Τι πολυτιµότερο στα αλήθεια από ένα καλά οργανωµένο µε βάση τις ανάγκες των παιδιών πρόγραµµα Αγωγής της Υγείας σε ένα σχολείο; Ένα πρόγραµµα, δώρο ζωής για τα παιδιά, µε αποτελεσµατικές παρεµβάσεις, εντός και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος που στοχεύουν στην πρόληψη, προάσπιση και προαγωγή της πολύτιµης σωµατικής και ψυχικής υγείας τους.
Ένα τέτοιο πρόγραµµα είχα την τύχη να γνωρίσω «εκ των έσω» στο Γενικό Λύκειο Σούδας, λίγο πριν τη λήξη του, το φετινό σχολικό έτος µέσα από τη συµµετοχή µου σε ένα από τα βιωµατικά εργαστήρια ευαισθητοποίησης των παιδιών στον εθελοντισµό και στην ενσυναίσθηση. Μια ενδιαφέρουσα σχολική δραστηριότητα, µε σταθερότητα, διάρκεια και µεγάλη συµµετοχή από την πλευρά των µαθητών, σχεδιασµένη προσεκτικά από έµπειρους εκπαιδευτικούς που ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των παιδιών και στον παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου.
ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ ΚΑΙ ∆ΡΩ
Και δεν θαύµασα µόνο τη µεγάλη δεκτικότητα και προθυµία µε την οποία οι έφηβοι αγκάλιασαν το πρόγραµµα, το κοφτερό µυαλό τους, τον πλούτο της καρδιάς του και τα πηγαία συναισθήµατα τους! Προχώρησα λίγο παρακάτω και τους φαντάστηκα, ως αυριανούς πολίτες να νοιάζονται και να δρουν. Αυτό ήταν άλλωστε και το σύνθηµα του Προγράµµατος: «Νοιάζοµαι και δρω» για τη σωµατική και ψυχική µου υγεία, για τον εαυτό µου και την κοινωνία σε ένα κόσµο υγιή, όπου οι άνθρωποι θα έχουν τον πρώτο λόγο, µε την καλλιέργεια δεξιοτήτων αποτελεσµατικής αντιµετώπισης των προβληµάτων που προκύπτουν στις ενδοπροσωπικές και διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Ζωντανά, υποψιασµένα και ευαίσθητα παιδιά, που πέρα από τις πολύτιµες γνώσεις που πήραν για την προάσπιση της υγείας τους, µε τη συστηµατική έλευση ειδικών επιστηµόνων διαφόρων ειδικοτήτων στο σχολείο τους, αποτύπωσαν τις σκέψεις τους, τόσο σε οµαδικές ερευνητικές εργασίες για σοβαρά θέµατα που απασχολούν την υγεία του µαθητικού πληθυσµού στις µέρες µας, όσο και σε εντυπωσιακά καλλιτεχνικά έργα που ξεχειλίζουν συναισθήµατα. Παιδιά που αξιολογώντας τη σπουδαιότητα του προγράµµατος παρέµεναν στο σχολείο, παρά τη κούραση της ηµέρας, κάθε δεύτερη Πέµπτη του µήνα, µετά το τέλος των µαθηµάτων, διψώντας να µάθουν και να τακτοποιήσουν στα συρταράκια του νου και της καρδιάς τους τις σκέψεις και τα συναισθήµατά τους.
ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΗΣ ΚΑΡ∆ΙΑΣ
Προτεραιότητα του προγράµµατος η γνωριµία των παιδιών µε το αλφαβητάρι της καρδιάς, η ψυχοεκπαίδευσή τους, δηλαδή, στη συναισθηµατική γραµµατική και στη κατάκτηση του συναισθηµατικού αλφαβητισµού που είναι τόσο απαραίτητος για τη διαπροσωπική ανάπτυξη των νέων. Έτσι µέσα σε ένα πλαίσιο αλληλοκατανόησης και αλληλοαποδοχής τα παιδιά έµαθαν να αναγνωρίζουν και να ακούνε τα συναισθήµατά τους, να αντιλαµβάνονται από πού πηγάζουν και να επιχειρούν να τα εκφράσουν αποτελεσµατικά, ανοίγοντας ένα δίαυλο επικοινωνίας µε το περιβάλλον. Συνακόλουθα αναγνώρισαν τις δυνατότητες και τις αξίες τους, ως προσωπικότητες µέσα στην οµάδα και ανίχνευσαν τις ανάγκες τους. Ανάγκες και αναζητήσεις που εκφράστηκαν στη θεµατολογία του προγράµµατος µε βασικούς άξονες την ψυχική υγεία στην εφηβεία, το άγχος, τις διατροφικές διαταραχές, τις ποικίλες εξαρτήσεις και τους καθηµερινούς κινδύνους που απειλούν την ψυχική και σωµατική υγεία των νέων. Εργαλεία στη προσέγγιση των θεµάτων πρωτότυπες οµαδοσυνεργατικές δράσεις, στο πλαίσιο της διεπιστηµονικής προσέγγισης και συνέργειας των επιστηµόνων που κλήθηκαν για αυτό το σκοπό στο σχολείο ή που επισκέφτηκαν τα παιδιά στους χώρους εργασίας τους.
ΤΑ ΕΥΓΕ…
Ένα πολύτιµο για τη ζωή και την υγεία των παιδιών πρόγραµµα που λειτούργησε ως δίκτυο ανάπτυξης σχέσεων και επικοινωνίας του σχολείου µε την τοπική κοινωνία και την επιστηµονική κοινότητα. Κοπιώδες και απαιτητικό που άξιζε όµως τον κόπο, τόσο από την πλευρά των παιδιών που συµµετείχαν σε αυτό, όσο και των εκπαιδευτικών που ανέλαβαν την υλοποίησή του. Τα εύγε ανήκουν στα παιδιά που αγκάλιασαν το πρόγραµµα, και στις εκπαιδευτικούς Νεκταρία Λαµπρινάκη (συντονίστρια), Όλγα Κουτσουρίδου και Αγορίτσα Φιλιπποπούλου.
*Η Μαρία Μαράκη είναι φιλόλογος, πρώην λυκειάρχης,
εκπαιδεύτρια ενηλίκων
