Είναι κάποια παράξενα και όχι τουριστικά μέρη που σε εξιτάρουν να τα γνωρίσεις. Ενα από αυτά οι Νήσοι Φερόες (Foroyar) στον Βόρειο Ατλαντικό που καθώς βρέθηκαν στον δρόμο της εθνικής μας για το προκριματικά του Euro 2016 μας δόθηκε η ευκαιρία να τα επισκεφτούμε πρόσφατα.
Με τον “Γαλανόλευκο Φάρο” αναχωρήσαμε το πρωί από το “Δασκαλογιάννης” και μετά από ολιγόωρη στάση στο “Ελ. Βενιζέλος” φθάσαμε έπειτα από 3 ώρες στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, με το “Καλαμάκι Τράβελ Σέρβις” .
Από εκεί με την αεροπορική εταιρία των νησιών Atlantic Airways -στο αεροσκάφος της οποίας σου προσέφεραν… σούσι- μετά από άλλες δύο ώρες πτήσης η αποστολή των 25 ατόμων προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο των Φερόες που βρίσκεται στο πιο μεγάλο από τα βορειοδυτικά νησιά, το Vagar. Σταθήκαμε πάντως τυχεροί αφού λίγες ώρες αργότερα η πτήση τσάρτερ με την αποστολή της εθνικής ομάδας μας προερχόμενη με την Αθήνα δεν κατάφερε να προσγειωθεί λόγω ομίχλης και επέστρεψε στην Κοπεγχάγη από όπου τελικά έφτασε στα νησιά σχεδόν ένα 24ωρο αργότερα. Οι οιωνοί δεν ήταν τόσο θετικοί ή για να το πούμε αλλιώς η… κακή μέρα από το πρωί φάνηκε.
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Τα νησιά Φερόες είναι ένα σύμπλεγμα 18 ηφαιστειογενών νησιών ανάμεσα σε Ισλανδία, Νορβηγία και Σκωτία από τα οποία κατοικημένα είναι τα 17 με περίπου 50.000 πληθυσμό και… 70.000 πρόβατα. Αλλωστε η ονομασία τους σημαίνει “νησιά των προβάτων” τα οποία θα τα δείτε να βόσκουν στους καταπράσινους λόφους και τα όρη καθόλη τη διάρκεια της ημέρας. Τα πιο μεγάλα νησιά είναι έξι και και κατά την παραμονή μας κινηθήκαμε στα 4 βόρεια που συνδέονται με υποθαλάσσιες σήραγγες και γέφυρες: το Vagar όπου και το αεροδρόμιο, το Streymoy με την πρωτεύουσα Τόρσαβν (ή Θόρσαβν), το Eysturoy -το πιο γραφικό με τα φιορδ του- και το Bordoy όπου και διαμείναμε στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, το Κλάκσβικ.
Το δύο πιο νότια Sandoy και Suduroy που επικοινωνούν με φέρι μποτ δεν τα επισκεφτήκαμε. Από τα υπόλοιπα 12 αξίζει να σταθούμε στο πιο βορειοδυτικό με το πολύ οικείο όνομα Mykines! Δεν μάθαμε από που προερχόταν η ονομασία αυτή, ίσως η χαμένη Ατλαντίδα βρισκόταν έξω από τις… Ηράκλειες στήλες.
Τα Φερόες κατοικήθηκαν πρώτη φορά τον 6ο-7ο αιώνα μ.Χ. από Ιρλανδούς μοναχούς πριν γίνουν μέρος τις αυτοκρατορίας των Βίκινγκς. Σήμερα αποτελούν επαρχία του βασιλείου της Δανίας και από το 1953 απέκτησαν μεγάλο βαθμό αυτονομίας -όπως και η Γροιλανδία- με δικό τους Κοινοβούλιο και την κυβέρνηση της Κοπεγχάγης να έχει την ευθύνη μόνο για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα τους. Διαθέτουν δικό τους νόμισμα, την κορόνα των Φερόε με ίδια ισοτιμία όπως η δανέζικη (1 ευρώ = περίπου 7 κορόνες). Μοναδική διαφορά: τα χαρτονομίσματα τους γίνονται δεκτά μόνο στις συναλλαγές των νησιών, αντίθετα τα δανέζικα παντού. Γενικά πάντως όπως και η Δανία είναι μία αρκετά ακριβή περιοχή με μεγάλους μισθούς (2.000-3.000 ευρώ) και πολύ υψηλή φορολογία όπως συνηθίζεται στους Σκανδιναβούς. Αλλά και τεράστιες παροχές σε παιδεία, υγεία ασύλληπτες για τον μέσο Ελληνα του οποίου οι φόροι ας μην αναλύσουμε το πού πάνε… Η οικονομία τους στηρίζεται κυρίως στην αλιεία και τις ιχθυοκαλλιέργειες σολωμού και για τον λόγο αυτό επέλεξαν να μην ανήκουν στην Ε.Ε. κάτι που θα τους υποχρέωνε σε σημαντικούς περιορισμούς. Επίσης δεν θα δείτε παρά ελάχιστα δένδρα κάτι που σημαίνει ότι εισάγουν φρούτα και λαχανικά.
Να προσθέσουμε ότι στα Φερόες δεν υπάρχει Πανεπιστήμιο, έτσι οι νέοι ποτ επιθυμούν να σπουδάσουν πάνε στο εξωτερικό και κυρίως στη… “μαμά” Δανία!
Ποδοσφαιρικά τα μάθαμε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 όταν έγιναν μέλη σε ΦΙΦΑ (1988) και ΟΥΕΦΑ (1990). Με την εθνική μας ομάδα συναντήθηκαν στα προκριματικά του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος του 1996 όταν και τα νικήσαμε 5-0 εντός και 5-1 εκτός! Πάντως εθνική ομάδα έχουν από το 1930 όταν έδωσαν τον πρώτο ανεπίσημο αγώνα με τα Νησιά Σέτλαντ τα οποία βρίσκονται βόρεια της Σκωτίας.
ΠΑΝΕΜΟΡΦΑ ΤΟΠΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΚΡΥΟ
Τα τοπία που αντικρίσαμε από την πρώτη στιγμή πανέμορφα: βουνά και λόφοι καταπράσινοι γεμάτοι “χαρακιές” δηλαδή ρυάκια από τα οποία τρέχει συνεχώς βρόχινο νερό. Διότι βρέχει 260 μέρες τον χρόνο, θα μπορούσε δηλαδή να λέγονται και νησιά της βροχής αντί των προβάτων. Γραφικά σπιτάκια, μονοκατοικίες και διώροφα που συχνά έχουν σκεπές με γρασίδι για καλύτερη θερμομόνωση λες και έχουν βγει από ταινία του “Αρχοντα των δαχτυλιδιών” και μάλιστα όπως μάθαμε έχουν γίνει και εδώ γυρίσματα της ταινίας εκτός από τη Νέα Ζηλανδία. Πολυώροφες πολυκατοικίες αντικρίσαμε μονάχα στην πρωτεύουσα Τόρσαβν, πρόκειται για νεόκτιστα κτήρια που νοικιάζονται σε αρκετά “αλμυρές τιμές”. Συχνά αντικρίζεις και φιορδ με τη θάλασσα να έχει εισχωρήσει βαθιά στην στεριά σε κάποια σημεία. Κάτι που σε συνδυασμό με τις πολύ ψηλές βραχώδεις ακτές και τα αδιαπέραστα βουνά είχε ως αποτέλεσμα οι μετακινήσεις να είναι αρκετά χρονοβόρες και μέχρι πρόσφατα τα νησιά να είναι απομονωμένα. Πλέον όμως με την κατασκευή 19 τούνελ οι αποστάσεις μειώθηκαν αισθητά και ειδικά χάρη στα δύο υποθαλάσσια που ένωσαν τα μεγάλα βόρεια νησιά την περασμένη δεκαετία, η ζωή έγινε λιγότερο απομονωμένη και δύσκολη. Διότι το τσουχτερό κρύο με μόλις 11 βαθμούς μ.ο. το… καλοκαίρι, σε αναγκάζει να κυκλοφορείς όλο το χρόνο με μάλλινα και ζεστό αδιάβροχο μπουφάν. Το μόνο παρήγορο ότι το “Ρεύμα του Κόλπου” κρατάει αρκετά ήπια τη θερμοκρασία τον χειμώνα που σπάνια πέφτει κάτω από τους 0 βαθμούς κελσίου. Επειδή τώρα βρίσκεσαι κοντά στον Αρκτικό κύκλο, τον Ιούνιο ο ήλιος δύει λίγο πριν τα μεσάνυχτα και ανατέλλει 3-4 ώρες μετά. Είναι μία περίοδος που θα μπορούσα να ζήσω κάνα μήνα παρά το κρύο και τη βροχή. Αντίθετα τον χειμώνα με τις ελάχιστες ώρες ηλιοφάνειας λογικά θα άντεχα καμιά εβδομάδα πριν πέσω σε… κατάθλιψη. Αυτό ως… Μεσογειακός, γιατί οι άνθρωποι εκεί είναι συνηθισμένοι και γι’ αυτό όταν επισκέπτονται τη Δανία αισθάνονται σαν να πήγαν στη Νότια Ευρώπη. Αλλωστε στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι κάτοικοι είναι γηγενείς (91,7 %) με δεύτερη πληθυσμιακή ομάδα τους Δανούς (5,8%) και σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι από τις γειτονικές Ισλανδία, Νορβηγία (0,6%) συνηθισμένοι σε ανάλογες καιρικές συνθήκες.
ΤΡΕΙΣ ΞΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΤΟ
Κατά την ολιγοήμερη παραμονή μας μιλήσαμε με 3 κατοίκους που προέρχονται από τη Μεσόγειο και τα θερμά κλίματα του Νότου, ανήκουν δηλαδή σε μία πολύ μικρή μειοψηφία σε σχέση με τους υπόλοιπους.
Σωτήρης Τσίλας: Ερωτας είναι η αιτία…
Την παραμονή τού αγώνα Φερόες – Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της προπόνησης του εθνικού μας συγκροτήματος γνωρίσαμε στις κερκίδες τον ένα από τους δύο Ελληνες που ζουν στα νησιά. Ο λόγος για τον Σωτήρη Τσίλα έναν ομογενή σεφ από τη Νέα Ζηλανδία -με καταγωγή από την Αρτα- που ήταν στο γήπεδο μαζί με την κοπέλα του και την κόρη του. Μία άλλη γυναίκα από τα Φερόες που έκανε διακοπές στην Ωκεανία ήταν η αιτία που την ακολούθησε πριν 4 χρόνια βόρεια στην άλλη άκρη του πλανήτη.
«Η ζωή εδώ είναι πολύ χαλαρή, δεν υπάρχει καθόλου στρες ενώ τα λεφτά που βγάζεις είναι καλά και ζεις άνετα. Ακόμα ο κόσμος είναι καλός και μπορεί να υπάρχει μεγάλη φορολογία όμως το νοσοκομείο, τα λεωφορεία κ.λπ είναι δωρεάν» μας λέει ενώ όπως σημείωσε μαζί με την πρώην γυναίκα του, την κόρη τους και την κοπέλα του θα ερχόταν και την επόμενη μέρα για να δει τον αγώνα και για να πάρει και το… αίμα του πίσω για όση καζούρα δέχθηκε από γνωστούς και φίλους μετά την ήττα της εθνικής μας τον περασμένο Νοέμβριο στο “Γ. Καραϊσκάκης”. Πού να φανταζόταν…
Φιλίπ Τζόρτζεβις: Στα χνάρια του… γυρολόγου ποδοσφαιριστή πατέρα
Σε μία παμπ κοντά στο ξενοδοχείο μας στο Κλάκσβικ γνωρίσαμε και τον Φιλίπ Τζόρτζεβις. Σέρβος επιθετικός 21 ετών που αγωνίζεται βασικός στην ομάδα του γειτονικού νησιού Eysturoy Βίκινγκουρ Γκότα μία από τις καλύτερες στα Φερόες -αυτή την εβδομάδα αντιμετώπισε τη νορβηγική Ρόζενμποργκ στα προκριματικά του Γιουρόπα Λιγκ.
Βρίσκεται στην περιοχή από 15 ετών ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του Αλεξάνταρ, ενός γυρολόγου της μπάλας που ξεκίνησε από την Παρτιζάν, πέρασε από διάφορες χώρες και ομάδες (Ζυρίχη κ.ά.) και κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια στην ομάδα ΚΙ Κλάκσβικ. Στη συνέχεια “ρίζωσε” στον Βόρειο Ατλαντικό ακολουθώντας καριέρα προπονητή και μοιραία ο γιος του άρχισε καριέρα στις τοπικές ομάδες όπου όπως έλεγε, διακρίνεται ιδιαίτερα. Βλέπει άλλωστε το ποδόσφαιρο ως μία πολύ καλή ευκαιρία να κάνει στο άμεσο μέλλον μία μεταγραφή στο εξωτερικό σε πιο θερμά κλίματα με την Ελλάδα να φαντάζει για αυτόν ένας εξαιρετικός προορισμός. Ασε που δεν θα είχε πρόβλημα μετά την αδυναμία εφαρμογής στη χώρα μας του… αντικαπνιστικού νόμου!
Μοχάμετ: Ο Τυνήσιος εστιάτορας του Κλάκσβικ
Στην ίδια παμπ γνωρίσαμε και ένα Τυνήσιο, τον Μοχάμετ που διατηρεί εστιατόριο στο Κλάκσβικ. Στο άκουσμα ότι είμαστε Ελληνες χάρηκε ιδιαίτερα και εμφανίστηκε πολύ φιλικός σε σημείο να μας βάζει να ακούμε ελληνικούς ιντερνετικούς ραδιοσταθμούς μέσω του iphone του! Γενικά σε αυτή την… εσχατιά της Ευρώπης δεν είναι συνηθισμένοι να βλέπουν τουρίστες και ειδικά μη Σκανδιναβούς. Χαρακτηριστικά, όταν έμαθαν ότι είμαστε Ελληνες, τη δεύτερη μέρα που πήγαμε -παραμονή του αγώνα- έβαλαν στις δύο μεγάλες οθόνες της παμπ να παίζει το νικητήριο γκολ του Εντμουντσον από τον πρώτο αγώνα στο Π. Φάληρο. Οπως καταλαβαίνετε το επόμενο βράδυ δεν περάσαμε ούτε… απ’ έξω από την παμπ!
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΙ ΜΙΑ… ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΝΙΚΗ
H πρωτεύουσα Τόρσαβν (δηλαδή το λιμάνι του θεού Θορ) βρίσκεται στα νότια του νησιού Streymoy και στην ευρύτερη περιοχή ζουν περίπου τα 2/5 του συνολικού πληθυσμού των Φερόες. Κάθε καλοκαίρι διεξάγεται σειρά εκδηλώσεων στο πλαίσιο φεστιβάλ και την παραμονή του αγώνα της εθνικής μας υπήρχε η “Νύχτα Κουλτούρας” με τη δημοτική μπάντα να παίζει έξω από το Δημαρχείο και διάφορα μουσικά σχήματα σε πολλές άλλες τοποθεσίες αλλά και εκθέσεις. Μία από αυτές επισκεφθήκαμε στο Μουσείο μοντέρνας τέχνης. Επίσης υπήρχε μπουφές σε διάφορα σημεία όπως εκείνος από την πρεσβεία της Ισλανδίας που δοκιμάσαμε ωμό κρέας φάλαινας το οποίο δεν μας… ενθουσίασε! Ανήμερα του αγώνα διεξήχθη ο διεθνής Μαραθώνιος και Ημιμαραθώνιος ενώ στις εκδηλώσεις κατά κάποιο τρόπο συμμετείχε λίγες ώρες αργότερα και η… εθνική Ελλάδος αφού απέναντί της οι ντόπιοι πέτυχαν τη μεγαλύτερη εντός έδρας νίκη της ιστορίας τους. Από τον Σεπτέμβριο του 1990 με αντίπαλο την Αυστρία (1-0) είχαν να νικήσουν μία τόσο “βαριά” φανέλα σε επίσημο αγώνα. Τότε μάλιστα το παιχνίδι είχε διεξαχθεί στη Σουηδία, οπότε καταλαβαίνετε ότι ήταν απόλυτα δικαιολογημένα τα πυροτεχνήματα και τα χαρούμενα πρόσωπα στο φινάλε με τα παιδιά να περιμένουν έξω από το γήπεδο για αυτόγραφα τους ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές του αντιπροσωπευτικού τους συγκροτήματος.
ΑΛΛΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας επισκεφτήκαμε ακόμα:
• Την κωμόπολη Gjogv (μη… ζητάτε μετάφραση) στα βόρεια του νησιού Eysturoy. Ιδιαίτερα γραφική αφού τη διέσχιζε ένα μικρό ποτάμι (φωτ. 1) ενώ μία λωρίδα θάλασσας εισχωρούσε σε έναν κολπίσκο από όπου με ράμπα ανέβαζαν τις βάρκες όταν οι καιρικές συνθήκες γίνονταν άγριες.
• Την παλιά πρωτεύουσα Kirkjubour, λίγο πιο νότια από το Τόρσαβν με τη χαρακτηριστική εκκλησία (φωτ. 2) από τις πιο παλιές στα νησιά. Εκεί ακούσαμε για τις επιδρομές των πειρατών με πιο πολύτιμη λεία τα κορίτσια και τους… ιερείς οι οποίοι καθώς αντιπροσώπευαν τον βασιλέα επιστρέφονταν μόνο εφόσον τους έδιναν ένα αξιοσέβαστο ποσό σε λύτρα. Κάποιοι από τους πειρατές εγκαταστάθηκαν μόνιμα στα νησιά και οι απόγονοί τους ξεχωρίζουν από το πιο σκουρόχρωμο δέρμα τους.
• Είδαμε τη μοναδική ίσως αμμώδη παραλία των Φερόες στο Sydrugota (κεντρική φωτ. στη σελίδα 8) του νησιού Eysturoy όπου το καλοκαίρι διεξάγεται μεγάλο διεθνές φεστιβάλ (G! Festival) με τη συμμετοχή 4.000 ατόμων, κάτι λιγότερο από το 1/10 του συνολικού πληθυσμού
• Στό ίδιο νησί υπάρχει και η πιο ψηλή κορυφή των Φερόες (882μ.), όπου την πιο μεγάλη μέρα του χρόνου -21 Ιουνίου- είναι παράδοση οι ντόπιοι να την επισκέπτονται και να διανυκτερεύουν εκεί. Λίγα χιλιόμετρα παραπέρα αντικρίσαμε μία ντουζίνα από τροχόσπιτα Ισλανδών οι οποίοι είχαν βρεθεί στην περιοχή για να δουν 2 χαρακτηριστικούς βράχους (φωτ. 3) μέσα στην θάλασσα που σύμφωνα με τη μυθολογία τους ήταν ένα νεαρό ζευγάρι που οι θεοί πέτρωσαν για να μείνει πάντα μαζί.
• Και βέβαια το Κλάκσβικ που αποτελούσε την έδρα μας. Εκεί και στην είσοδο του λιμανιού του δεσπόζει ένα πολύ μεγάλο βουνό που θυμίζει πυραμίδα (φωτ. 4, διακρίνεται αριστερά πίσω από τους Ελληνες φιλάθλους) και αποτελεί ένα είδος φυσικού φράγματος για τα κύματα του Βόρειου Ωκεανού.
Αν η παραμονή μας κρατούσε λίγες ακόμα μέρες τότε θα άξιζε μία επίσκεψη στο νησί Mykines με τις πολυάριθμες αποικίες από τα μαυρόασπρα θαλασσοπούλια του Ατλαντικού Puffin (φωτ. δεξιά) με το χαρακτηριστικό ράμφος. Μετά από αυτά ελπίζουμε να γίνει σύντομα μέλος στην ΟΥΕΦΑ και η… Γροιλανδία και να βρεθεί στον δρόμο της εθνικής μας σε κάποια προκριματική φάση για να ζήσουμε μία ακόμα δυνατή και σπάνια εμπειρία γνωρίζοντας μέρη και τοπία εντελώς άγνωστα σε εμάς…
Πολυ ακριβης η περιγραφη σου ΓΙΩΡΓΗ.Ενα πολυ ενδιαφερον ταξιδι,που γινεται πια αναμνηση.Ενα χρονο μετα τη Βραζιλια,μια ακομη εμπειρια στον Β.ΑΤΛΑΝΤΙΚΟ.