Μια τρομερή έκρηξη συγκλόνισε τη συνοικία Βωμ στα Χανιά το μεσημέρι της 20ης Φεβρουαρίου 1918. Αιτία ήταν η καταστροφή της βιοτεχνίας παραγωγής αλευριού και μακαρονιών του Αλή βέη Ρουσενιζηδέ. Την ώρα που οι εργάτες έκαναν το μεσημεριανό τους διάλλειμα για φαγητό ανατινάχθηκε ο λέβητας της ατμομηχανής και εκτοξεύθηκε 200 μέτρα παραπέρα, ενώ πολλά θραύσματα σκορπίστηκαν σε ακτίνα 1000 μέτρων. Το κτήριο που ήταν εγκατεστημένος ο λέβητας καταστράφηκε ολοσχερώς, ενώ υπήρξαν και θύματα. Ο πενηντάχρονος θερμαστής Αχμέτ, ο οποίος ήταν δερβίσης, δηλαδή καλόγερος του παρακείμενου τεκέ, σκοτώθηκε και τρεις εργάτριες τραυματίστηκαν σοβαρά. Η πρώτη, η οποία λεγόταν Πανώρια Κουρομιχελάκη 17 ετών με καταγωγή από το Νίππος Αποκορώνου, τραυματίστηκε στο κεφάλι και διακομίστηκε στο Δημοτικό Νοσοκομείο σε αφασία, το ίδιο και η δεύτερη τραυματίας η Κατίνα Αλεξάκη 22 ετών από την Ασή Γωνιά. Η τρίτη, η Αναστασία Ιωαννίδου 45 ετών, ήταν Σμυρνιά και είχε δυο γιούς στο μέτωπο. Σύμφωνα με το πόρισμα των ειδικών η έκρηξη οφειλόταν σε ατύχημα και συγκεκριμένα σε λάθος του άτυχου θερμαστή, ο οποίος ως δερβίσης δεν ήταν πεπειραμένος τεχνίτης, με αποτέλεσμα να μην αντιληφθεί την υπερθέρμανση του λέβητα και να συνεχίσει να τροφοδοτεί με κάρβουνο την ατμομηχανή μέχρι που ανατινάχθηκε. Οι ζημιές υπολογίζονταν σε πενήντα χιλιάδες δραχμές, ενώ είχαν διασωθεί ο κλίβανος και το μακαρονοποιείο.
Εδώ φαίνεται μια εικόνα του τρόπου εργασίας και του εργατικού δυναμικού σε μια βιοτεχνία εκείνης της εποχής. Ο ανειδίκευτος θερμαστής χωρίς γνώσεις και οι φτωχές νέες κοπέλες και μητέρες, όλοι εργαζόμενοι χωρίς ειδίκευση, φανερώνουν την ανέχεια των λαϊκών τάξεων και ειδικά των κατοίκων της κρητικής υπαίθρου.
Εκτός από αυτό το δυσάρεστο γεγονός μια άλλη πολιτική πτυχή αναδεικνύεται από τον τοπικό Τύπο της εποχής. Η απέλαση δημοσίων υπαλλήλων, στρατιωτικών και βουλευτών από την υπόλοιπη Ελλάδα στην Κρήτη. Σε καθημερινή βάση αναγράφονται τα ονόματα και η επαγγελματική ιδιότητα των εξορισμένων, οι οποίοι όπως είναι γνωστό ήταν Αντιβενιζελικοί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, ο Λυκούργος Τσουκαλάς βουλευτής Αττικοβοιωτίας, ο τραπεζιτικός υπάλληλος Ι. Κετσέας από την Αθήνα, ενώ από τη Θήβα απελάθηκαν στα Χανιά σε μια ημέρα δέκα άτομα («Ημερήσια Νέα» 20/2/1918). Το ίδιο συνέβη και την επόμενη ημέρα, καθώς έφτασαν στα Χανιά εικοσιπέντε αξιωματικοί εξόριστοι από την Αθήνα («Ημερήσια Νέα» 21/2/1918). Ακολούθησαν πολλοί ακόμα μεταξύ των οποίων και ο Μητροπολίτης Αθηνών Θεόκλητος, ο οποίος εγκαταστάθηκε στη μονή Πρεβέλης («Ημερήσια Νέα» 7/3/1918). Δυστυχώς, ο Εθνικός Διχασμός Βενιζελικών – Αντιβενιζελικών του 1915 καλά κρατούσε…
Άγνωστες ιστορίες του τόπου μας!
Ευχαριστούμε!