Η συνεχής επιβεβαίωση ότι η παραγωγή στις Μεσογειακές χώρες δεν θα είναι τόση όση αρχικά εκτιμήθηκε φαίνεται ότι ασκεί θετικές επιδράσεις στη διαμόρφωση των τιμών παραγωγού. Ετσι με μικρές διακυμάνσεις που οφείλονται σε τοπικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες το γενικό επίπεδο τιμών διατηρείται κάπως σταθερό, ενώ υπάρχουν και ενδείξεις για κάποια ανάκαμψη.
Στην Ελλάδα η συνεχιζόμενη οικονομική στενότητα των παραγωγών προκαλεί οπωσδήποτε μια πίεση για πώληση σε χαμηλότερες τιμές, αλλά από την άλλη η αδυναμία ανάληψης και αξιοποίησης των χρημάτων από τις Τράπεζες λόγω capital controls λειτουργεί ανασταλτικά. Eτσι η αγορά χαρακτηρίζεται από κάποια δυσκινησία και ηρεμία που ευνοεί τη σταθερότητα και την ελαφρά άνοδο των τιμών.
Σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. της 19ης Ιανουαρίου (www.sedik.gr) οι τιμές παραγωγού για έξτρα παρθένο οξύτητας 0,3 στην Κρήτη κυμαίνονταν στα 2,95 – 3,30 €/κ, στην Πελοπόννησο στα 3,05 €/κ και στην Κύπρο στα 3.00€/κ .
Βέβαια όπως πάντα οι τιμές που διαμορφώνονται στις δημοπρασίες είναι συνήθως υψηλότερες.
Έτσι στη δημοπρασία του Συν/σμου Εμπάρου Ηρακλείου για ποσότητα 28.000 κιλών οξύτητας <0,30% η τιμή που επετεύχθη ήταν 3,37€/κ, ενώ στον Συνεταιρισμό Ζάκρου Σητείας για ποσότητα 30.000 κιλών και οξύτητα <0,48% η μεγαλύτερη τιμή στην οποία κατακυρώθηκε ήταν 3,24€/κιλό, ενώ οι άλλες προσφορές ήταν 3,16 και 3,17 €/κ.
Στην Ισπανία την εβδομάδα 13 – 19 Ιανουαρίου οι τιμές του έξτρα παρθένου έφθασαν μέχρι 4,05€/κ αλλά κατά μέσο όρο κυμάνθηκαν στα 3,27€/κ
Στην Ιταλία την εβδομάδα 4 – 10 Ιανουαρίου οι τιμές διακυμάνθηκαν μεταξύ 3,46 – 3,80 με μέσο όρο επικράτειας 3,63€/κ.
Χαμηλότερη από τις προβλέψεις η παραγωγή των Μεσογειακών χωρών
Η γενική εικόνα της φετινής παράγωγης των κυριότερων ελαιοπαραγωγικών χωρών Μεσογειακών χωρών της Ισπανίας, Ιταλίας, Ελλάδας και Τυνησίας όπως διαμορφώνεται με τα πραγματικά στοιχεία της συγκομιδής η οποία προχωρά και ήδη βρίσκεται προς το τέλος της φαίνεται να είναι γενικά χαμηλότερη απ’ ότι αρχικά εκτιμήθηκε.
Έτσι η παράγωγη της Ισπανίας φαίνεται να είναι χαμηλότερη από 1,3 εκατ. τόνους όπως αρχικά επίσημα εκτιμήθηκε. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) η μέχρι τώρα παράγωγη της χώρας φέτος (συγκομιδή των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου) έφτασε μόλις τους 858.000 τόνους, ενώ η συγκομιδή σύμφωνα με την «Ένωση Νέων Αγροτών Ανδαλουσίας» (ASAJA) έχει ήδη φθάσει σχεδόν προς το τέλος της.
Το γεγονός αυτό αποδίδεται στο ότι η καλοκαιριά που επικράτησε ακόμη και την περίοδο των Χριστουγέννων διευκόλυνε τη συγκομιδή και οι πλείστοι ελαιώνες της χώρας έχουν ήδη συγκομιστεί, ενώ το ποσοστό των ελαιώνων που δεν έχουν συγκομιστεί είναι πολύ μικρό και δεν μπορεί να καλύψει τη διαφορά μέχρι την αρχική επίσημη εκτίμηση,
Όμως και στην Ελλάδα φαίνεται να συμβαίνει κάτι ανάλογο. Από τις πληροφορίες που υπάρχουν -μιας και επίσημα στοιχεία δεν έχουν δοθεί- η πραγματική παράγωγη της χώρας σε καμιά περίπτωση δεν φαίνεται να μπορεί να προσεγγίσει την εκτίμηση για 300.000 τόνους που έχει δώσει το Υπουργείο στο ΔΣΕ.
Στην Κρήτη η παράγωγη εκτιμάται ότι δύσκολα θα προσεγγίσει τις αρχικές εκτιμήσεις των τοπικών φορέων για 90.000 τόνους, αλλά και στις άλλες περιοχές της χώρας τα πράγματα δεν φαίνεται να είναι καλύτερα.
Στην Ιταλία η παραγωγή φαίνεται να είναι κάπως καλύτερη από την περυσινή που ήταν μόλις 220.000 τόνους, αλλά όχι πολύ υψηλή, αφού επίσημα εκτιμάται στους 350.000 τόνους
Από την άλλη πλευρά και η παράγωγη της Τυνησίας σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΣΕ φέτος θα είναι αρκετά μειωμένη και εκτιμάται στους 140.000 τόνους έναντι των 340.000 της περυσινής περιόδου.
Τέλος και συνολικά σε επίπεδο κόσμου σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΣΕ η φετινή παράγωγη θα κυμανθεί στους 2,4 εκατ. τόνους δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από τη μέση παραγωγή της τελευταίας 6ετίας που ήταν 2,9 εκατ. τόνους.
Ολοκληρώνεται η συγκομιδή με χαμηλότερες αποδόσεις και υψηλότερες οξύτητες
» Ανάγκη η Κρήτη να πάρει τη δακοκτονία στα χέρια της!
Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κατά την περίοδο της συγκομιδής στην Κρήτη ευνόησαν την επιτάχυνση της και ήδη το ποσοστό που απομένει στα δέντρα εκτιμάται ότι είναι της τάξεως του 10-15%. Η απόδοση του καρπού σε λάδι λόγω της έλλειψης βρόχων δεν ήταν αρκετά ικανοποιητική και από δειγματοληπτική έρευνα που έκανε ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. σε διάφορα ελαιοτριβεία της Κρήτης διαπιστώθηκε ότι στις περισσότερες περιοχές κυμάνθηκε περίπου στα 5 προς 1 και σε ελάχιστες στα 3 – 4 προς 1. Αλλά και η ποιότητα δεν ήταν αρκετά ικανοποιητική. Το μέσο επίπεδο οξύτητας ήταν ως επί το πλείστον 0,5 – 0,6%, ενώ λάδια με οξύτητες των 0,3% ήταν σχετικά σπάνια.
Ετσι σε γενικό επίπεδο Κρήτης έχουμε μία επιπλέον διαφορά οξύτητας 0,2 – 0,3% σε σχέση με άλλες χρονιές που μεταφράζεται σε σημαντικές οικονομικές απώλειες για τους παραγωγούς οι οποίες με βάση την επικρατούσα κλιμάκωση των τιμών στην αγορά, δηλαδη τη μείωσή τους κατά 3 λεπτά του ευρώ για κάθε γραμμή αύξησης της οξύτητας άνω των 0,3%, για μία παράγωγη 90.000 τόνων μεταφράζεται σε πάνω από 6 εκατ. ευρώ!
Βασική αιτία της αυξημένης οξύτητας είναι οι αυξημένες φέτος δακοπροσβολές που προκλήθηκαν απ’ το γεγονός της μειωμένης αποτελεσματικότητας της δακοκτονίας λόγω της υπερβολικά μεγάλης καθυστέρησης της εφαρμογής της, αφού φέτος άρχισε πρακτικά τον Αύγουστο αντί για τον Ιούνιο όπως θα έπρεπε.
Ωστόσο σημαντική φαίνεται να είναι και συμβολή στην αύξηση της οξύτητας της χρήσης πλαστικών σακιών σε αρκετά ελαιοτριβεία, που φέτος άρχισε να παίρνει σημαντικές διαστάσεις. Κι αυτό γιατί, όπως είναι διαπιστωμένο απο παλιά στα πλαστικά σακιά, αυξάνεται η θερμοκρασία του ελαιοκάρπου, πράγμα που αυξάνει την οξύτητα. Αυτό θα πρέπει να το προσέξουν και οι παραγωγοί. Είναι επομένως απόλυτος ανάγκη το πρόβλημα της δακοκτονίας να εξεταστεί με σοβαρότητα και ρεαλισμό απ’ όλους τους = εμπλεκομένους Υπουργεία, Περιφέρεια, Δήμους, Συν/σμούς κ.ά. να σταματήσουν οι αλληλοκατηγορίες και εξωραϊσμοί των σοβαρών ανεπαρκειών και να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις.
Σε τελική ανάλυση εάν η κρατική μεριμνά εξακολουθεί να επιμένει στην αδιανόητη γραφειοκρατία τότε η Κρήτη οφείλει να πάρει την υπόθεση στα χεριά της. Προτάσεις υπάρχουν και λύσεις με καλή θέληση μπορούν να βρεθούν.
Περιπλέκεται το πρόβλημα της “Xylella”
» Η Ε.Ε. ζητά μέτρα, αλλά τα Ιταλικά δικαστήρια τα ακυρώνουν και κατηγορούν εννέα Ιταλούς ερευνητές
» Υποψίες για κοπή των δέντρων για τουριστικές ή και άλλες χρήσεις!
Η Ιταλική Δικαιοσύνη πρόσφατα μετά απο καταγγελίες περιβαλλοντικών και Μ.Κ.Ο. οργανώσεων διέταξε τη διακοπή των μέτρων για τον περιορισμό του βακτηρίου “Xylella festidiosa”, το οποίο ξεραίνει τα ελαιόδεντρα στην περιοχή της Απουλίας.
Η απόφαση, σύμφωνα με διαδικτυακή ανάρτηση του περιοδικού “Nature”, ανακοινώθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου απο την Εισαγγελία του Lecce, η οποία παράλληλα σημείωνε ότι η Δικαιοσύνη αρχίζει έρευνα εναντίον εννέα επιστημόνων που ασχολούνταν με την έρευνα για το βακτήριο.
Βασικό επιχείρημα της απόφασης για τη διακοπή των μέτρων αντιμετώπισης του βακτηρίου, τα οποία περιελάμβαναν εκρίζωση και καύση των προσβεβλημένων άρρωστων δέντρων, ψεκασμούς με εντομοκτόνα κ.ά. ήταν ότι δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να δικαιολογούν αυτά τα μέτρα.
Ετσι το θέμα περιπλέκεται δεδομένου ότι απο την άλλη πλευρά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αρχίσει διαδικασίες κατά των Ιταλικών Αρχών για την αποτυχία τους να λάβουν έγκαιρα τα μετρά που προέβλεπε απόφασή της, για την αποτροπή της εξάπλωσης του παθογόνου.
Ωστόσο, η Ιταλική Δικαιοσύνη επιμένει και σύμφωνα δημοσίευμα της “Oleorevista” της 13ης Ιανουαρίου, εννέα ερευνητές από το Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών του Μπάρι και ο επικεφαλής των Περιφερειακών υπηρεσιών του Υπουργείου Γεωργίας της Ιταλίας κατηγορούνται από την Εισαγγελέα του Lecce, κα Valeria Elsa Mignone, ότι εισήγαγαν το βακτήριο “Xylella fastidiosa” στη χώρα.
Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται ότι οι κατηγορίες που κατατέθηκαν από την Εισαγγελέα είναι: Μετάδοση ασθενειών των φυτών, παρουσίαση ψευδών πληροφοριών, περιβαλλοντική ρύπανση και καταστροφή αξιόλογων τοπίων».
Σύμφωνα με την έρευνα των Δικαστικών Αρχών του Lecce οι ερευνητές «τυχαία ή σκόπιμα» εισήγαγαν στο περιβάλλον ένα στέλεχος της “Xylella” το οποίο είχαν προηγουμένως εισαγάγει από την Κόστα Ρίκα για ανάλυση.
Όμως η κατηγορία αυτή αμφισβητήθηκε από τον διευθυντή του Ινστιτούτου, Donato Boscia, ο οποίος υποστήριξε ότι το στέλεχος που μελετήθηκε από το εργαστήριο ήταν “Xyllela pauca” που είναι διαφορετικό απ’ εκείνο που βρέθηκε στα ελαιόδεντρα της Απουλίας. Ωστόσο το θέμα περιπλέκεται περισσότερο, σύμφωνα με δημοσιεύματα στο “Oliveoiltimes” στα οποία ο γνωστός δημοσιογράφος Tom Mueller, φέρεται να αναφέρει ότι η καταστροφική εισβολή του βακτηριδίου “Xyllela fastidiosa” σε μια περιοχή που τα αρχαία δέντρα απαγορεύεται να κοπούν από τον νόμο, μπορεί να αποδοθεί στην πρόθεση ανάπτυξης ενός τουριστικού θερέτρου στην περιοχή πίσω απο την οποία υπάρχει υποψία ύπαρξης οργανωμένου εγκλήματος.
Επικίνδυνο το τηγάνισμα με σπορέλαια αποκαλύπτει έρευνα Βρετανικού Πανεπιστημίου
» Ωστόσο πολλές επιχειρήσεις εστίασης επιμένουν στη χρήση σπορελαίων στα τηγανητά χωρίς να το αναγράφουν όπως υποχρεούνται στους καταλόγους!
Αρκετά σπορέλαια όπως το ηλιέλαιο και το καλαμποκέλαιο δεν είναι καθόλου “υγιεινά” στο μαγείρεμα και στο τηγάνισμα, όπως αποκάλυψε έρευνα του διάσημου καθηγητή Martin Grootveld, της Αναλυτικής Χημείας και Χημικής Παθολογίας, του Πανεπιστημίου “De Montfort University Leicester (DMU)”.
Η αποκάλυψη έγινε στην τηλεοπτική εκπομπή “Πιστέψτε με είμαι γιατρός” που παρουσιάζεται στο “BBC2” απ’ τον παρουσιαστή Michael Mosley.
Έτσι εκτός απο τη γενικότερη υγιεινή υστέρηση των σπορελαίων έναντι του ελαιολάδου και εκτός απ’ τις βλαβερές συνέπειές τους από πιθανά χημικά υπολείμματα λόγω της εξαγωγής τους απ’ τους σπόρους που τα περιέχουν με χημικές διεργασίες, ενοχοποιούνται τώρα με νέα σοβαρά επιβαρυντικά της υγείας δεδομένα.
Και βέβαια παρά τα δεδομένα αυτά, αλλά και παρά το ότι αποτελούν κατά βάση εισαγόμενο, τουλάχιστο για την Κρήτη, προϊόν και παρά τις συστάσεις τοπικών φορέων για κατανάλωση τοπικών προϊόντων πολλές επιχειρήσεις εστίασης εξακολουθούν να τα χρησιμοποιούν χωρίς μάλιστα να το αναγραφούν όπως υποχρεούνται στους καταλόγους.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Martin Grootveld η ομάδα του οποίου σχεδίασε και εκτέλεσε την ερευνά, τα λίπη και έλαια όταν θερμαίνονται μεταβάλλουν τη μοριακή δομή τούς παράγοντας χημικές ουσίες που ονομάζονται αλδεΰδες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν καρδιακές παθήσεις αλλά και καρκίνο. Για τον λόγο αυτό η ομάδα εξέτασε τα επίπεδα της παραγωγής τέτοιων ενώσεων μετά το τηγάνισμα.
Απο τις αναλύσεις διαπιστώθηκε ότι μετά το τηγάνισμα το ηλιέλαιο και το καλαμποκέλαιο παρήγαγαν αλδεΰδες σε επίπεδα 20 φορές υψηλότερα από τα συνιστώμενα από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Αντίθετα το ελαιόλαδο και το κραμβέλαιο ψυχρής πίεσης παρήγαγαν λιγότερες αλδεΰδες ακόμη και απ’ το βούτυρο και το λίπος χήνας.
Οπως εξήγησε ο καθηγητής Grootveld κατά το τηγάνισμα των σπορελαίων λαμβάνουν χώρα χημικές αντιδράσεις με τις οποίες τα έλαια αυτά, ενώ πιστεύεται ότι είναι υγιεινά, μετατρέπονται σε ανθυγιεινά στις συνήθεις θερμοκρασίες τηγανίσματος.
Ο ίδιος συνέστησε ανεπιφύλακτα το ελαιόλαδο για το τηγάνισμα ή το μαγείρεμα: γιατί όπως δήλωσε δεν σχηματίζει ουσίες απειλητικές για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ο παρουσιαστής Michael Mosley παρατήρησε: «Έμεινα έκπληκτος, επειδή πάντα πίστευα ότι το ηλιέλαιο ηταν “υγιές”.
Πηγή: www.dmu.ac.uk
* Ο δρ Νίκος Μιχελάκης, είναι πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ και διευκρινίζει ότι τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μονό μετά απο άδεια του ιδίου. (nmixel@otenet.gr).
