Στη «Σκιά του Ολύµπου» µας ταξιδεύει το κόµικ των Θανάση Καραµπάλιου σε σενάριο και του Νίκου Σταυριανού σε εικονογράφηση, το οποίο εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2023 από τις εκδόσεις Jemma Press και σάρωσε στα φετινά Ελληνικά Βραβεία Κόµικς (Ελ Βρακο) από την Ακαδηµία Ελληνικών Κόµικς στο πλαίσιο του Comicdom Con Athens, τον προηγούµενο µήνα.
Τέσσερις εικονογραφηµένες ιστορίες από τα χωριά της Ελασσόνας µπλέκουν τον θρύλο και τις προφορικές ιστορίες που χάνονται µε το πέρασµα του χρόνου, αποτυπώνοντας µέσω του κόµικ µια αρχέγονη, σχεδόν προσωπική ιστορία που όλοι κάποτε ακούσαµε, νιώσαµε ή και ονειρευτήκαµε.
∆ηµιουργοί και βραβεία
Ο Θανάσης Καραµπάλιος, γνωστός για τα ιστορικά κόµικ «1800» (εκδόσεις Jemma Press) που αριθµούν έξι άλµπουµ αλλά και για τη µεταφορά του γνωστού µυθιστορήµατος του Ιούλιου Βερν «Το αιγαίο στις φλόγες» από τις εκδόσεις «Μικρός Ήρως» αλλά και πολλών ακόµα κόµικ που εκδίδει από το 2018, για πρώτη φορά στη «Σκιά του Ολύµπου» γράφει το σενάριο χωρίς να εικονογραφεί. Την εικονογράφηση του κόµικ ανέλαβε ο 22χρονος Νίκος Σταυριανός, ο οποίος από το 2018 µέχρι σήµερα έχει κυκλοφορήσει 10 αυτοεκδόσεις και η «Σκιά του Ολύµπου» αποτελεί την πρώτη επίσηµη έκδοσή του. Το κόµικ, µια συλλογική µε τροµακτικές ιστορίες και θρύλους από τα χωριά της Ελασσόνας, απέσπασε τα βραβεία καλύτερου εξωφύλλου, καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου, καλύτερου σχεδίου και καλύτερου κόµικς.
Οι θρύλοι της Θεσσαλίας ζωντανεύουν
Στους πρόποδες του Ολύµπου, στο Παλιόκαστρο Ελασσόνας γεννήθηκε ο Θανάσης Καραµπάλιος ο οποίος όπως γράφει στον πρόλογο του κόµικ από µικρός µεγάλωσε µε ιστορίες από τον παππού του αλλά και τη νονά ∆ροσιά για νύµφες, µάγισσες και πνεύµατα του δάσους. Αυτές τις ιστορίες «σαν κάλεσµα απόκοσµης φωνής που βγαίνει από σπήλαιο βαθύ και σε υπνωτίζει, κάνοντάς σε να φανταστείς κάτι καθαρά, πριν καν αυτό δηµιουργηθεί», όπως σηµειώνει ο Θανάσης Καραµπάλιος δεν θα µπορούσε καλύτερα να αποτυπώσει ο Νίκος Σταυριανός.
Σε τέσσερα χωριά µας ταξιδεύουν οι τέσσερις εικονογραφηµένες ιστορίες, στο χωριό Ανήλιο, στο Πύθιο, στο Κεφαλόβρυσο και στο Παλαιόκαστρο όπου επάνω σε ένα γνώριµο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο (γερµανική, οθωµανική κατοχή, εµφύλιος πόλεµος) χτίζονται οι ιστορίες ανθρώπων που αναµετρήθηκαν µε τα στοιχειά της φύσης, το διάβολο και τελικά τον εαυτό τους. Ο Γιώργης ο Βαϊνάς βγαίνει να κυνηγήσει τις νύµφες του ποταµού, ο Κωστής και η Μεταξία βρήκαν τη µαγική σχισµή της λίµνης- µα θα πληρώσουν γι΄ αυτό, ο ιερέας του Πύθιου λέρωσε το µαχαίρι του για να φέρει τους πιστούς στην εκκλησία του και ο Μπαµπέλης θρέφει τα κοράκια µε τη σάρκα του.
Θρύλοι, πλάσµατα του δάσους και του σκότους µυρωδιές απ΄ τον ελληνικό κάµπο πλέκουν µε τρόπο ατµοσφαιρικό ιστορίες που έγιναν θρύλοι, ιστορίες που είτε συνέβησαν είτε όχι µοιάζουν να λειτουργούν και σαν αρχέτυπα σε µια κουλτούρα που από τοπική γίνεται πανανθρώπινη. Ιστορίες τροµακτικές και άγριες που παγώνουν την ψυχή µα και καθαρτικές σαν τα λαϊκά παραµύθια και τις προφορικές αφηγήσεις, οι οποίες δεν έχουν άλλο µέσο να διασωθούν από το να καταγραφούν και µάλιστα, σε αυτήν την ευτυχή περίπτωση, να διασκευαστούν και να εικονογραφηθούν µε τόσο µοναδικό τρόπο.
Εικονογράφηση βγαλµένη από όνειρο ή εφιάλτη
Το εξώφυλλο του κόµικ µας θυµίζει τη «Νύχτα στο φαλακρό βουνό» από τη «Φαντασία» του Disney το 1941, στην οποία η κορυφή ενός βουνού είναι ο ίδιος ο διάβολος, ο οποίος µόλις πέφτει σκοτάδι ξυπνάει όλα τα πνεύµατα του χωριού που κυκλώνουν και αρχίζουν να ανεβαίνουν το βουνό σαν αιθέρες. Έτσι, και εδώ µια µαγική πόρτα στα σπλάχνα του Ολύµπου ανοίγει και από µέσα βγαίνει ένα τεράστιο φίδι, µε σατανικά µάτια, που κυκλώνει το βουνό. Τα σχέδια του Νίκου Σταυριανού θυµίζουν άλλοτε χαρακτικά και άλλοτε υπερεαλιστικές συνθέσεις στις οποίες πρωταγωνιστούν πρόσωπα και σιλουέτες, οι οποίες συχνά παραµένουν ασχηµάτιστες, ενδεχοµένως για να δηµιουργήσουν ατµόσφαιρα ανατριχιαστική αλλά και για να κάνουν τον µύθο καθολικό. Στις εικόνες, που µοιάζουν βγαλµένες από σκοτεινό όνειρο ή και εφιάλτη, κυριαρχεί το άσπρο- µαύρο, ενώ σε κάποια σκίτσα παίζει και το γκρι για να αποδώσει βάθος και ατµόσφαιρα. Η κινηµατογραφική σκηνοθεσία, µε ποικιλία πλάνων (κοντινά, µακρινά ή και πολύ κοντινά, µακρινά) δεν λειτουργεί απλώς συνοδευτικά στις καλογραµµένες αφηγήσεις αλλά πετυχαίνουν να πουν µικρές ακόµα ιστορίες χαµηλόφωνα ή και δυνατά που συµπληρώνουν και απογειώνουν τον µύθο.
Ο Θανάσης Καραµπάλιος και ο Νίκος Σταυριανός στη «Σκιά του Ολύµπου» καταφέρνουν µε µέσο το λόγο και το σχέδιο να κάνουν τόση φασαρία στον Όλυµπο και να ξυπνήσουν το παρελθόν, να µνηµονεύσουν τους παλιούς ανθρώπους και τους θρύλους τους αλλά και να θυµίσουν τη βαθιά µας σχέση µε τα στοιχειά και τα στοιχεία της φύσης, την σύνδεσή µας µε τις ιστορίες των ανθρώπων που τα παίρνει ο αέρας και ο καιρός, αλλά τα συγκρατούν µε τρόπο ασυνείδητο τα σπλάχνα µας, όταν τις ξανακούµε.
γραμμοσκιάσεις… Zgur
