Εκδήλωση μνήμης πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28/5/2014, στην Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης, στον Άγιο Ματθαίο. Την εκδήλωση οργάνωσε ο Σύλλογος Φίλων των Απανταχού Κρυπτοχριστιανών, για να τιμήσει τους ηρωικούς υπερασπιστές της, που τόλμησαν και στάθηκαν ορθοί και πολέμησαν μέχρι τελευταίας πνοής, τον υπερπολλαπλάσιο τακτικό στρατό και τις αναρίθμητες ορδές των ατάκτων του Μωάμεθ.
Δεν δειλίασαν μπροστά στον θάνατο και μαρτύρησαν για το υπέρτατο αγαθό που δώρησε ο Θεός στον άνθρωπο, την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ του. Τον τεκμηριωμένο ιστορικό λόγο του καθηγητού θεολόγου και ιστορικού ερευνητή κ. Νικολάου Χριστοδουλάκη, πλαισίωσαν και στόλισαν οι λεβέντικοι κρητικοί χοροί από τον παραδοσιακό όμιλο Χανίων «ΦΑΡΟΣ», ενώ ριζίτικα τραγούδια που αναφέρονται στην Άλωση της Βασιλεύουσας απέδωσε ομάδα ανδρών της Ένωσης Απανταχού Λακκιωτών και τα προλόγισε ο γράφων.
1ο Ριζίτικο:
Όντεν εδικονίζετο ο Κωσταντής στα ξένα/ τσι ρούγες – ρούγες πορπατεί και τα στενά διαβαίνει
Βάνει τα ράσα κούντουρα κι εφάνη το σπαθί ν του/ κι εφάνη τ’ αργυρό σπαθί με το χρουσό θηκάρι.
Βασιλιοπούλα το θωρεί, από ψηλό παλάτι/ Δεν είν’ ευτός καλόγερος, δεν είναι διακονιάρης
Μόνο ’ναι Βασιλιόπουλο, μεγάλου Ρήγα γέννα…
Στην κοσμοχαλασιά των καιρών, που φτάνει στις μέρες μας και ως φαίνεται θα βαστήξει, είναι ανάγκη για όλους μας, αλλά και για τον καθένα μας χωριστά, να ορίσουμε την οριογραμμή της Ελεύθερης Επικράτειάς μας, που θα υπερασπίσουμε με κάθε τρόπο, με κάθε μέσον και κάθε θυσία.
Κι εμείς στις ξένες Αυλές γυρνούμε και γυρεύουμε…, μα δε θα βρούμε άλλον πιο σίγουρο τόπο και τρόπο, από τον τόπο και τον τρόπο των Πατέρων μας, για να μας δώσει γενναιόδωρα τη χαρά από τη συμμετοχή στο πανηγύρι της Ζωής, που τα έχει όλα και δεν του λείπει τίποτα.
Φυτεύγουμε και βόσκομε/ γλεντούμε, πολεμούμε
Έτσα κατέχαμεν εμείς/ Ελεύθεροι να ζιούμε.
Κι ο ίδιος ο μαρτυρικός Αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο Κωσταντής του τραγουδιού που θα ακολουθήσει, αν και οι περιστάσεις τον υποχρέωσαν να προστρέξει στη Δύση για βοήθεια, όμως κάτω από το ράσο της διακονιάς που φόρεσε, ήταν πάντα ζωσμένος το Αυτοκρατορικό του σπαθί και δεν ξέχασε ποτέ τη Γενιά και το Χρέος του. Απέδειξε πως στο Μαρμαρένιο Αλώνι δεν είναι ο Χάρος νικητής, μα αυτός που ζει αιώνια, γιατί παλεύγει ολόρθος, χωρίς να φοβάται θάνατο, αλλά μάχεται μέχρι τέλους για τις αιώνιες αξίες της Πίστης και της Ελευθερίας, του Γένους του και της Πατρίδας του.
Ποιος Βασιλιάς, ποιος Άρχοντας/ τον κόσμο διαφεντεύγει
Και δε δειλιά τον Θάνατο/ μα ολόρθος τον παλεύγει
2ο Ριζίτικο:
Πουλάκιν εκελάηδησε/ στου Γαλατά τον Πύργο
Στση ματζουράνας την κορφή στου ροσμαριού την τρούλλα
Δεν εκελάδιε ωσάν πουλί/ κι ως κελαηδούν τα αηδόνια
Μόν’ εκελάδιε κι ήλεγε/ και την καρδιά μου επλήγωνε.
Και η Φύση, ακόμα κι αυτή, στο θρήνο για την Άλωση μετέχει. «Πουλάκιν εκελάηδησε», το σύμβολο, της Ελευθερίας, το πουλάκι, εκελάηδησε. Πού όμως; – Στον πύργο του Γαλατά, που δεν υποτάχθηκε, όπως οι υπόλοιποι, γιατί τον υπεράσπιζε η ακατανίκητη Κρητική Λεβεντιά και ανίκητη μένοντας, αναπτερώνει ελπίδες, πως η Άνοιξη και η Ανάσταση, πάντα νικούν και ο φαινομενικός ,ο νομιζόμενος θάνατος, κάτω από τα χιόνια του χειμώνα, όσο κι αν μας παγώνει, όσοι κι αν μας πληγώνει την καρδιά, όμως η ακατάλυτη δύναμη της Νέας Ζωής, γεννοβολά και λουλουδίζει ανθούς και ματζουράνα και ροζμαρί και στις κορφές τους να!!! Τα πουλάκια σύμβολα κελαηδούν τον αιώνιο παιάνα της Άνοιξης και τους Ριζίτικους Ύμνους της Ανάστασης και της Ελευθερίας.
Το κελαηδούνε τα πουλιά/ το λεν τα χελιδόνια
Η γι Άνοιξη κι η Ανάσταση/ πάντα νικούν τα χιόνια
Δεν είναι θάνατος για μας/ που να μας ε νικήσει
Και την πιο σκοτεινή νυχτιά/ Αυγή θα την φωτίσει.
Με το καλό ν’ ανταμώνουμε.
*εκ Μεσκλών, χειρουργός οδοντίατρος
