Τον ∆εκέµβριο του 1928 ο Κεφαλιανός ∆ηµήτρης Βουτετάκης, γνωστός λογογράφος της εποχής, έγραψε στην εφηµερίδα «Παρατηρητής» µια σειρά άρθρων µε τις αναµνήσεις του από το χωριό του τον Κεφαλά Αποκορώνου.
Ο αρθρογράφος θυµάται την παιδική και εφηβική του ηλικία, η οποία αφορούσε πιθανόν τα χρόνια της Κρητικής Πο
λιτείας (1898-1913) στις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Κεφαλάς ήταν ένα φτωχό χωριό που πολλοί κάτοικοί του ξενιτεύτηκαν στην Αµερική για να βρουν δουλειά, ενώ ορισµένοι µετοίκησαν στην Χαλέπα και συγκεκριµένα στα Ταµπακαριά στα Χανιά δηµιουργώντας µια δυναµική παροικία. Ο Βουτετάκης θυµάται τα γλέντια στην πλατεία της Παναγιάς µε τον λυράρη Σταυρουλονικολή που έπαιζε συρτό, πεντοζάλι και καλαµατιανό, ενώ ο ίδιος δεκατετράχρονος έφηβος µε το κρητικό «[…]βρακάκι και το κοκινόρραχο γελεκάκι[…]» χόρευε στους ήχους της λύρας. Επίσης, θυµήθηκε έναν εσπερινό Καθαράς ∆ευτέρας όταν µια παρέα χωρατατζήδες µε τον παπά Στυλιανό µετά από γερή κρασοκατάνυξη αντί να πάνε στον εσπερινό προτίµησαν να ρίξουν τον φίλο τους Μανώλη Βλαχάκη µέσα σε έναν άδειο τάφο.
Σηµαντικό µέρος των αναµνήσεων ήταν και τα σπίτια επιφανών συγχωριανών, όπως η βίλα των καλοκαιρινών διακοπών του µαιευτήρα ιατρού Μυλωνογιάννη, η παραθεριστική έπαυλη του γνωστού εµπόρου Βατικιώτη, καθώς και ο οντάς του Μπαστακογιώργη, το ψηλότερο οίκηµα του χωριού, που ο Βουτετάκης παροµοίωσε µε τον πύργο του Άιφελ! ∆εν ξέχασε και το καφενείο του Ζωλυντογιώργη, του ξεχωριστού εκείνου καφετζή µε το ιδιαίτερο χιούµορ, που δεν άφηνε σε χλωρό κλαρί τους ξιπασµένους πελάτες του. Χαρακτηριστικό παράδειγµα, ο ναργιλές που παράγγελνε ο πελάτης και ο Ζωλυντογιώργης επαναλάµβανε την παραγγελία, λέγοντας φωναχτά: «ένα ναργιλέ µε υπόληψι». Η υπόληψη ήταν ένα πολυτελές πιάτο µέσα στο οποίο σερβιριζόταν ο ναργιλές και όταν ερχόταν ο λογαριασµός ο ναργιλές στοίχιζε ένα γρόσι και το πιάτο εννέα γρόσια, σύνολο δέκα γρόσια!
Ο Βουτετάκης συγκρίνει επίσης τη νοοτροπία των συγχωριανών του γυναικών στα 1928 µε τη νοοτροπία που είχαν πριν από τριάντα χρόνια, όπου τότε είχαν µακριά µαλλιά, τσόκαρα και κάλτσες, ενώ τώρα είχαν κοντοκουρεµένα µαλλιά και ήταν ξυπόλητες χωρίς κάλτσες. Αναµφίβολα ο αρθρογράφος ακολουθεί το λογοτεχνικό ρεύµα της εποχής, δηλαδή την ηθογραφία, περιγράφοντας εικόνες αλλοτινών εποχών από τη ζωή στην ύπαιθρο εξιδανικεύοντας πρόσωπα και καταστάσεις. Ταυτόχρονα, όµως δίνει χρήσιµες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής και την καθηµερινότητα στην κρητική ύπαιθρο στις αρχές του 20ου αιώνα. («Παρατηρητής», «Εντυπώσεις από το χωριό µου» 1/12/1928, 6/12/1928, 8/12/1928, 9/12/1928).
*Ο κ. Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισµολόγος
