Η εφηµερίδα «Παρατηρητής» το 1929 έκανε ένα πρωτοσέλιδο αφιέρωµα στις προσπάθειες της κυβέρνησης της Κρητικής Πολιτείας για βελτίωση των γεωργικών καλλιεργειών και την εξαγωγή των προϊόντων στο εξωτερικό. Ο Σύµβουλος των Οικονοµικών της Κρητικής Πολιτείας Κ. Φούµης στις 30/12/1900 αποστέλλει εγκύκλιο προς τους Νοµάρχες του νησιού ενηµερώνοντάς τους για τις προσπάθειες του Πρίγκιπα Γεωργίου σε συνεργασία µε την Ελληνική Κυβέρνηση για την εξαγωγή των αγροτικών προϊόντων στην Αγγλία. Ο Φούµης αναφέρει την πρόθυµη συνεργασία των ελληνικών αρχών, οι οποίες εκδίδουν µια έκθεση που παρουσιάζει τα οφέλη από την εµπορική αυτή συναλλαγή, ενώ ταυτόχρονα συνιστά την εξεύρεση επιχειρηµατιών που θα αναλάβουν ως µεσάζοντες τη µεταφορά των προϊόντων στην Αγγλία. Ο Σύµβουλος Οικονοµικών αποστέλλει αυτή την έκθεση στις Νοµαρχίες για την ενηµέρωση των αγροτών.
Στη συνέχεια, ο Φούµης σχολιάζει την απουσία υποδοµών και κυρίως του κατάλληλου οδικού δικτύου για τη διακίνηση των προϊόντων µε τη δέσµευση ότι η Πολιτεία θα βελτίωνε τις υπάρχουσες δοµές. Επίσης, συµβουλεύει τους αγρότες να ρίξουν το βάρος στην καλλιέργεια των σταφυλιών, των εσπεριδοειδών, των οπωροκηπευτικών και των πεπονιών, τα οποία χρειάζεται η αγγλική αγορά. Όλες αυτές οι καλλιέργειες θα πρέπει να γίνουν σε µεγάλες ποσότητες γι’ αυτό η πολιτεία θα φρόντιζε για την εισαγωγή σπόρων διαφόρων ποικιλιών και εµβολίων για τα φυτά από το εξωτερικό. Τελευταίο, αλλά εξίσου σηµαντικό ήταν το ζήτηµα της µεταφοράς των αγροτικών προϊόντων στην Αγγλία. Η Κρητική Πολιτεία είχε ήδη εκπονήσει σχέδιο να έρθει σε επαφή µε την αγγλική ατµοπλοϊκή εταιρεία Τσούστων µε έδρα το Λίβερπουλ, η οποία εκτελούσε το δροµολόγιο Αγγλία-Αίγυπτο, µε στόχο να υπάρχει µια ενδιάµεση στάση στην Κρήτη, ώστε τα κρητικά αγροτικά προϊόντα να βρίσκονται εντός δέκα ηµερών στην αγγλική αγορά («Παρατηρητής», «Τα εγχώρια προϊόντα και η Κρητική Πολιτεία», 19/9/1929). Ακόµα µία φορά φαίνεται η προοδευτική πολιτική της Κρητικής Πολιτείας, η οποία αντιλαµβάνεται ότι το βασικό εξαγωγικό προϊόν είναι τα αγροτικά προϊόντα και προσπαθεί µε όλους τους τρόπους να τα προωθήσει για να βελτιώσει την οικονοµία και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων του νησιού.
*Ο κ. Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισµολόγος
