Η Εκκλησιαστική Σχολή του Αγίου Ματθαίου, όπως είναι γνωστό, ιδρύθηκε το 1892 και στεγάστηκε στην Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων, ενώ το 1974 μεταφέρθηκε στον Άγιο Ματθαίο. Η σχολή λειτουργούσε και λειτουργεί ως εκκλησιαστικό Γυμνάσιο και Λύκειο, δίνοντας μορφωμένους κληρικούς. Είναι φανερό ότι η ανάγκη μορφωμένων ιερέων ήταν ήδη γνωστή από τον 19ο αιώνα. Στις 9/1/1937 στην εφημερίδα «Εσπερινός Ταχυδρόμος» εμφανίζεται ένα πρωτοσέλιδο άρθρο, το οποίο υπογράφει ο μαθητής Ε.Ι. Στρατουδάκης, με τίτλο «Λίγα για το ιερατικό φροντιστήριο Καστελίου Κισάμου».
Ο Στρατουδάκης ήταν μαθητής της ιερατικής σχολής Χανίων και γνώριζε την αξία της μόρφωσης. Με αφορμή, λοιπόν, την ίδρυση ιερατικού φροντιστηρίου στο Καστέλι από τον Επίσκοπο Κισσάμου και Σελίνου διατυπώνει μερικές σκέψεις για τη αξία της μόρφωσης των κληρικών και τη σημασία του ιδρύματος.
Στην αρχή παραθέτει λογικά επιχειρήματα σχετικά με τις επιστήμες της ιατρικής, η οποία χρειάζεται συνολικά 18 έτη σπουδών, της Νομικής που απαιτεί πολλούς κόπους και σκληρή μελέτη, καθώς και της διδασκαλίας, η οποία χρειάζεται 14 χρόνια σπουδών. Εδώ ο Στρατουδάκης θέτει το ερώτημα, άραγε οι κληρικοί με την υψηλή αποστολή τους και το ποιμαντικό τους έργο δεν χρειάζονται σπουδές;
Δεν είναι δυνατόν, συνεχίζει, ολιγογράμματοι άνθρωποι ή και αμόρφωτοι με γνώση μόνο του 50ου ψαλμού και μερικών προλόγων να γίνονται ιερείς. Άλλωστε, ακόμα και οι αμόρφωτοι αγρότες στις ενορίες των χωριών ζητούν μορφωμένους κληρικούς για να γνωρίσουν και να κατανοήσουν καλύτερα τη θρησκεία. Ο αρθρογράφος προς επίρρωση των ισχυρισμών του επικαλείται τη γνώμη του αρχιμανδρίτη Ειρηναίου Τσουρουνάκη (Διευθυντής της Εκκλησιαστικής Σχολής Αγίας τριάδας τη διετία 1923-1925, μετέπειτα Επισκόπος Αγίου Φραγκίσκου Καλιφόρνιας), ο οποίος σε κατ’ ιδίαν συζήτηση είχε αναφέρει ότι όπως οι ασθενείς στην πόλη και στο χωριό χρειάζονται καλούς ιατρούς, έτσι και η εκκλησία πρέπει να έχει ανάλογους ιερείς. Πρόσθεσε ότι η Ιερατική Σχολή των Χανίων έδινε καλούς ιερείς, αλλά στο μέλλον θα χρειάζονταν και θεολόγοι.
Όσον αφορά στο ιερατικό φροντιστήριο στο Καστέλι φέτος ο επίσκοπος θα μάζευε 15-20 μαθητές, οι οποίοι θα επάνδρωναν είκοσι από τις τριάντα κενές ενορίες και του χρόνου θα κάλυπταν τις υπόλοιπες δέκα. Εδώ ο Στρατουδάκης επιβραβεύει τον επίσκοπο Χανίων, ο οποίος υποχρέωνε όλους τους μελλοντικούς ιερείς, αλλά και τους χειροτονημένους να περάσουν από την εκκλησιαστική σχολή για να αυξήσουν τις γνώσεις τους, ενώ δεν χειροτονούσε απόφοιτους Δημοτικού. Το πρόβλημα, όμως, ήταν ότι πολλοί από τους αποφοίτους της σχολής δεν διορίζονταν κι έτσι κατέληγαν σε άλλα επαγγέλματα για την οικονομική τους επιβίωση, όπως επιβεβαιώνει και ο Επίσκοπος Λάμπης και Σφακίων Ευμένιος («Εσπερινός Ταχυδρόμος» 13/1/1037). Κλείνοντας, ο αρθρογράφος εύχεται να λειτουργήσει το ιερατικό φροντιστήριο Καστελίου όπως των Χανίων και να δώσει στην κοινωνία άξιους και μορφωμένους ιερείς, φροντίζοντας όμως και για την αποκατάστασή τους.
Πηγές
1) http://lyk-chanion.chan.sch.gr/11/1/2022.
2) http://sadentrepese.blogspot.com/2021/01/1892-1944.html, 11/1 /2022.
*Ο κ. Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι
ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισμολόγος
