Στην πατρώα γη, την Ελλάδα, για να ταφούν με τιμές ηρώων επιστρέφουν σήμερα, 43 χρόνια μετά τη θυσία τους, τα λείψανα δεκαεπτά στρατιωτών της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ), τα ονόματα των οποίων βρίσκονταν στο μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας, αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής του 1974.
Στις 9 το πρωί στον ιερό ναό της Του Θεού Σοφίας, στη Λευκωσία, θα πραγματοποιηθεί η επίσημη τελετή παράδοσης – παραλαβής των λειψάνων, παρουσία συγγενών των πεσόντων από την Ελλάδα. Θα παραστεί και θα μιλήσει ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και την κυβέρνηση της Ελλάδος θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Εθνικής ‘Αμυνας Πάνος Καμμένος.
Θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση, χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου. Στις 12:30 στο παλαιό αεροδρόμιο Λάρνακας θα αποδοθούν οι δέουσες στρατιωτικές τιμές κατά την αναχώρηση των λειψάνων των 17 πεσόντων, για την Αθήνα. Τα λείψανα θα μεταφερθούν με ειδική πτήση μεταγωγικού αεροσκάφους C- 130 της Eλληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η σημερινή ημέρα ανακαλεί στη μνήμη τον μαύρο Ιούλιο και Αύγουστο του 1974. Τα λείψανα των 10 βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στις εκταφές τις Επιτροπής για Αγνοούμενα Πρόσωπα στο κατεχόμενο σήμερα Κιόνελι, σε κοντινή περιοχή με το στρατόπεδο το 1974 της ΕΛΔΥΚ. ‘Αλλοι τρεις ΕΛΔΥΚάριοι βρέθηκαν σε τάφο στη «νεκρή» ζώνη, στην περίμετρο του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. ‘Αλλοι τρεις βρέθηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας, ο κυβερνήτης Παναγόπουλος Βασίλειος και δύο καταδρομείς του μοιραίου Noratlas- 4. Το αεροσκάφος χτυπήθηκε από κυπριακά αντιαεροπορικά πυρά κατά την προσγείωση του, τα ξημερώματα της 22ας Ιουλίου 1974, στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας, με αποτέλεσμα να συντριβεί και να σκοτωθούν 27 καταδρομείς και 4 αεροπόροι. Στην επιχείρηση «Νίκη» συμμετείχαν 15 «Νοράτλας» με 350 Έλληνες καταδρομείς, τα οποία εστάλησαν στην Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή του ’74, προκειμένου να ενισχυθεί η άμυνα της Εθνικής Φρουράς.
Τέλος, ένας, ο Νιόφας Νικόλαος ανθυπασπιστής ναυτικού της ακταιωρού «Φαέθων» που βυθίστηκε από τους βομβαρδισμούς των Τούρκων στην Τυλληρία το 1974, ήταν θαμμένος στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης, στη Λευκωσία. Η εύρεση των λειψάνων έγινε από το πρόγραμμα εκταφών της Επιτροπής για Αγνοούμενα Πρόσωπα και αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA.
ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΘΕΝΤΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΤΟΥΝ
Α/Α ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΔΙΑΜΟΝΗ ΣΥΓΓΕΝΩΝ
1 ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Μεγάλος Κεφαλόβρυσος Τρικάλων Τρίκαλα
2 ΣΙΝΗΣ ΑΡΓΎΡΙΟΣ Θήβα Κατταρέλι & Μελισσοχώρι Θήβας
3 ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Αγία Μαρίνα Βάρδα – Ηλεία Πάτρα
4 ΧΑΜΟΥΡΙΩΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κασάνδρα – Χαλκιδική Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής
5 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Λάνθη – Ηλεία Κολωνός, Αθήνα
6 ΜΠΡΟΔΗΜΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δίδυμα – Αργολίδα Δίδυμα, Αργολίδας
7 ΖΕΡΒΟΜΑΝΩΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Παράκοιλα – Μυτιλήνη Παράκοιλα – Μυτιλήνη
8 ΤΡΙΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Άνω Σκαφιδώτη – Πρέβεζα Καναλάκι – Πρέβεζα
9 ΑΝΘΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κέρκυρα Ανω Μεσογγή – Βραγκανιώτικα, Κέρκυρα
10 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΜΑΝΟΥΣΟΣ Ποταμιές – Ηράκλειο, Κρήτης Ποταμιές – Ηράκλειο, Κρήτης
Οι πρώτοι οκτώ του καταλόγου είναι από τον ομαδικό τάφο στο Κιόνελι και οι δύο τελευταίοι (9 και 10) από τον τάφο στην περιοχή του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, αλλά ταυτοποιήθηκαν μόνο τα λείψανα των δύο. Στο νούμερο 7 του καταλόγου είναι ο στρατιώτης Γιώργος Ζερβομανώλης, για τον οποίο έγραψε, 17 Μαίου, ο συνάδελφός Στρατής Μπαλάσκας, ανταποκριτής του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην Μυτιλήνη, με τίτλο: «Το τελευταίο γράμμα ενός ήρωα».
Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του συναδέλφου το 1974, ο 21 ετών τότε στρατιώτης από τη Λέσβο, παιδί οικογένειας ψαράδων-Μικρασιατών προσφύγων, όπως αποδείχθηκε, σκοτώθηκε αμυνόμενος, κατά τη διαδικασία απαγκίστρωσης των υπερασπιστών του στρατοπέδου από το ύψωμα Α στα περίχωρα της Λευκωσίας, στις 16 Αυγούστου 1974. 10 από τους 12 θαμμένους εκεί, ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.
Ο Στ. Μπαλάσκας στο σχετικό ρεπορτάζ, παρουσίασε το τελευταίο γράμμα του στρατιώτη προς τους γονείς και τα αδέλφια του, το οποίο ελήφθη μετά την εξαφάνιση και τον θάνατό του, όπως αποδείχθηκε 43 χρόνια μετά, που στάλθηκε από την Κύπρο στις 9 Αυγούστου 1974, στο «διάλειμμα» των εχθροπραξιών μεταξύ «Αττίλα 1» και «Αττίλα 2».
ΛΕΙΨΑΝΑ ΑΛΛΩΝ ΕΠΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ Ο ΕΝΑΣ ΕΠΕΣΕ ΤΟ 1964.
Στην Ελλάδα θα επαναπατριστούν αύριο τα λείψανα άλλων επτά στρατιωτικών από το πρόγραμμα εκταφών της κυπριακής κυβέρνησης, που θυσιάστηκαν για την Κύπρο – έξι απ’ αυτούς το 1974, και ο ένας δέκα χρόνια πριν κατά τις δικοινοτικές ταραχές. Ο λόγος για τον Νικόλαο Νιάφα, ο οποίος το 1964 ήταν ανθυπασπιστής στο Ναυτικό. Ήταν μέλος του πληρώματος της ακταιωρού «Φαέθων», που βομβαρδίστηκε τον Αύγουστο του 1964 στον κόλπο του Ξερού από την τουρκική αεροπορία. Στην οικογένεια του Νιάφα, όπως και σε κάποιες άλλες οικογένειες των πεσόντων της ακταιωρού, είχαν δοθεί οστά χωρίς να γίνουν επιστημονικές εξετάσεις και ταυτοποιήσεις. Όταν άρχισε να εφαρμόζεται η μέθοδος DNA, η κυπριακή κυβέρνηση ζήτησε από τις οικογένειες να επιστρέψουν τα λείψανα για να ταυτοποιηθούν, καθώς υπήρχαν υποψίες ότι σε κάποιες περιπτώσεις δεν ανήκαν στους ανθρώπους τους. Τα λείψανα, που κατείχε η οικογένεια του Νιάφα, ανήκαν στον αδικοχαμένο ανθυπασπιστή, αλλά βρέθηκαν και άλλα δικά του σε πρόσφατη εκταφή στο κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Η άλλη περίπτωση είναι ο αντιπτέραρχος Παναγόπουλος Βασίλειος, κυβερνήτης του NORATLAS το οποίο κατέρριψε από λάθος η κυπριακή αεράμυνα στις 22 Ιουλίου 1974 – και ακόμη δύο καταδρομείς του αεροσκάφους.
Τα λείψανα του Παναγόπουλου και των άλλων δύο καταδρομέων, Κουκουρούνη Σωτήριου και Τζιλιβάκη Στέφανου, εντοπίστηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας.
Τέλος, θα δοθούν τα λείψανα τριών ανδρών της ΕΛΔΥΚ, του συνταγματάρχη Παπαλάμπρου Βασίλειου, Αθανασίου Νικόλαου και Κρητικού Νικόλαου, που βρέθηκαν σε εκταφές στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία.
