Το ορειβατικό σκι, η αναρρίχηση πίστας, βράχου και πάγου είναι σπορ, και κάποιες φορές αθλήματα, στα οποία άνθρωποι, νέοι κυρίως, αλλά και κάθε ηλικίας, βρίσκουν μια διέξοδο, χαρά και απόλαυση που δεν τους προσφέρουν άλλα σπορ και ασχολίες, πέρα από το βιοποριστικό τους αγώνα και δεν αρκούνται στα απλά και σίγουρα.
Γνωρίζουν ότι κάποιες φορές θα κινδυνέψουν, αλλά συχνά το επιδιώκουν για να νιώσουν, μετά το τέλος κάθε προσπάθειας και αγώνα τους, περήφανοι, γιατί νίκησαν αντίξοες συνθήκες, δύσκολες έως απρόσιτες καταστάσεις και διαδρομές και αυτά τα συναισθήματα δεν συγκρίνονται με τίποτα. Πολλοί αναφέρονται σε νίκη ή κατάκτηση του βουνού. Όμως ο ορειβάτης δεν είναι κατακτητής και μάλλον αυτόν κατακτά το βουνό. Στα σπορ αυτά δεν είχα τη χαρά, την ικανότητα και την εκπαίδευση να ασχοληθώ, πέρα από ελάχιστα στο ορειβατικό σκι σε μικρές αποστάσεις τη δεκαετία του 1960. όμως τα γνωρίζω θεωρητικά και θαυμάζω τους ανθρώπους τους.
Με αφορμή των πρόσφατων δυστυχημάτων στη χώρα μας θα αναφερθώ με λίγα λόγια στα ορεινά. Στα Χανιά την 16.1.1996 μικρή ομάδα Γάλλων, εμπειρότατων σκιερ, διέσχισε τα Λευκά Όρη αλλά πάνω από την Ανώπολη, στα Αμμουτσερά και σε υψόμετρο 2.000 μέτρων “έκοψαν” το χιόνι και δημιουργήθηκε χιονοστιβάδα που σκότωσε τον έναν, τον Πασκαλ Πετι, με θραύση στέρνου, και τραυμάτισε έναν άλλον. Με υπεράνθρωπες προσπάθειες νέοι ορειβάτες Χανιώτες τους κατέβασαν. Τον χειμώνα του 2011 σε διεθνές αγώνισμα ορειβατικού σκι διάσχισης των Λευκών Ορέων από Ομαλό μέχρι Ασκύφου, ο Γάλλος πρωταθλητής του σκι πραγματοποίησε τη διαδρομή σε φανταστικό χρόνο, λιγότερο από επτά ώρες. Τον επόμενο χρόνο σκοτώθηκε στις Άλπεις.
Στα ελληνικά βουνά από το 1932 έως το 2000 σκοτώθηκαν 60 Έλληνες και 20 ξένοι, οι 10 στον Όλυμπο. Οι θάνατοι οφείλονται κυρίως σε χιονοστιβάδες και μετά σε πτώση ή πτώσεις βράχων, σε χιονοθύελλα- κρυοπληξία, σε κεραυνούς κ.λπ. Το μεγαλύτερο δυστύχημα από χιονοστιβάδα ήταν την 5.12.1976, όταν παρασύρθηκαν από χιονοστιβάδα στο Στεφάνι Ολύμπου κι έξι πανάξιοι νεαροί ορειβάτες- αναρριχητές.
Στην περιοχή των Άλπεων οι κατ’ έτος θάνατοι κυμαίνονται στους 300, κυρίως από χιονοστιβάδες, κυρίως σκιέρ μα και κάτοικοι ορεινών οικισμών. Οι πρωτοφανείς στα χρονικά των Λευκών Ορέων, πριν δυο χρόνια, χιονοστιβάδες στις Γούρνες Αποκορώνου, τον Θυμολάκα Κεραμιών και Κακοπαρατο, 14 χιλ από Θέρισσο, είχαν συσσωρεύσει ποσότητες χιονιού ακόμη και είκοσι μέτρα και μήκος χιλιομέτρου, αλλά ευτυχώς δεν είχαν θύματα. Ο μοναδικός σε χαρακτήρα και ικανότητες Χανιώτης Βασίλης Ναξάκης, μοναδικός σε διεθνείς αναρριχήσεις, σε χιονοδρομία και σπηλαιολογία, “έμεινε- χάθηκε” πριν ακριβώς 15 χρόνια στα παγωμένα βουνά του Πακιστάν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και σε βάθος 1000 μέτρων. Ο συνοδοιπόρος του Μανώλης Μεσσαρχάκης δεν μπόρεσε να κάμει τίποτα.
Όσοι για τους διασώστες υπάρχουν άξιοι και έμπειροι σε πολλές περιοχές της χώρας μας, αλλά φυσικά δεν είναι εύκολο να υπάρχουν και ειδικά ελικόπτερα, αφού τα περιστατικά είναι λίγα, ευτυχώς. Σε ντοκιμαντέρ της COSMOTE προ ημερών παρουσιάστηκε το υπέροχο ορεινό χωριό στις Ελβετικές Άλπεις, το Ζέρματ, όπου δύο εκατομμύρια είναι οι επισκέπτες τον χρόνο, πολλοί από τους οποίους επιχειρούν ανάβαση στο θρυλικό Μάττερχορν, έναν παγωμένο κώνο 4.482 μέτρων, την πιο θανατηφόρα κορυφή των Άλπεων. Αναφέρθηκε ότι τα ελικόπτερα της διάσωσης λαβαίνουν τον χρόνο περίπου χίλιες εξακόσιες κλήσεις!!! Εκεί υπάρχει και το ορειβατικό ειδικό νεκροταφείο με πάνω στα μνήματα απεικονίσεις σκι, πιολε κ.λπ.
Πόσες κλήσεις μάλλον στην υπηρεσία της ορειβατικής πρωτεύουσας των Άλπεων, το Σαμονί Γαλλίας, κέντρο σχολών οδηγών βουνού κ.λπ. απ’ όπου η ανάβαση στην κορυφή του Λευκού Όρους. Ας σημειωθεί ότι στο Μάττερχορν και στο Λευκό όρος έχουν με επιτυχία φθάσει νεαρά μέλη του Ορειβατικού Χανίων. Αυτές τις ημέρες από τα “Χ.ν.” πληροφορηθήκαμε ότι έχασαν τη ζωή τους από χιονοστιβάδες εννέα σκιέρ στην Αυστρία και 21 κάτοικοι στο Αφγανιστάν.
Επίσης, αξίζει να αναφερθώ σε πάνω από είκοσι επιτυχείς περιπτώσεις διασώσεων από μέλη του ορειβατικού Χανίων, ιδίως τα παλαιότερα χρόνια που υπήρχαν ΕΜΑΚ, κινητά κ.λπ. Παγοαναρριχήσεις στα Λευκά Όρη έχουν πραγματοποιηθεί στην ανατολική πλευρά της κορυφής Σπαθί 2.046 μ. προς Γούρνες και από ορειβάτες μας στην Ιταλία. Ο άτυχος Ερμής, ικανότατο μέλος της Εθνικής Ομάδας αναρρίχησης και ο προπονητής πατέρας του είχαν βρεθεί το καλοκαίρι που πέρασε στις αναρριχητικές πίστες του Θερισιανού φαραγγιού με την ομάδα και οι τρεις που σκοτώθηκαν στο βουνό του Χέλμου ήταν παλαιοί ικανότατοι εκπαιδευτές.
Και για να είμαι σαφής, σε όλους αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι ανόητοι τουρίστες που με σαγιονάρες, χωρίς νερό, κατάλληλη ένδυση και γνώση της διαδρομής που ακολουθούν, έχουν ατύχημα, όπως π.χ. τα αδέλφια Πολωνοί και άλλοι στην Τρυπητή και αλλού. Ας σημειωθεί ότι από ευρωπαϊκούς τουριστικούς παράγοντες η Κρήτη και τα Λευκά Όρη- Ψηλορείτης χαρακτηρίστηκαν ως η ιδεωδέστερη περιοχή για το ορειβατικό σκι
