Στις αρχές του 1932 διεξήχθηκαν οι ενοριακές εκλογές για την ανάδειξη των ενοριακών επιτρόπων σε δυο μεγάλες ενορίες της πόλης, στον μητροπολιτικό ναό των Εισοδίων και στον Άγιο Νικόλαο Σπλάντζιας.
Η εφημερίδα «Εσπερινός Ταχυδρόμος» αφιερώνει δυο πρωτοσέλιδα άρθρα στις 9/1/1932 και στις 10/1/1932 με τον συνδυασμό των ενοριακών επιτρόπων για τον ναό των Εισοδίων, όπως δείχνει η φωτογραφία. Αυτές οι εκλογές κύλησαν ομαλά και δεν υπήρξε άλλος σχολιασμός στην εφημερίδα. Το πρόβλημα παρουσιάστηκε στις ενοριακές εκλογές στον Άγιο Νικόλαο, καθώς τόσο οι υποψήφιοι όσο και οι ψηφοφόροι ανήκαν σε δυο διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες, στους γηγενείς και στους Μικρασιάτες. Ο αρθρογράφος Μηνάς Χριστόπουλος επισημαίνει και σχολιάζει το πρόβλημα σε πρωτοσέλιδο άρθρο στον «Εσπερινό Ταχυδρόμο» (22/1/1932) με τίτλο «Γηγενείς και πρόσφυγες εις τας ενοριακάς εκλογάς».
Όπως επισημαίνει στη συνοικία της Σπλάντζιας είχαν εγκατασταθεί περίπου 1000 οικογένειες Μικρασιατών, καθώς με την ανταλλαγή των πληθυσμών έφυγαν από αυτό εκεί οι μουσουλμάνοι Χανιώτες. Εντούτοις, ούτε ένας Μικρασιάτης δεν εκλέχθηκε ενοριακός επίτροπος. Η ερμηνεία του παράδοξου γεγονότος, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, οφειλόταν σε δύο αιτίες: οι Μικρασιάτες δεν ήταν εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο της εκκλησίας, η δεύτερη αιτία ήταν ότι οι γηγενείς διέγραψαν τα ονόματα των Μικρασιατών υποψηφίων από τα ψηφοδέλτια. Η πρώτη αιτία εξηγείται από την απροθυμία των ενοριτισσών Μικρασιατών, οι οποίες μη γνωρίζοντας τον σκοπό της απογραφής και νομίζοντας ότι ήταν για φορολογικούς λόγους απέκρυψαν τα ονόματα των ανδρών τους (ψηφοφόροι και υποψήφιοι ήταν μόνο άνδρες), με αποτέλεσμα να μην συμπεριληφθούν στον εκλογικό κατάλογο. Επίσης, αρκετοί Μικρασιάτες ενορίτες αδιαφόρησαν για τις εκλογές, καθώς στις χαμένες πατρίδες η εκλογή γινόταν με διαφορετικό τρόπο.
Οι πιστοί πρότειναν τους επιτρόπους που θεωρούσαν ότι ήταν άξιοι για αυτή τη θέση και με μυστική ψηφοφορία τους εξέλεγαν. Όσον αφορά στη δεύτερη αιτία, ο Χριστόπουλος υπενθυμίζει στους συντοπίτες του ότι οι Μικρασιάτες είναι πλέον συμπολίτες τους με τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις, γι’ αυτό δεν πρέπει να υπάρχουν αυτές οι διακρίσεις.
Βέβαια, αυτή η κοινωνική σύγκρουση δεν ίσχυε για όλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η λειτουργία του καφενείου «Το Κέντρον των Αθλητών», το οποίο ανήκε σε δυο Μικρασιάτες ποδοσφαιριστές της Ιωνίας, τον Αδαμ Σογομενιάν και τον Χρυσόστομο Μπαξεβανίδη. Εκεί κάθε απόγευμα μαζεύονταν οι παίκτες της Ιωνίας και όσοι υποστήριζαν την ομάδα, καθώς και αρκετοί γηγενείς («Εσπερινός Ταχυδρόμος», «Το Κέντρον των Αθλητών» 29/1/1932).
*Ο κ. Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισμολόγος
