Δυναμική ανάπτυξη στον τομέα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και του επιχειρείν γενικότερα με έμφαση και στον τομέα της καινοτομίας παρατηρείται στην χώρα μας. Στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας η αξία του ελληνικού συστήματος καινοτομίας έχει πολλαπλασιαστεί καταγράφοντας μια πορεία από το ένα δις. ευρώ περίπου το 2017 σε πάνω από 8 δισ. ευρώ το 2022. Το 2023 οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις συγκέντρωσαν επενδυτικούς πόρους που ξεπέρασαν το ένα δισ. ευρώ.
Σημαντική παρουσία στο ελληνικό οικοσύστημα έχουν πλέον και οι επιχειρήσεις του κλάδου της καινοτομίας που συγκεντρώνουν την προσοχή της διεθνούς κοινότητας. Σημειώνεται ότι στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων που έχει δημιουργηθεί υπάρχουν περισσότερες 800 νεοφυείς επιχειρήσεις με περισσότερους από 7.000 εργαζόμενους.
Στην ανάπτυξη του καινοτόμου ελληνικού επιχειρείν έχουν καθοριστικό ρόλο οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις της πολιτείας και των αρμόδιων υπουργείων και γενικών γραμματέων, φορέων, Επιμελητηρίων, κλαδικών συνδέσμων καθώς και πρεσβείες στην χώρα μας.
Καθοριστικό ρόλο όμως έχουν και πρωτοβουλίες και δράσεις του ιδιωτικού τομέα και συγκεκριμένα τραπεζικών ομίλων, επιχειρήσεων και οργανισμών που συμβάλουν προς την κατεύθυνση αυτή. To ΑΠΕ/ΜΠΕ παρουσιάζει μερικές από τις βασικότερες πρωτοβουλίες της συγκεκριμένης κατηγορίας.
Το Business Seeds (nbg.gr/nbgseeds) της Εθνικής Τράπεζας, έχοντας συμπληρώσει 14 χρόνια λειτουργίας, είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα στήριξης της καινοτόμου και εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας με έμφαση στο Fintech, στο ESG, στο Regtech και στις σχετικές με τα χρηματοοικονομικά τεχνολογίες IT/AI/Gen AI/Crypto/Blockchain. Περιλαμβάνει δράσεις χρηματοδότησης, επιτάχυνσης, ανάδειξης και προβολής καινοτόμων ιδεών και εταιρειών, εκπαίδευσης και καθοδήγησης, παροχής υποδομών και δικτύωσης. Το πρόγραμμα αποτελεί δραστηριότητα της υποδιεύθυνσης Ανάπτυξης Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας. Από τον Δεκέμβριο του 2023, η υποδιεύθυνση υπάγεται στον Τομέα Επιχειρησιακής Στρατηγικής της Τράπεζας & του Ομίλου.
Όπως αναφέρεται στο αναλυτικό απολογισμό των δράσεων του προγράμματος για το 2023, αναφορικά με το τομέα συμμετοχών σε Εquifund και σε νέα funds, το 2023 σηματοδοτήθηκε από την εξαγορά της εταιρείας Mist.io από την Dell Technologies. Η Εθνική Τράπεζα συμμετείχε στο εταιρικό κεφάλαιο της εταιρείας. Επίσης, από την εξαγορά της εταιρείας Αugmenta από την Raven, του ομίλου CNH Industrial και την επιτυχημένη αποεπένδυση στην εταιρεία Hack the Box. Και οι δύο εταιρείες είχαν χρηματοδοτηθεί από την Εθνική Τράπεζα μέσω της συμμετοχής της ως ιδιώτης επενδυτής (Limited Partner) στο Marathon VC. H Εθνική Τράπεζα συμμετέχει ως ιδιώτης επενδυτής σε πέντε εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών το πλαίσιο του Equifund Fund of Funds: Unifund, Metavallon, Big Pi, Marathon και Synergia. Συμμετέχει επίσης στο Endeavor Catalyst IV, καθώς και στα νέα Funds Unifund II, Metavallon II and Big Pi II. Η συνολική επένδυση κατατάσσει την Εθνική Τράπεζα ως τον μεγαλύτερο ιδιώτη επενδυτή στην Ελλάδα μετά το ΕΙF.
Στον τομέα των χρηματοδοτήσεων, πέραν των συμμετοχών στα VCs, το πρόγραμμα Business Seeds, στα επτά έτη που λειτουργεί ο πυλώνας επενδύσεων, έχει εγκρίνει συμμετοχές στο μετοχικό κεφάλαιο ένδεκα εταιρειών ύψους 2,46 εκατ. ευρώ Η χρηματοδότηση επτά ακόμη εταιρειών ανήλθε στα 3,1 εκατ. ευρώ. Ακόμη 0,64 εκατ. ευρώ έχουν δοθεί σε βραβεία στις 130 νικήτριες ομάδες και εταιρείες των διαγωνισμών Καινοτομίας & Τεχνολογίας.
Αναφορικά με τις συνεργασίες τους NBG Business Seeds, όπως επισημαίνεται μεταξύ άλλων στο απολογισμό, συμμετέχει στην Επιτροπή Καινοτομίας του ΣΕΒ και στην Ομάδα Εργασίας για την ανάπτυξη του scaleup community, στην Επιτροπή Εκπαίδευσης, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Ελληνοαμερικάνικου Επιμελητηρίου, στην Επιτροπή Ανάπτυξης Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου και στα Advisory Board του OK!Thess και του Κέντρου Αρχιμήδης του ΕΚΠΑ. Το 2023 υπέγραψε 4 μνημόνια συνεργασίας με τον Δήμο Πειραιά, την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, το Orange Grove και την ΝΒG Pay. Για μια ακόμη χρονιά, συνεχίστηκε η συνεργασία του προγράμματος με μέλη ΔΕΠ από 13 πανεπιστήμια για την αξιολόγηση των προτάσεων του 14ου Διαγωνισμού Καινοτομίας & Τεχνολογίας.
Στα 14 έτη του Διαγωνισμού Καινοτομίας & Τεχνολογίας του NBG Business Seeds συμμετείχαν στον διαγωνισμό 8.223 συμμετέχοντες με 4.792 προτάσεις. Από τους νικητές του διαγωνισμού, ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, το 35%, είναι ακόμα σε λειτουργία ενώ το 19% έχει χρηματοδοτηθεί από VCs.
Στο πλαίσιο του προγράμματος μόνον το 2023 ολοκληρώθηκαν Ημερίδες και Συνέδρια Καινοτομίας με τη συμμετοχή 1.348 ατόμων. Η Εθνική Τράπεζα μαζί με έξι ακόμη σημαντικούς φορείς συνεργάζονται για την υλοποίηση του Greek Fintech Hub (fintechhub.gr), μιας δράσης χρηματοδότησης και στήριξης του Fintech στην Ελλάδα και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης. Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν η Εθνική Τράπεζα μαζί με την Endeavor Greece, το Ίδρυμα Ωνάση, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μαζί τους η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Crowd Dialog
Η Εθνική Τράπεζα και το Business Seeds συμμετέχουν και στον Ευρωπαϊκό Κόμβο Ψηφιακής Καινοτομίας Smart Attica ως επικεφαλής της δράσης Υποστήριξης Επενδύσεων Investment Support. Στην κοινοπραξία του ευρωπαϊκού έργου συμμετέχουν 16 ακόμη φορείς. Στόχος του κόμβου είναι η υποστήριξη του digital transformation μικρομεσαίων επιχειρήσεων και δημόσιων φορέων/οργανισμών μέσα από την παροχή στοχευμένων υπηρεσιών R&D, με έμφαση στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, high-performance computing και cybersecurity. Έμφαση δίνεται στους τομείς Εφοδιαστικής Αλυσίδας, Ενέργειας – Περιβάλλοντος και Πολιτισμού – Τουρισμού
Το egg – enter grow go (ολοκληρωμένος επιχειρηματικός επιταχυντής) σχεδίασε και υλοποιεί από το 2013 η Eurobank, σε συνεργασία με τη Μονάδα Corallia του Ε.Κ. Αθηνά, έχοντας συμβάλει ουσιαστικά στη δημιουργία και προώθηση ενός οικοσυστήματος καινοτομίας στη χώρα υποστηρίζοντας χιλιάδες νέες επιχειρήσεις. Παράλληλα, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής νεοφυούς επιχειρηματικότητας διατηρεί και προωθεί σημαντικές συνεργασίες με το εξωτερικό. Πρόσφατα ανακοινώθηκε το νέο Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ egg και InnovX, που σηματοδοτεί την επέκταση και συνεργασία των οικοσυστημάτων καινοτομίας της Ελλάδας και της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης. Το egg έχει επίσης επεκτείνει για επιπλέον πέντε χρόνια τη συνεργασία που ξεκίνησε το 2018 με το διεθνούς κύρους Toronto Metropolitan University (πρώην Ryerson University), με έδρα τον Καναδά, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκονται οι συνέργειες με τον κορυφαίο επιχειρηματικό επιταχυντή DMZ. Επιπροσθέτως, έχει υπογράψει σύμβαση συνεργασίας με το Cyprus Seeds, με αποστολή τη διασύνδεση της καινοτόμου ακαδημαϊκής έρευνας που παράγεται σε κυπριακά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, με την πραγματική οικονομία, ενώ διευρύνει τις δράσεις διασύνδεσης των ελληνικών Πανεπιστημίων και της ερευνητικής ακαδημαϊκής κοινότητας με την αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, έχει υπογράψει, επίσης, Μνημόνια Συνεργασίας (ΜOU) για τη στήριξη ελληνικών spin-offs με 10 Πανεπιστημιακά και Ερευνητικά Ιδρύματα
Τα αποτελέσματα του egg έως σήμερα: 1.100 νέοι επιχειρηματίες έχουν φιλοξενηθεί και υποστηριχθεί από το egg, 310 start-up συμμετείχαν στις πλατφόρμες του egg, 171 start-up δημιούργησαν νομική μορφή, 43.4 εκατ. ευρώ χρηματοδοτικά κεφάλαια έχουν προσελκύσει συνολικά 65 start-up από Έλληνες και ξένους επενδυτές (VCs, CVCs, Business Angels), 12.25 εκατ.ευρώ είναι ο συνολικός κύκλος εργασιών που έχουν αναπτύξει 101 start-up (από τις 171), 3.2 εκατ. ευρώ χρηματοδότηση από την Eurobank σε 49 start-up, 12 εκατ. ευρώ η συνολική επένδυση της Eurobank για τη λειτουργία του egg.
Από το 2017 που ξεκίνησε, η πρωτοβουλία «Grow your Business» χιλιάδες επαγγελματίες από διαφορετικούς κλάδους του επιχειρείν σε όλη την Ελλάδα να έχουν εκπαιδευτεί χιλιάδες και να συνεχίζουν να εκπαιδεύονται σε νέες τεχνολογίες και ψηφιακά εργαλεία. Οι ψηφιακές και δια ζώσης δράσεις της πρωτοβουλίας αθροίζουν σε πάνω από 90 ημερίδες, σεμινάρια και μαθήματα. Τελευταία προσθήκη αποτελεί το COSMOTE Grow your Business-The Podcast, μια σειρά podcasts για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με παρουσιάστρια την επιχειρηματία και δημιουργό περιεχομένου Εύα Επιτροπάκη. Ενδεικτικά, οι θεματικές ενότητες που έχει ήδη καλύψει το πρόγραμμα: αφορούν: Digital Skills, Digital Presence, eCommerce, Digital marketing Plan, Social media, Usability & Content Marketing, Logistics, Pricing, Συστήματα ERP, CRΜ, Email Marketing, Search Engines, ΙΟΤ Business Analytics, AI, Βιώσιμη Ανάπτυξη και ESG, Remote Collaboration. Μέχρι στιγμής, πάνω από 90.000 επιχειρήσεις έχουν ωφεληθεί από την δράση, αναπτύσσοντας καινούριες δεξιότητες στη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τεχνολογιών. Το πρόγραμμα έχει περάσει από 4 φάσεις. Η Πέμπτη φάση (2024-σήμερα) αφορά μιας σειρά podcast επεισοδίων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
Η Endeavor Greece αποτελεί μέρος της παγκόσμιας κοινότητας της Endeavor, η οποία υποστηρίζει επιχειρηματίες υψηλής επίδρασης σε περισσότερες από 40 χώρες. Στην Ελλάδα, η Endeavor δραστηριοποιείται εδώ και πάνω από μία δεκαετία, με στόχο αφενός την υποστήριξη των καινοτόμων επιχειρηματιών και τη σύνδεση της ελληνικής και της παγκόσμιας αγοράς και αφετέρου την ανάπτυξη ενός δυναμικού Ελληνικού Οικοσυστήματος Καινοτομίας. Η Endeavor Greece πραγματοποιεί διάφορα προγράμματα στήριξης είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με καινοτόμες εταιρείες, όπως το Endeavor Entrepreneur, το ScaleUp, το Rise Up, το Visa Innovation Program Europe για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα καθώς και το Opap Forward.
Αναλυτικότερα, το Endeavor Entrepreneur είναι το μεγαλύτερο παγκόσμιο δίκτυο επιδραστικών επιχειρηματιών στον κόσμο, το οποίο υποστηρίζει 2.500 επιχειρηματίες σε περισσότερες από 40 αγορές. Η ένταξη στο παγκόσμιο δίκτυο της Endeavor τους προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες όπως επαφές με τα σημαντικότερα funds στον κόσμο, καθοδήγηση και συμβουλευτική από κορυφαίους επαγγελματίες σε όλους τους κλάδους, συμμετοχή σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο δίκτυο επιχειρηματιών, καθώς και ευκαιρίες να αυξήσουν τον θετικό τους αντίκτυπο. Στο παγκόσμιο δίκτυο της Endeavor συμμετέχουν πλέον 44 Έλληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι έχουν αντλήσει χρηματοδοτήσεις ύψους άνω των 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το διεθνές πρόγραμμα ScaleUp της Endeavor Greece, στοχεύει στη στήριξη γρήγορα αναπτυσσόμενων τεχνολογικών επιχειρήσεων από όλο τον κόσμο, οι οποίες είτε διατηρούν είτε επιθυμούν να έχουν δεσμούς με την Ελλάδα. Μέσω δικτύου μεντόρων, επενδυτών και επιχειρηματιών, οι εταιρείες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αποκτούν πρόσβαση σε στρατηγική καθοδήγηση, κεφάλαια και διασυνδέσεις που τις βοηθούν να αναπτυχθούν γρηγορότερα και υγιέστερα και να επεκταθούν σε νέες αγορές. Μέχρι σήμερα έχουν συμμετάσχει στο πρόγραμμα 82 ραγδαία αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις που έχουν συγκεντρώσει κεφάλαια αξίας 925 εκατ. δολαρίων και έχουν δημιουργήσει περισσότερες από 8.000 θέσεις εργασίας παγκοσμίως.
H Κωτσόβολος, σε συνεργασία με την Endeavor, δημιούργησε το Rise Up, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επιτάχυνσης και υποστήριξης νεοφυών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της λιανικής και του e-commerce. Το πρόγραμμα φέρνει σε επαφή τους πιο υποσχόμενους Tech-Retail επιχειρηματίες της ζώνης ΕΜΕΑ με κορυφαίους επενδυτές και brands, με στόχο να ενισχύσει την ανάπτυξή τους και παράλληλα να ξεκλειδώσει νέες ευκαιρίες και ιδέες στον χώρο του Retail.
Το Visa Innovation Program Europe είναι μια πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ των αναδυόμενων εταιρειών fintech, της Visa και του παγκόσμιου δικτύου πελατών και συνεργατών της. Το Πρόγραμμα αξιοποιεί πόρους όπως το design thinking, η τεχνογνωσία, η καθοδήγηση, η πρόσβαση στην αγορά, καθώς και ένα δίκτυο εμπειρογνωμόνων στον τομέα του fintech. Στις αγορές της Ελλάδας, της Κύπρου και της Μάλτας, το πρόγραμμα τρέχει από τη Visa σε συνεργασία με τις Eleven Ventures και την Endeavor Greece.
