«Ήξερα ότι το θέατρο ήταν αυτό που θα γέμιζε την ψυχή μου, καθότι συνδυάζει λόγο με κίνηση», λέει στις “Διαδρομές” η ηθοποιός και σκηνοθέτις Στελλίνα Ιωαννίδου.
Παράλληλα, αναφέρεται στη δική της διαδρομή στον χώρο των παραστατικών τεχνών και το θέατρο αλλά και στα πολιτιστικά δρώμενα των Χανίων.
Αφορμή για τη συνέντευξη είναι οι 8 τελευταίες παραστάσεις του έργου του Γιάννη Λασπιά “Camille Claudel: Mudness”, το οποίο η ίδια έχει σκηνοθετήσει, στο θέατρο Fatum στα Χανιά.
Ακόμη η Στελλίνα Ιωαννίδου τονίζει ότι «τα Χανιά διψούν για πολιτισμό και πως ακόμα και οι πιο απαιτητικοί μπορούν να βρουν ωραίες παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις και παρουσιάσεις στην πόλη μας».
– Μίλησέ μου για την πορεία σου στον χώρο του θεάτρου. Πώς και πότε ξεκίνησες και πώς συνεχίζεις σήμερα;
Η επαφή μου με τις παραστατικές τέχνες ξεκίνησε εδώ στα Χανιά με τον εκφραστικό χορό. Από την ηλικία των 6 ετών και για περίπου 12 χρόνια ήμουν στο studio Κ.Ε.Ρ της Έφης Καλούτση και μέσα από εκεί συμμετείχα στις πρώτες μου χορευτικές και χοροθεατρικές παραστάσεις. Η σκηνή για μένα ήταν πάντα ένας χώρος έκφρασης και μια ευκαιρία εξωτερίκευσης των συναισθημάτων που στην πραγματική ζωή φοβόμουν να αντιμετωπίσω. Ο χορός άνοιξε μονοπάτια στην ψυχή και το μυαλό μου που πριν έμοιαζαν δύσβατα, με απελευθέρωσε! Το σώμα πιστεύω πως είναι ο πυρήνας της έκφρασης: είναι ο τόπος που καταγράφονται όλα μας τα βιώματα αλλά και ο μεγαλύτερος πομπός των συναισθημάτων μας. Το σώμα έχει δικούς του κώδικες να επικοινωνεί τον φόβο, τον έρωτα, τον θυμό, την αγανάκτηση, την αγάπη, την ευγνωμοσύνη, τη χαρά και τη θλίψη. Οι λέξεις πολλές φορές δεν αρκούν. Στη ζωή μου, λοιπόν, οι λέξεις και το θέατρο ήρθαν μετά για να συμπληρώσουν το σώμα. Φεύγοντας στην Αθήνα για σπουδές (είμαι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου) ένιωθα ένα κενό μέσα μου και παρότι συνέχισα για κάποια χρόνια τον χορό, το κενό όλο και μεγάλωνε.
Ήξερα ότι το θέατρο ήταν αυτό που θα γέμιζε την ψυχή μου, καθότι συνδυάζει λόγο με κίνηση. Άρχισα να παρακολουθώ μαθήματα θεάτρου παράλληλα με τις σπουδές μου και όταν επέστρεψα στα Χανιά πήγα στη σχολή του Μιχάλη Βιρβιδάκη με τον οποίο στη συνέχεια έκανα το ντεμπούτο μου στο θέατρο. Είχα την τιμή να συνεργαστώ μαζί του σε πληθώρα παραστάσεων, όπως το “Κατεστραμμένο δωμάτιο”, τη “Συναίνεση”, το “Eigengrau”, το “Ross & Rachel” και πέρυσι την “Κασέτα” της Λούλας Αναγνωστάκη που σημείωσε τεράστια επιτυχία. Κάπου εκεί λίγο πριν την “Κασέτα” κι ενώ μόλις είχα γίνει δεκτή στο μεταπτυχιακό Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου με κατεύθυνση τη σκηνοθεσία, σε μία βόλτα με τη βέσπα μου, έπεσε το μάτι μου σε ένα «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ» και κάπως έτσι γεννήθηκε το “Fatum the theatre” τον Οκτώβρη του 2022! Αποφάσισα να φτιάξω αυτό το νέο για τα Χανιά θεατρικό χώρο, για να δημιουργήσω έναν μοχλό δημιουργικής δραστηριότητας στην πόλη που θα μπορεί να παρουσιάζει δικές του παραγωγές αλλά και να φιλοξενεί μικρά «διαμαντάκια» της πρωτεύουσας. Η αγάπη με την οποία το χανιώτικο κοινό έχει αγκαλιάσει αυτό το εγχείρημα μου δίνει δύναμη να συνεχίζω να ονειρεύομαι και να ζω μέσα από και μέσα στο θέατρο. Παράλληλα με τα μαθήματα και τις παραστάσεις που γίνονται στο “Fatum the theatre”, έχω αναλάβει φέτος το μάθημα υποκριτικής των εφήβων 16-18 ετών στο ΔΗΠΕΘΕΚ και παίρνω τεράστια ικανοποίηση από την επαφή μου με τα νέα παιδιά.
– Το έργο “Camille Claudel: Mudness” τι πραγματεύεται;
Όπως προδίδει και ο τίτλος, το έργο αυτό του Γιάννη Λασπιά μιλάει για τη ζωή της γνωστής γλύπτριας Καμίλ Κλοντέλ. Όχι όμως για το καλλιτεχνικό της έργο αλλά για την άγνωστη σε πολλούς ερωτική της απογοήτευση από τον κατά πολύ μεγαλύτερό της γλύπτη Αύγουστο Ροντέν που οδήγησε στη συναισθηματική της κατάρρευση. Γεγονός το οποίο εκμεταλλεύτηκε η οικογένειά της για να την απομονώσει κλείνοντάς την στο ψυχιατρικό άσυλο της Βιλ Εβράρ. Θα μπορούσε να είναι μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, όμως εδώ ο συγγραφέας επιλέγει να πλάσει έναν φανταστικό διάλογο μεταξύ της Καμίλ Κλoντέλ και της πρώτης ψυχιάτρου στην ιστορία της Γαλλίας, Κονστάνς Πασκάλ, μέσα στο άσυλο. Οι γυναίκες αυτές στην πραγματικότητα δεν συναντήθηκαν ποτέ, ωστόσο πέρασαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές από το άσυλο της Βιλ Εβράρ, η μια ως ψυχίατρος και η άλλη ως ασθενής. Μέσα από το έργο συνειδητοποιούμε πως οι ζωές τους παρουσιάζουν πολλά κοινά σημεία και πως ο έρωτας σημάδεψε και τις δύο με τρόπο σαρωτικό. Γυναίκες δυναμικές, χειραφετημένες, που πάλεψαν για το δικαίωμά τους στην εργασία και στην ερωτική αυτοδιάθεση, που τα έβαλαν με τον ανδροκρατούμενο κόσμο της εποχής τους κι ας βγήκαν λαβωμένες.
Παραθέτω ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του Θανάση Τριαρίδη στην εισαγωγή του βιβλίου “Camille Claudel: Mudness” το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάπα. Το έργο του Γιάννη Λασπιά “Camille Claudel: Mudness” πραγματώνει στη σκηνή μια οφειλόμενη φανταστική συνάντηση των δύο ιδιότυπα μαρτυρικών γυναικών που έζησαν στην ίδια εποχή και πέρασαν (η μία ως ψυχίατρος και η άλλη ως ασθενής) από το ίδιο “σωφρονιστικό κατάστημα”. Είναι η περιγραφή και η αναγραφή των όρων της συντριβής και της επιβίωσης δύο γυναικών (αλλά και της καθεμιάς άλλης γυναίκας) μέσα στον εφιάλτη του αρσενικού κόσμου – και, συνάμα, μέσα στη (συχνά ολέθρια) θηλυκή αναζήτηση της αγάπης. Και είναι και μία ακόμα εγχάραξη στο παλίμψηστο της αγωνίας για ταυτοτική ελευθερία, για ερωτική αυτοδιάθεση, για τη μεγάλη συνάντηση των ανθρώπων μέσα στην ερημία του καιρού».
– Τι σε παρακίνησε να επιλέξεις αυτό το έργο για να το σκηνοθετήσεις και να το παρουσιάσεις στο χανιώτικο κοινό;
Η αλήθεια είναι ότι αρχικά με παρακίνησαν τα δύο κορίτσια που πρωταγωνιστούν, οι ταλαντούχες Γρηγορία Οικονομάκη και Σίσσυ Δαμουλάκη, οι οποίες ήθελαν να δουλέψουν μαζί πάνω σε κάποιο έργο και μου ζήτησαν να τις σκηνοθετήσω. Το έργο του Λασπιά το είχα διαβάσει σχεδόν 10 χρόνια πριν, αλλά μου ήρθε πρώτο στο μυαλό κοιτάζοντας τα κορίτσια αυτά. Νομίζω ότι ταιριάζουν απόλυτα στους ρόλους της Κλοντέλ και της Πασκάλ αντίστοιχα. Έπειτα οι δύο βασικοί άξονες του έργου, ο έρωτας και η ψυχική διαταραχή, είναι θέματα πάντα επίκαιρα… Θα μου επιτρέψετε να αναφέρω δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τον ρόλο της Κονστάνς Πασκάλ: «Ο καταδικασμένος έρωτας, μία ιστορία τόσο παλιά όσο και ο άνθρωπος», «Οι περισσότερες γυναίκες ασθενείς μου εισέρχονται στην κλινική έπειτα από ερωτική απογοήτευση. Είναι ο λόγος αυτός αρκετός για την ψυχική κατάρρευση ενός ανθρώπου;».
Αυτή λοιπόν η ακαταμάχητη δύναμη του έρωτα που μπορεί να σε εξυψώσει αλλά και να σε καταστρέψει είναι ένα από τα θέματα που πραγματεύεται το έργο. Έχει τεράστιο ενδιαφέρον να ψάξει κανείς παραπάνω και την προσωπικότητα της Κονστάνς Πασκάλ, η οποία ήταν η πρώτη ψυχίατρος που ασχολήθηκε με τη νεανική άνοια καθώς και με τα ψυχικά τραύματα που μπορεί να την προκαλούν. Μελέτες της διδάσκονται ακόμη στα Πανεπιστήμια όλου του κόσμου, παρόλα αυτά οι περισσότεροι από εμάς δεν την έχουμε καν ακουστά.
Η επιτυχία που σημείωσαν οι δύο πρώτοι κύκλοι παραστάσεων και το ενδιαφέρον που έδειξε το κοινό να μάθει κι άλλες λεπτομέρειες γύρω από αυτές τις γυναίκες, μας παρακίνησαν να επαναλάβουμε την παράσταση. Ήταν μεγάλη επιβράβευση για μας να μένει ο κόσμος στο φουαγιέ του θεάτρου μετά το τέλος της παράστασης και να θέλει να συζητήσει μαζί μας για το έργο και για τις δύο αυτές εμβληματικές προσωπικότητες.
– Έχεις σκηνοθετήσει και άλλες παραστάσεις;
Έχω σκηνοθετήσει τον μονόλογο “Οι αμαζόνες πάντα θα επιστρέφουν”, της Πέλας Σουλτάτου που παίχτηκε στο πλαίσιο των Γιορτών Ρόκκας πριν από 3 χρόνια. Εκεί όμως ερμήνευα η ίδια την Αντωνούσα Καστανάκη. Είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετώ άλλους! Επιφυλάσσομαι όμως…
– Πώς βλέπεις το πολιτιστικό γίγνεσθαι στα Χανιά;
Γίνονται συνεχώς πράγματα στα Χανιά και η αλήθεια είναι πως προσπαθώ να τα παρακολουθώ όλα για να έχω άποψη. Δυστυχώς, με το πρόγραμμα που έχω δεν προλαβαίνω ούτε τα μισά.
Ωστόσο πέφτουν κατά καιρούς στην αντίληψή μου πολύ ωραίες πρωτοβουλίες σε όλο το πεδίο των τεχνών και πιστεύω ακράδαντα πως τα Χανιά διψούν για πολιτισμό και πως ακόμα και οι πιο απαιτητικοί μπορούν να βρουν ωραίες παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις και παρουσιάσεις στην πόλη μας.
– Τι σου αρέσει σήμερα στην πόλη και τι θα ήθελες να αλλάξει; Πώς θα ήθελες τα Χανιά του αύριο;
Η πόλη είναι από μόνη της όμορφη, το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς για να διατηρήσουμε αυτήν την ομορφιά και κατά πόσο η προσωπική αισθητική του καθενός θα έπρεπε να επιτρέπεται να μεταλλάσσει τη φυσική ομορφιά. Κι αυτό αφορά σε όλους τους τομείς, πραγματικά νιώθω πως ζούμε στην εποχή των μεταλλάξεων, από μεταλλαγμένα ζώα και τρόφιμα, μέχρι ανθρώπους και πόλεις. Θα ήθελα τα Χανιά του αύριο να θυμίζουν πιο πολύ τα Χανιά του χθες…
Οι παραστάσεις
Ο νέος κύκλος παραστάσεων για το έργο του Γιάννη Λασπιά “Camille Claudel: Mudness”, σε σκηνοθεσία Στελλίνας Ιωαννίδου, θα πραγματοποιηθεί στο θέατρο Fatum: Σάββατο 10/02 (21:00), Κυριακή 11/02 (20:00), Σάββατο 17/02 (21:00), Κυριακή 18/02 (20:00), Δευτέρα 19/02 (20:00), Σάββατο 24/02 (21:00) Κυριακή 25/02 (20:00) και Δευτέρα 26/02 (20:00).
Παίζουν: Γρηγορία Οικονομάκη και Σίσσυ Δαμουλάκη.
Για τις ανάγκες της παράστασης έχει παραχωρήσει έργα του ο Γιάννης Μαρκαντωνάκης. Σκηνογραφική επιμέλεια Ξανθή Κόντου, σχεδιασμός φωτισμών Γιάννης Λύκος, φωτογραφία Αγγελική Κοκκοβέ και βίντεο παράστασης Γιώργος Πανταζής.
Τηλέφωνο κρατήσεων: 6948524886.
