990 από τη Σπηλαιολογική Αποστολή της ομάδας Catamaran πού εδρεύει στο Μontbeliard της Γαλλίας. Η Ομάδα αυτή, το 1996 προσέγγισε το βάθος των -452m. Το 1997 των –985m. Τον Αύγουστο του 1998 τελικά κατάφεραν να φθάσουν στον πυθμένα του.
Από 20 Ιουλίου μέχρι και τις 5 Αυγούστου του 2001 με κύριο διοργανωτή της αποστολής τον Σ.ΕΛ.Α.Σ. αλλά και με συμμετοχή του ΣΠ.Ο.Κ. και μελών του Ορειβατικού Χανίων και της Ε.Σ.Ε.(Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία) πραγματοποιήθηκε άλλη μία προσπάθεια, που αποσκοπούσε κυρίως στην επίσκεψη του Σπηλαιοβαράθρου μέχρι το τέλος αυτή τη φορά και τελικά τα κατάφεραν με απόλυτη επιτυχία.
