Στα “ίχνη” του Αρχιμήδη;

Ενας Κρητικός επιστήμονας στα… «χνάρια» του Αρχιμήδη; Η απορία θα λυθεί στις γραμμές που ακολουθούν! Νωρίτερα, να διευκρινίσω πως, στο σημερινό σημείωμα, θα ήθελα να εστιάσω, με λίγα και απλά λόγια, το ενδιαφέρον σας σ’ ένα βιβλίο, που η ανάγνωσή του μου έλυσε πολλές απορίες, οι οποίες φώλιαζαν, για χρόνια, μέσα μου σχετικά με τον Αρχιμήδη και τη συμβολή του στην παγκόσμια επιστήμη και διανόηση.
Ο λόγος για το έργο του Χρήστου Δ. Λάζου, «Αρχιμήδης, ο ευφυής μηχανικός», το οποίο κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις «Αίολος». Το εν λόγω έργο, όπως εύκολα διαπιστώνει οιοσδήποτε στο πέρας μιας προσεχτικής μελέτης του, απευθύνεται στον καθένα από μας, είναι εμπλουτισμένο από σειρά βοηθητικές ως προς την κατανόηση του γραπτού κειμένου φωτογραφίες και κατατοπιστικά σχέδια, ενώ παρέχει σημαντική βοήθεια στην επιστημονική έρευνα για τον Αρχιμήδη και τα επιτεύγματά του.
Ο Αρχιμήδης ζει και δραστηριοποιείται στη Σικελία του 3ου αιώνα π.Χ. (πιθανότατα 287 – 212 π.Χ.). Στη ζωή και το έργο του είναι αφιερωμένη η εισαγωγή του παρόντος βιβλίου (σελ. 17 – 45), στην οποία, πέρα από βιογραφικές πληροφορίες, βλέπουμε και τα χειρόγραφα και τις εκδόσεις των έργων του, ενώ παρατίθεται και ελληνική και ξένη βιβλιογραφία – αρθρογραφία για τον Αρχιμήδη.
Το ανά χείρας πόνημα του κ. Λάζου χωρίζεται, αμέσως μετά, σε 5 μέρη: Το πρώτο μέρος (σελ. 49 – 140) ασχολείται με τα «Εμπρηστικά κάτοπτρα» και το ρόλο του Αρχιμήδη στην πολιορκία των Συρακουσών από τους Ρωμαίους, αλλά και τα πειράματα του Λασιθιώτη πολυπράγμονος μηχανικού Ιωάννη Σακά (Νοέμβρης 1973) να τον μιμηθεί. Το 2ο μέρος σχετίζεται με τους «Υδραυλικούς Μηχανισμούς» του Αρχιμήδη (ατέρμων κοχλίας – υδραυλικό ρολόι) και τις μετέπειτα προσπάθειες του Λεονάρντο ντα Βίντσι (15ος – 16ος αιώνας) και του Ι. Σακά (1981) [βλ. σελ. 143 – 188], ενώ το 3ο μέρος παρουσιάζει τους «Μηχανισμούς με γρανάζια» (σελ. 189 – 242).
Τέλος, το 4ο μέρος του παρόντος βιβλίου (σελ. 245 – 268) επικεντρώνεται στις απόπειρες του Ι. Σακά να «εκσυγχρονίσει» τα επιτεύγματα του Αρχιμήδη, για να τα δείξει στις σημερινές γενιές, ενώ το εγχειρίδιο του Χρ. Λάζου ολοκληρώνεται με πολυσέλιδη βιβλιογραφία (σελ. 269 – 274), η οποία προτείνεται για περαιτέρω ανάγνωση σ’ όσους δεν επαρκεί η με απλό και κατανοητό τρόπο γραφής και, κατά τη γνώμη μου, δίχως επιτηδευμένο ύφος παρουσίαση του Αρχιμήδη από το παρόν πόνημα!