Πανεπιστημιακή μελέτη αναδεικνύει την μοναδικότητα και σπουδαιότητα του συγκεκριμένου πληθυσμού
Ανθεκτικότητα, μακροζωία και καλή προσαρμογή στα βουνά του νησιού έχει η φυλή βοοειδών της Ορεινής Κρήτης, μικροί πληθυσμοί της οποίας συνεχίζουν να διαβιούν σε περιοχές όπως τα Κεραμειά.
Το Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας του τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής της Γεωπονικής Σχολής Αθηνών ερεύνησε τους αυτόχθονες πληθυσμούς στην Κρήτη και θα παρουσιάσει επίσημα τα στοιχεία του την ερχόμενη Παρασκευή σε εκδήλωση στα Χανιά.
Μιλώντας στα “Χ.ν.” η κα Παναγιώτα Κουτσούλη επίκουρος Καθηγήτρια στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο στη Γενετική των ζώων αναφέρθηκε στα βασικά συμπεράσματα της έρευνας της που αφορά τα αυτόχθονα βοοειδή της Κρήτης.
«Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι πρόκειται για έναν πληθυσμό που ξεχωρίζει από γενετική άποψη. Οι αναλύσεις που έγιναν βασίστηκαν σε μεγάλο αριθμό γονιδίων. Όλα τα αποτελέσματα συνηγορούν ότι πρόκειται για έναν διακριτό πληθυσμό, ξεχωριστό από τους υπόλοιπους αυτόχθονες πληθυσμούς και φυλές βοοειδών που υπάρχουν στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ο πληθυσμός αυτός είναι πολύ μικρός σε μέγεθος, είναι στα πρόθυρα εξαφάνισης, είναι επείγον να προστατευθεί, και επίσης έχει σημαντικά επίπεδα ομομειξίας» τόνισε η επιστήμονας.
ΑΓΕΛΑΔΑ ΜΕΣΑΡΑΣ ΚΑΙ ΑΓΕΛΑΔΑ ΟΡΕΙΝΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Δίνοντας μας περισσότερα στοιχειά για την έρευνα που πραγματοποιήθηκε η κ. Κατσούλη υπογραμμίζει πως «από παλαιότερες μελέτες από τη δεκαετία του 1940-1950 γνωρίζαμε ότι υπήρχαν δύο πληθυσμοί αυτόχθονων βοοειδών στην Κρήτη. Η αγελάδα Μεσσαράς στην ομώνυμη πεδιάδα και η αγελάδα Ορεινής Κρήτης. Σε όλο το νησί με επισκέψεις και επιτόπιες έρευνες δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε άτομα από τη φυλή Μεσσαράς. Σημειωτέον ότι με βάση τις αναφορές η αγελάδα Μεσσαράς ήταν πιο μεγαλόσωμη και με μεγαλύτερο βάρος. Με βάση πληροφορίες των συνεργατών του δικτύου της Αμάλθεια (Δίκτυο Προστασίας Αυτόχθονων Αγροτικών Ζώων) ήρθαμε σε επαφή με την οικογένεια Μανουσάκη η οποία είχε στην κατοχή της από τη δεκαετία του 80 αυτά τα βοοειδή. Μετά το 2006 τα βοοειδή αυτά περιήλθαν στη μονή Αγίας Τριάδας και έπειτα σε 3-4 παραγωγούς. Βασιζόμενοι στις σωματομετρήσεις που έγιναν στον συγκεκριμένο πληθυσμό σε πάνω από 20 διαστάσεις του σώματός τους, είδαμε ότι συγκριτικά είναι πιο κοντά στο σωματικό μέγεθος των παλαιότερων βοοειδών της Ορεινής Κρήτης παρά της αγελάδας Μεσσαράς. Συνοψίζοντας θεωρούμε ότι τα βοοειδή αυτά αποτελούν απομεινάρι του παλαιότερου πληθυσμού Ορεινής Κρήτης από τα δεδομένα των σωματομετρήσεων αλλά και από τα αποτελέσματα της γονοτυπικής ανάλυσης που μας λένε ότι ο πληθυσμός αυτός δεν μοιάζει με καμία από τις υπόλοιπες αυτόχθονες φυλές βοοειδών.»
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ;
Γιατί όμως είναι σημαντικό να διατηρηθεί αυτή η “φυλή” βοοειδών, ήταν το ερώτημα μας στην κ Κουτσούλη; «Τα βοοειδή αυτά έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, φέρουν πολύτιμα γονίδια για αυτά τα χαρακτηριστικά. Έχουν μακροζωία, ανθεκτικότητα, δείχνουν καλή προσαρμογή στις δεδομένες συνθήκες (ορεινές περιοχές της Κρήτης). Η εκτροφή τους δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε εγκαταστάσεις, σε ζωοτροφές (όπως οι εισαγόμενες ξένες φυλές) και επίσης δίνουν προϊόν (κρέας) με υψηλή διατροφική αξία».
Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να αναληφθούν μια σειρά από πρωτοβουλίες που η κ. Κουτσούλη συνοψίζει στα παρακάτω:
• Πρέπει ο πληθυσμός αυτός να αναγνωριστεί από την Πολιτεία σαν ξεχωριστή φυλή.
• Πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των ζώων του πληθυσμού.
• Πρέπει να εφαρμοστεί διαχειριστικό σχέδιο για την αναπαραγωγή των ατόμων του.
• Πρέπει να δοθούν κίνητρα για τη διατήρησή του από τους κτηνοτρόφους.
• Πρέπει να μελετηθεί η ποιότητα των προϊόντων του.
• Μέσα από τη συνέχιση της γονιδιωματικής μελέτης του πληθυσμού μπορεί να γίνει σύνδεση των χαρακτηριστικών του (ανθεκτικότητα, μακροζωία) με γενετικούς δείκτες.»
Τι θα έλεγε η επιστήμονας σε έναν απλό πολίτη της Κρήτης που θα της έθετε το ερώτημα γιατί να ενδιαφερθεί, γιατί να τον απασχολήσει η διάσωση και διατήρηση των αυτόχθονων βοοειδών ; «Ο απλός πολίτης θα πρέπει να δει τον συγκεκριμένο πληθυσμό σαν ένα κομμάτι της βιοποικιλότητας καθώς και σαν ένα αναπόσπαστο στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας του νησιού. Τα βοοειδή αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό στοιχείο ενός παραγωγικού συστήματος με σημαντική συνεισφορά στην οικονομία του νησιού επειδή μπορούν να δώσουν προϊόντα με ταυτότητα, προϊόντα με ποιότητα και με μικρό κόστος παραγωγής» εξηγεί η κ. Κουτσούλη.
Η ημερίδα ενημέρωσης θα γίνει αύριο Παρασκευή στις 10.30 στο χώρο της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Χανίων στην Αγιά.
Στα Κεραμειά
Τα “Χ.ν.” είχαν παρουσιάσει το 2015 ένα παραγωγό στα Κεραμειά τον κ. Στ. Τριλυρράκη που διατηρούσε τότε και συνεχίζει να εκτρέφει ένα κοπάδι από ορεινές αγελάδες. Όπως μας είχε πει τα βοοειδή τρέφονται από ό,τι βγάζει η γη. «Το κοπάδι το είχε ο κ. Μανουσάκης στους Μύλους Κρήτης, στη συνέχεια τις πήρε το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας και από εκεί τις πήρα και εγώ. Είναι οι παραδοσιακές αγελάδες της Κρήτης, αυτές που τώρα έχουν εξαφανιστεί» είχε πει. Στην περιοχή των Κεραμειών γνώριζαν από βοοειδή καθώς για χρόνια τα σπίτια είχαν 1 – 2 ζώα για το γάλα και το κρέας της χρονιάς.
