Την Παρασκευή 29 Ιουνίου, η Απτέρα γιόρταζε τα θυρανοίξια του ναού των τεχνών και του πολιτισμού, δηλαδή του αρχαίου της θεάτρου.
Τώρα κι ένα – δύο χρόνια, ερασιτεχνικοί θίασοι ή σχολικές ομάδες με την άδεια της Aρχαιολογικής Yπηρεσίας έρχονταν στον μυστηριακό τούτο χώρο και πολύ γρήγορα γίνονταν μύστες της υποκριτικής τέχνης και εραστές της Απτέρας και του θεάτρου της. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία θεώρησε λοιπόν πως είναι ώρα πλέον να λειτουργήσει το θέατρο της Απτέρας με επαγγελματικούς θιάσους και με υψηλού επιπέδου παραστάσεις. Είμαι βέβαιος πως την απόφαση αυτή δεν την πήρε μόνο επειδή είχε εξασφαλίσει την πληρότητα του θεάτρου με θεατές αλλά κυρίως επειδή ήθελε να αναδείξει πόσο αναγκαίο είναι να αποπερατωθεί το συντομότερο η αναστήλωση του αρχαίου Θεάτρου της Απτέρας, προκειμένου τα Χανιά και η Κρήτη όλη να μπορεί να ζει τον οργασμό των δρώμενων στα αρχαία θέατρα της Ηπειρωτικής χώρας. Είναι ντροπή η Κρήτη η “Εκατόμπολις” του Ομήρου να στερείται τόσο σπουδαίων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Τώρα προκύπτει το θέμα, ποιoς θα εγκαινιάσει το μοναδικό στην Κρήτη αρχαίο θέατρο; O Αισχύλος; O Σοφοκλής; O Ευριπίδης; O Αριστοφάνης; Κανείς τους. Επιλέγεται ο παππούς τους και παππούς μας και παππούς όλου του κόσμου, ο Oμηρος, ο μεγάλος παραμυθάς με τη (μ) ραψωδία της Οδύσσειάς του. Eνα τραγικό παραμύθι που δίδαξε τους μετέπειτα τραγικούς ποιητές να γράφουν τραγωδίες.
Η υπόθεση γνωστή. Οι περιπλανήσεις του Οδυσσέα. Απ’ την Κίρκη στο νησί των Σειρήνων κι απ’ εκεί στη Σκύλλα και στη Χάρυβδη, όπου χάνει όλους τους συντρόφους και το καράβι του. Στη συνέχεια, το κύμα τον ξεβράζει πάνω σε μια σανίδα στο νησί της Καλυψούς.
Η παράσταση
Ηθοποιοί: Σοφία Χιλλ, Αντώνης Μυριαγκός.
Μουσικοί: Ρουθ Χιλλ (κανονάκι) Γιώργος Καλούδης (λύρα).
Αφανή πρόσωπα: Χειριστές, υπεύθυνοι φωτισμών κ.λπ., βοηθητικοί.
Ώρα 21.00 και κάτι, το σκοτάδι έχει πέσει. Τέσσερα μαυροφορεμένα πρόσωπα παίρνουν τις θέσεις τους στην Ορχήστρα. Στα δύο αναλόγια όρθιοι οι δύο ηθοποιοί. Καθήμενοι, μπροστά απ’ αυτούς, οι δύο μουσικοί με το κανονάκι η μία με τη λύρα ο άλλος. Το φως πέφτει πάνω τους και ένα χλιαρό χειροκρότημα τους υποδέχεται. Φταίει η παρατεταμένη αναμονή της έναρξης; Η αμφιβολία για την επιτυχία; Ή ο άσχημος αέρας που σηκώθηκε;
Οι πρώτες νότες απ’ το κανονάκι χύνονται στην ατμόσφαιρα φιλτραρισμένες ηλεκτρονικά και τρέχουν στους γνώριμους μουσικούς δρόμους ιαμβικούς και αναπαίστους της Ομηρικής ποίησης, προκαλώντας το ενδιαφέρον και των πιο αδιάφορων ακροατών. Οταν μπαίνουν οι ηθοποιοί στην εξιστόρηση του μύθου το ενδιαφέρον ζωηρεύει. Η μετάφραση ελεύθερη και ουσιώδης διατηρεί τη μουσικότητα του αρχαίου κειμένου και καθώς από άριστους τεχνίτες εκφέρεται, προκαλεί σε υπερθετικό βαθμό τα συναισθήματα που ο ποιητής θέλει να προκαλέσει. Η παράσταση προχωράει, εξελίσσεται σε τραγωδία. Η θεία δίκη θα φέρει την τιμωρία. Πλησιάζοντας στη σπηλιά της Σκύλλας το πλεούμενο με τον Οδυσσέα και τους συντρόφους του θα συναντήσει φοβερή τρικυμία, το πλεούμενο σαν καρυδότσουφλο γέρνει πότε στη μια και πότε στην άλλη πλευρά, έτοιμο να καταποντιστεί. Η Σκύλλα γρυλίζει απαίσια, τα κύματα ορμούν στη σπηλιά, συμπιέζουν τον αέρα που φεύγει απ’ τις τρύπες σφυρίζοντας σα φίδι. Εδώ μπαίνει στην παράσταση ο άνεμος ακολουθώντας το διάδρομο μεταξύ ορχήστρας και την απέναντι αυτής κτισμάτων, σηκώνει σύννεφο σκόνης που φαίνεται σαν πάχνη από σταγονίδια νερού που σηκώνουν τα κύματα. Η λύρα μπαίνει κι αυτή στα δρώμενα, γρυλίζει πότε πότε σαν τη Σκύλλα κι ύστερα τριζοβολά ρυθμικά σαν τα σανίδια του πλεούμενου που διαλύεται. Ηθοποιοί και μουσικοί σε έκσταση, απαγγέλλουν, χτυπούν και χτυπιούνται και εκτονώνεται με ένα ομαδικό σφύριγμα σαν το σφύριγμα του φιδιού… εδώ τελειώνει η ενότητα Σκύλλα με απώλειες έξι συντρόφους του Οδυσσέα βορά στη Σκύλλα.
Τώρα, το πλεούμενο με τον Οδυσσέα και τους διασωθέντες συντρόφους, πλησιάζει το στενό της Χάρυβδης, η τρικυμία κι εδώ μαίνεται άγρια, η μαγική συκιά απ’ την άκρη του στενού απλώνει κάτι τεράστιους κλώνους, μανιασμένους πάνω στο πλεούμενο κι αρπάζει έναν-έναν τους συντρόφους του Οδυσσέα και τους εκσφενδονίζει στους μέσα κλώνους της όπου τους κατασπαράζει, την ίδια τύχη είχε και το πλεούμενο, χτυπιέται και διαλύεται σε σανίδες. Σε μια απ’ αυτές πιάνεται και διασώζεται ο Οδυσσέας. Εννιά μέρες μετά θα φθάσει στο νησί της Καλυψούς.
Με πάση αλήθεια, καθαρότητα, σαφήνεια και ζωηρότητα, ηθοποιοί και μουσικοί, παρουσίασαν τις τρομερές αυτές εικόνες!
Στις οποίες τις τελευταίες πινελιές έβαλε η ίδια η φύση και ο σκηνοθέτης. Τα ψηλά δέντρα πίσω απ’ την ορχήστρα, ο αέρας, το φως των προβολέων, απογείωσαν την παράσταση.
Η παράσταση έχει τελειώσει εδώ και 30 δευτερόλεπτα περίπου, ηθοποιοί και κοινό, ακίνητοι κι αμίλητοι, σα να επλήγησαν από υψηλής τάσης ρεύμα… Εν τέλει, το κοινό συνέρχεται και ξεσπά σ’ ένα παρατεταμένο ζωηρό χειροκρότημα, ιαχές και σφυρίγματα μετακαλούν τους συντελεστές της παράστασης αρκετές φορές στη σκηνή.
Ενα μεγάλο μπράβο στους συντελεστές της παράστασης για την οποία ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδη και για σένα καύχημα των Απτερέων ας είναι τούτη η χειρότερη παράσταση απ’ όσες θα διεκτραγωδηθούν πάνω στην ορχήστρα σου τους ερχόμενους αιώνες.
