Το 4×4 του “Ερυθρού Σταυρού Χανίων” φορτώνεται µε κονσέρβες, παξιµάδια, µπισκότα, γάλα, µπανάνες, µερικά αχλάδια, νερό. Στη θέση του οδηγού η Μαρία, δίπλα της ο Γιώργος ή “Μικρούλης” -λόγω ηλικίας- στο πίσω κάθισµα η κa Μαρία και η κa Κούλα, όλοι εθελοντές των τµηµάτων του Ερυθρού Σταυρού. Μαζί τους και εµείς για να παρακολουθήσουµε και να καταγράψουµε το Street work, την επίσκεψη δηλαδή των εθελοντών και την παροχή βοήθειας σε άστεγους της πόλης των Χανίων.
Άστεγοι που δεν γίνονται δεκτοί ή δεν θέλουν να πάνε στο “Δημοτικό υπνωτήριο” καθώς οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με εξαρτήσεις αλκοόλ κυρίως.
Εδώ και ενάμιση χρόνο ο Ε.Σ. υλοποιεί μια φορά το μήνα, όταν έχει κρύο πιο συχνά, μια δράση εντοπισμού, καταγραφής των αστέγων, παροχής φαγητού και νερού.
«Το σημαντικότερο όλων ίσως είναι η κουβέντα! Οι άνθρωποι αυτοί είναι μοναχικοί, έχουν ανάγκη κάποιον να τους ακούσει, να τους πει μια ζεστή κουβέντα…» μας λέει η κα Κούλα με την οποία συζητάμε εδώ και μήνες αν θα μπορούσαμε να καλύψουμε δημοσιογραφικά μια επίσκεψη τους. Η συνομιλήτρια μας δεν έκρυβε τις επιφυλάξεις της καθώς «καταβάλαμε μεγάλο κόπο για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων αυτών και δεν θέλουμε να τη χάσουμε», ωστόσο αντιλαμβάνεται πως θα είμαστε διακριτικοί και δεν θα παρέμβουμε καθόλου στο έργο τους.
Πρώτος σταθμός ένα ερείπιο στην περιοχή των Λενταριανών.
Μοναδικός ένοικος ο κ. Γ. «Τι κάνεις πως είσαι; Η μέση σου πως πάει, πονάς ακόμα;» του λένε οι εθελόντριες. «Καλύτερα, υπάρχουν και χειρότερα» απαντάει εκείνος. Οι άνθρωποι του Ε.Σ. χαίρονται που βλέπουν τη μπουγάδα των ρούχων του απλωμένη και το χώρο σχετικά καθαρό. «Όταν πρωτοήλθαμε η κατάσταση ήταν απερίγραπτη…» εξηγούν. Η συνάντηση είναι σύντομη, καθώς ο κ. Γ. θέλει να μιλήσει στο τηλέφωνο.
«ΑΓΑΠΕΣ ΜΟΥ…»
Επόμενη στάση, όχι πολύ μακριά ένα άλλο ερείπιο όπου διαμένει μόνιμα η κα Α. Χωρίς ρεύμα, ούτε νερό, δίχως παράθυρα. Η κα Α. είναι εξαρτημένη από το αλκοόλ ωστόσο αυτό το βράδυ που την επισκεπτόμαστε φαίνεται καλά! Υποδέχεται με χαρά τους ανθρώπους του Ερυθρού Σταυρού, θέλει να τους φιλήσει τα χέρια. «Αγάπες μου…» τους λέει. Μιλάνε για την κατάσταση της υγείας της, για την παρέα της, της αφήνουν τις τσάντες με τα τρόφιμα και ρούχα.
«Δεν ξέρετε τι αγώνα έχουμε κάνει για αυτή τη γυναίκα και εμείς και οι Κοινωνικές Υπηρεσίες για να την τραβήξουμε από εδώ. Δυστυχώς έχει πολύ σοβαρό πρόβλημα με το αλκοόλ» λένε οι εθελοντές.
Πίσω στο αυτοκίνητο οι εθελοντές συζητούν για άλλους αστέγους που έχουν αναφερθεί αλλά πρέπει να εντοπιστούν, πού κοιμούνται και πού είναι το στέκι τους. Η Μαρία μιλάει για ένα νέο που έχει εμφανιστεί τελευταία στο Κουμ Καπί και ο Γιώργος για μια ηλικιωμένη που την έχουν διώξει οι δικοί της… Εκτός από το ομαδικό Street work πολλές φορές οι εθελοντές μεμονωμένα πηγαίνουν στους αστέγους από μια τσάντα με τα βασικά είδη.
ΤΟ ΣΤΡΩΜΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΛΑΚΟ
Φτάνουμε ανάμεσα σε Κουμ Καπί και Παλιά Πόλη. Εκεί στην αυλή ενός σπιτιού-μαγαζιού μένει ο Σ. Όταν φτάνουμε αυτός ξυπνάει και μας καλοδέχεται. «Ακόμα δεν χρησιμοποίησες το στρώμα που σου φέραμε;» τον ρωτάνε δείχνοντας ένα μεγάλο λευκό στρώμα σε μια γωνιά της αυλής. «Έχω συνηθίσει το σκληρό πάτωμα δεν μπορώ το μαλακό…» απαντάει αυτός και ξεκινάει ένα μονόλογο για το πώς το μαλακό στρώμα δεν μπορεί να δημιουργήσει αντίσταση στο βάρος του σώματος του…
Οι εθελοντές βρίσκουν τον Σ. αδυνατισμένο και του ζητάνε να προσέχει, να τρώει καλά, παράλληλα γίνεται προσπάθεια να τον πείσουν να τους ακολουθήσει μια μέρα στο Νοσοκομείο για να κάνει εξετάσεις. Εκείνος δεν φαίνεται διατεθειμένος για κάτι τέτοιο και πάει τη κουβέντα στον καιρό, τα μερομήνια, τις καταστροφές στη Θεσσαλία και στη Λιβύη για τις οποίες ενημερώθηκε από το ραδιοφωνάκι του. Μένουμε για ένα 20λεπτο μαζί του πριν αναχωρήσουμε για την πλατεία Δημ. Αγοράς.
Εκεί συχνάζει τελευταία ένας νέος. Οι άνθρωποι του Ε.Σ. ρωτάνε τον περιπτερά αν τον έχει δει και αφήνουν σε ένα σημείο που ξέρουν ότι συχνάζει την τσάντα του.
Φεύγουμε για Παχιανά. Εκεί σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι ζει ένας άνδρας εθισμένος επίσης στο αλκοόλ. Είναι η δεύτερη φορά που τον προσεγγίζουν, δεν έχει ακόμα κερδηθεί η εμπιστοσύνη του. Αποφεύγουμε να πλησιάσουμε για να μην “χαλάσουμε” την προσέγγιση.
ΜΑΘΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΣΤΕΓΟΥΣ
Μένουμε στο αυτοκίνητο με την οδηγό τη Μαρία. «Εγώ το μεγαλύτερο μάθημα ζωής το πήρα από τους αστέγους» μας δηλώνει η γυναίκα και εξηγεί πως κάθε πρωί παίρνει σφολιατοειδή από το “Γρηγόρη” στη Σούδα και τα πηγαίνει στο δημοτικό υπνωτήριο για να δοθούν ως πρωινό στους ανθρώπους εκεί. «Οι άνθρωποι αυτοί δικαιούνται και παίρνουν τρόφιμα από τον Δήμο που δεν μπορούν να τα μαγειρέψουν (μακαρόνια, όσπρια) γιατί δεν έχουν εστία, δεν έχουν κουζίνα. Εδώ και τρεις μήνες αποφάσισαν και τα δίνουν όλα στο Ερυθρό Σταυρό! Έμεινα άναυδη όταν μου το είπαν» είναι τα λόγια της.
ΣΟΥΔΑ ΚΑΙ Ν. ΧΩΡΑ
Συνεχίζουμε τη βραδινή μας επίσκεψη με κατεύθυνση αυτή τη φορά τη Σούδα. Εκεί σε μια ανοικτή γωνιά κοιμάται μια γυναίκα από χώρα της Δυτ. Ευρώπης η Μ. Η άστεγος έχει υποστεί εγκεφαλικό, λέει ότι έχει παιδιά και οικογένεια για τα οποία κανείς δεν ξέρει κάτι, ενώ μιλάει και τρεις γλώσσες! Θερμός ο χαιρετισμός και η συζήτηση με τους εθελοντές, που μας δείχνουν το χώρο όπου απλώνει τις κουβέρτες της. «Και όταν βρέχει;» ρωτάμε «υπάρχει ένα υπόστεγο δίπλα. Δεν απομακρύνονται συνήθως από τα σημεία που κοιμούνται γιατί δεν θέλουν να χάσουν τα “πόστα” τους» είναι η απάντηση.
Επιστρέφουμε στα Χανιά προς τη Ν. Χώρα. Εκεί σε μια πλατεία είναι το ραντεβού με τον Α. «Μένει σε οικοδομές, εγκαταλελειμμένα σπίτια και δεν θέλει να πηγαίνουμε εκεί, μας δίνει πάντα ραντεβού σε αυτό το σημείο» επισημαίνει η κα Κούλα. Ο Α. φτάνει μετά από 10 λεπτά αναμονής, λαμβάνει την τσάντα του, ευχαριστεί και φεύγει με το χαμόγελο στα χείλη… Πίσω ξανά στην παλιά πόλη κοντά στη Σπλάντζια. Εκεί τελευταία έχει εντοπιστεί ο Λ. Ένας άνδρας που κοιμάται σε sleeping bag και εντοπίστηκε πρόσφατα. Το βράδυ που ακολουθούμε τον Ε.Σ. δεν είναι στο γνωστό σημείο, αλλά η τσάντα του θα αφεθεί εκεί προκειμένου να την πάρει όποτε θελήσει…
ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΗ
Έχουν περάσει 3 ώρες από τότε που ξεκινήσαμε την βραδινή περιοδεία. Μέσα στο αυτοκίνητο ξεκινάει η διαδικασία της αποφόρτισης για τους εθελοντές καθώς το συναισθηματικό βάρος που φορτώνονται είναι μεγάλο.
«Σε κάθε άνθρωπο υπάρχουν προβλήματα, χωρισμοί, άνθρωποι που έχασαν δουλειές και ήλθαν σε αυτήν την κατάσταση και η πολιτεία τι κάνει για αυτό; Για να φτάσει ένας άνθρωπος να πίνει πάρα πολύ σημαίνει ότι πίνει για να ξεχάσει γιατί είχε πολλά προβλήματα. Τι κάνει η πολιτεία για αυτά;» αναρωτιέται η κα Γεωργία.
«Είναι σημαντικό αυτό που κάνουμε και εμείς γιατί αν περιμένουμε κάθε φορά από την πολιτεία να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει, τότε αυτοί οι άνθρωποι δεν θα έχουν τίποτα» λέει η κα Κούλα που βάζει και ένα άλλο ζήτημα. «Δεν ξέρετε πόσοι άνθρωποι προσπάθησαν να βοηθήσουν τη Μ., την Α., τον Σ., κοινωνικοί λειτουργοί από τον Δήμο, το Νοσοκομείο! Δυστυχώς οι περισσότεροι άστεγοι είναι εξαρτημένοι σε ουσίες και δεν θέλουν να ζήσουν μαζί με άλλους» εξηγεί.
«Ίσως το σημαντικότερο θα ήταν η παρέμβαση να γίνεται στην αρχή, όταν αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται την πρώτη ημέρα στο δρόμο πριν συνηθίσουν τη διαμονή σε αυτές τις συνθήκες. Εκεί να υπάρχει υποστήριξη ώστε να βρίσκεται άμεσα κάποιος στεγασμένος χώρος για τη φιλοξενία τους και παράλληλα για όσους είναι εθισμένους να υπάρχει κάποιο πρόγραμμα» είναι το δικό μας σχόλιο.
Αποχαιρετούμε τους ανθρώπους του “Ερυθρού Σταυρού” εντυπωσιασμένοι για μια ακόμη φορά από την υπευθυνότητα και τον αλτρουισμό. Η καθημερινή τους πρακτική αποτελεί προσωποποίηση του ανθρωπισμού…
Συγχαρητήρια για το εξαιρετικό ρεπορτάζ!