Αν το τραπεζικό σύστημα λειτουργούσε καλύτερα, οι επιδόσεις των εξαγωγικών επιχειρήσεων θα ήταν σαφώς καλύτερες, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης Αλκιβιάδης Καλαμπόκης σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
O κ. Καλαμπόκης σημειώνει ότι οι τράπεζες, ακόμα και μετά την ανακεφαλαιοποίηση, δεν έχουν δείξει σημάδια ενίσχυσης των επιχειρήσεων, στην Κρήτη, με αποτέλεσμα την ανυπαρξία κεφαλαίων κίνησης για τις εξαγωγές. Η έλλειψη κεφαλαίων κίνησης όμως σε συνδυασμό με τα capital controls, δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των εξαγωγέων οι οποίοι επιπλέον λαμβάνουν και μηνύματα επιφυλακτικότητας από τους συνεργάτες τους στο εξωτερικό.
Όπως ανέφερε ο κ.Καλαμπόκης για να γίνει πραγματικότητα ο εξαγωγικός σχεδιασμός, αυτό περνάει μόνο μέσα από τον δρόμο της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων, με την κυβέρνηση να προωθεί τάχιστα τις διαρθρωτικές αλλαγές αλλά και να ασχοληθεί ιδιαίτερα για την παροχή της απαραίτητης πληροφόρησης προς τους εξαγωγείς ώστε να μπορέσουν να κερδίσουν νέες αγορές. Μονόδρομος επίσης είναι και η χάραξη περιφερειακών στρατηγικών για τα ξεχωριστά προϊόντα της κάθε Περιφέρειας, που θα συνθέτουν την ολοκληρωμένη εικόνα μιας Εθνικής Στρατηγικής απορρόφησης των αγροδιατροφικών προϊόντων από τους Έλληνες ξενοδόχους για να αξιοποιηθεί περαιτέρω για την οικονομία μας το ρεύμα της τουριστικής ανάπτυξης. Αλλά από την άλλη πλευρά δεν αρκεί να πηγαίνει καλά μόνο ο κλάδος της αγροδιατροφής για περιφέρειες όπως η Κρήτη που παρουσιάζουν πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα σε αυτό τον τομέα.
Επιβάλλεται η αύξηση της παραγωγής προϊόντων εκτός του αγροδιατροφικού τομέα προς όφελος της οικονομίας μας, σημειώνει ο κ. Καλαμπόκης
Η πορεία των εξαγωγών είναι ενθαρρυντική και είναι βέβαιο ότι μπορούν να αυξηθούν περαιτέρω. Tα τελευταία χρόνια φάνηκε ότι ακόμη και με τα προβλήματα της οικονομικής κρίσης και με τροχοπέδη τις καθυστερήσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές οι Έλληνες επιχειρηματίες βρήκαν το δρόμο προς τις διεθνείς αγορές όχι μόνο ενισχύοντας την παρουσία τους στις παραδοσιακές αλλά και βρίσκοντας θέση σε νέες αγορές. Ποιες πρωτοβουλίες θεωρείτε επιβεβλημένες από την πλευρά της κυβέρνησης, αλλά και από την πλευρά των τραπεζών για να συνεχιστεί η ανοδική πορεία;
Η πολιτεία θα πρέπει άμεσα να μεριμνήσει για τη διευκόλυνση των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων, καθώς οι εξαγωγές αποτελούν έναν από τους μοναδικούς τομείς με την εισροή συναλλάγματος που μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην ανάταση της ελληνικής οικονομίας. Σημαντική βοήθεια θα προσέφερε η απλοποίηση των τελωνειακών διαδικασιών και η μείωση της γραφειοκρατίας. Έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες, στις περισσότερες από τις οποίες τελικά έγιναν πισωγυρίσματα.
Η οποιαδήποτε αύξηση φόρων και εισφορών, ειδικά τώρα που η φοροδοτική ικανότητα έχει φτάσει στα όριά της, μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να επιφέρει. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η επιστροφή του εξαγωγικού Φ.Π.Α. εξακολουθεί να καθυστερεί σημαντικά, η πολύτιμη ρευστότητα για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις αποτελεί είδος προς εξαφάνιση.
Επιπλέον, η υπερφορολόγηση των αγροτών, των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιχειρήσεων, αποτελεί αντικίνητρο και οδηγεί στην εγκατάλειψη της αγροτικής γης, στη συρρίκνωση του πρωτογενούς τομέα, στην έλλειψη νέων παραγόμενων προϊόντων, στο σοβαρό έλλειμμα εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και στο κλείσιμο επιχειρήσεων, που πολλές από αυτές δυστυχώς είναι παραγωγικές.
Το ουσιαστικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε την τελευταία χρονική περίοδο είναι ότι οι τράπεζες, ακόμα και μετά την ανακεφαλαιοποίηση, δεν έχουν δείξει σημάδια ενίσχυσης των Κρητικών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα την ανυπαρξία κεφαλαίων κίνησης για τις εξαγωγές. Η έλλειψη κεφαλαίων κίνησης σε συνδυασμό με τα capital controls, έχουν λειτουργήσει αρνητικά για την περαιτέρω ανάπτυξη και δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των Κρητών εξαγωγέων. Όλη αυτή η ατμόσφαιρα έχει προβληματίσει τους συνεργάτες μας στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα πολλές φορές να είναι διστακτικοί έως και αρνητικοί για συνεργασία με επιχειρήσεις της Περιφέρειάς μας ή και της Ελλάδας γενικότερα. Αν το τραπεζικό σύστημα λειτουργούσε καλύτερα, οι επιδόσεις των εξαγωγικών επιχειρήσεων θα ήταν σαφώς καλύτερες.
Από την πλευρά μας μέσα στην κρίση σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων και το «επιχειρείν» για άλλη μία φορά αυτοπροσδιορίστηκε σε ένα νέο και δύσκολο περιβάλλον, κρατώντας τον εξαγωγικό πήχη της χώρας ψηλά.
Η πολιτεία πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις για να διευκολύνει τους έλληνες εξαγωγείς. Είναι το ελάχιστο που μπορεί να κάνει, από το να βάζει εμπόδια και να δημιουργεί αντικίνητρα, ιδιαίτερα για το νέο ανθρώπινο δυναμικό που έλκεται από την παγκοσμιοποίηση και το εξαγωγικό επιχειρείν.
Η αγροδιατροφή είναι ο κλάδος που παρουσιάζει καλά αποτελέσματα, ακόμη και μέσα στα χρόνια της κρίσης, όμως έχει φτάσει στο σημείο των δυνατοτήτων του. Σε ποια στοιχεία θα πρέπει να εστιάσει μία επιχείρηση για περαιτέρω ανάπτυξη; Ο συνδυασμός της τουριστικής ανάπτυξης με την ανάπτυξη της αγροδιατροφής είναι κάτι που εύκολα μπορεί αν επιτευχθεί; κι αν ναι γιατί δεν έχει γίνει μέχρι τώρα; Επιπλέον εκτιμάτε ότι η αύξηση του τουριστικού ρεύματος συνοδεύεται ήδη με αύξηση και των εξαγωγών προϊόντων αγροτουρισμού;
Η περιβόητη αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα δεν έχει συνδυαστεί με την αντίστοιχη αύξηση απορρόφησης προϊόντων του ελληνικού αγροδιατροφικού ιστού από τον ξενοδοχειακό κλάδο. Θα έλεγα μάλιστα ότι κινείται σε εμβρυακό στάδιο, γιατί δυστυχώς δεν υπάρχει σύζευξη των δύο κλάδων και με εκτιμήσεις, το ποσοστό των ελληνικών προϊόντων που βρίσκεται στα ξενοδοχεία δεν ξεπερνά το 15%.
Υπάρχουν μεμονωμένες προσπάθειες, όπως της Περιφέρειας Κρήτης με την Πιστοποίηση εστιατορίων Κρητικής Κουζίνας στα ξενοδοχεία, αλλά ολοκληρωμένη στρατηγική για τη χώρα δεν υπάρχει. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη εθνικής καταναλωτικής συνείδησης, δεν έχει ενισχύσει τη θέση των προϊόντων μας στην εσωτερική αγορά. Οι πελάτες μας του εξωτερικού ως πρώτο ερώτημα θέτουν πού διοχετεύουμε τα προϊόντα μας στην ελληνική αγορά.
Μονόδρομος λοιπόν είναι η χάραξη περιφερειακών στρατηγικών για τα ξεχωριστά προϊόντα της κάθε Περιφέρειας, που θα συνθέτουν την ολοκληρωμένη εικόνα μιας Εθνικής Στρατηγικής απορρόφησης των αγροδιατροφικών προϊόντων από τους έλληνες ξενοδόχους.
Η αύξηση του τουριστικού ρεύματος δεν έχει συνοδευτεί αντίστοιχα με την αύξηση απορρόφησης προϊόντων του αγροτοδιατροφικού κλάδου από τα ξενοδοχεία μας και, αν και όλα τα παραπάνω είναι κοινές διαπιστώσεις, δεν έχει βρεθεί όπως είπαμε η απαραίτητη στρατηγική επίλυσης του προβλήματος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα 30 εκ. των ξένων επισκεπτών στη χώρα μας είναι οι καλύτεροι μηνυματοφόροι του πλούτου των προϊόντων μας και πολλαπλασιαστές της θετικής εμπειρίας που έχουν όταν γεύονται τα γνήσια ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα.
Τι θέση έχει η καινοτομία και η τεχνολογία στην ανάπτυξη των εξαγωγικών δυνατοτήτων των επιχειρήσεων; Τελικά, πόσο εύκολο είναι για μια μικρομεσαία επιχείρηση να βρει το δρόμο της στις διεθνείς αγορές;
Με όλα τα προβλήματα που υπάρχουν και το αβάσταχτο οικονομικό κλίμα, σίγουρα το επιχειρείν έχει γίνει ιδιαίτερα δύσκολο και ειδικά για τις μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις, από τις οποίες απαιτείται υπομονή και επιμονή για να μπορέσουν να τα καταφέρουν στο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον. Αδιαμφισβήτητα τα κλασικά μονοπάτια αποτελούν ένα σίγουρο δρόμο, αλλά οι νέες τεχνολογίες, όπως τα κοινωνικά δίκτυα, το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι σύγχρονοι τρόποι αλληλογραφίας κ.λ.π, διευκολύνουν, εξοικονομώντας χρόνο και κόστος. Από την άλλη, είναι διαδικασίες που λειτουργούν χρηστικά σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα να εντείνεται περισσότερο ο ανταγωνισμός. Οι νέες τεχνολογίες διευκολύνουν το έργο των εξαγωγικών επιχειρήσεων σε καθημερινή βάση, αλλά χωρίς ένα μεσοπρόθεσμο στρατηγικό πλάνο, πολλές προσπάθειες νέων επιχειρηματιών διακόπτονται απότομα. Η εμπειρία των κλασικών μονοπατιών σε συνδυασμό με τη σύγχρονη αντίληψη και λειτουργία του επιχειρείν, είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να μπορέσει μια μικρού μεγέθους επιχείρηση να μπορέσει να κάνει με σιγουριά τα πρώτα της βήματα και να έχει τύχη στο παγκόσμιο εμπόριο.
Η καινοτομία επίσης αποτελεί εργαλείο των “λίγων” και των πιο ψαγμένων, αυτών που πραγματικά καινοτομούν και πετυχαίνουν. Πέρα από τα ευχολόγια και τις χρόνιες διαπιστώσεις των προβλημάτων διασύνδεσης της έρευνας με την παραγωγή, και εδώ θα πρέπει να υπάρξει «οδικός χάρτης» που θα οδηγήσει την έρευνα και την καινοτομία σε αποτυπωμένα προϊόντα που θα βρουν την τύχη τους στην παραγωγική διαδικασία και στις αγορές του εξωτερικού. Η Κρήτη έχει το ευτύχημα να έχει ένα από τα πιο δυνατά ερευνητικά ιδρύματα, το ΙΤΕ, αλλά και εδώ θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο που επιχειρηματίες και ερευνητές θα μιλούν την ίδια γλώσσα και δε θα βαδίζουν σε παράλληλους δρόμους, που τελικά ίσως να μην συναντηθούν ποτέ.
Η Κρήτη ποια θέση έχει στο χάρτη των Ελληνικών εξαγωγών; Ποια είναι τα “αδύναμα” σημεία της και ποιες δράσεις σχεδιάζονται για να ξεπεραστούν;
Η Κρήτη παραμένει μία από τις δυναμικότερες Περιφέρειες στην Ελλάδα, με μια πορεία που παρουσιάζει εποχιακές διακυμάνσεις μεν, αλλά παραμένει σταθερά αυξητική τα τελευταία χρόνια. Οι Κρήτες εξαγωγείς, μέσα σε ένα πολύ δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον, με οικονομική ασφυξία και συσσωρευμένα προβλήματα από το παρελθόν, έδειξαν ότι μπορούν να σημειώνουν σημαντικές εξαγωγικές επιδόσεις, τοποθετώντας την Κρήτη και τα προϊόντα της σε δυναμικές αγορές, ενισχύοντας την τοπική οικονομία του νησιού.
Αναλύοντας όμως τα αποτελέσματα των εξαγωγών της Κρήτης, διαπιστώνουμε δύο πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, υπάρχει έλλειψη παραγωγής και βιομηχανικών μονάδων σε προϊόντα πέραν του αγροδιατροφικου τομέα. Ακόμα όμως και στον ίδιο τον αγροδιατροφικό τομέα, το μεγάλο ποσοστό του ελαιολάδου, σχεδόν το 70%, εξάγεται σε χύμα μορφή προς την Ιταλία και την Ισπανία. Πρόκληση λοιπόν αποτελεί για τα επόμενα χρόνια, όπως καταφέραμε να μειώσουμε την αναλογία χύμα – τυποποιημένου από 95 – 5 σε 70 – 30, η αναλογία αυτή να γίνει 50 – 50 μέχρι το 2020. Με αυτή την ανατροπή θα μπορούμε να έχουμε το υπερτίμημα στην τελική τιμή του προϊόντος, ενός προϊόντος πιστοποιημένου από την πρώτη μέχρι την τελευταία του κίνηση και να γίνει η Κρήτη ένα πράσινο νησί, ένα νησί της βιολογικής καλλιέργειας, και να έχουμε περισσότερη ανάπτυξη, όχι μόνο οικονομική που θα προέρχεται από την αύξηση των εξαγωγών. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, έχουμε καταθέσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης προς την Περιφέρεια Κρήτης.
Επιπρόσθετα, επιβάλλεται η αύξηση της παραγωγής προϊόντων εκτός του αγροδιατροφικού τομέα, όχι μόνο για να αναπτυχθεί περαιτέρω η Κρητική οικονομία, αλλά για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της απότομης μείωσης των εξαγωγών μας εάν για τον οποιονδήποτε λόγο (καιρικές συνθήκες, ασθένειες κ.λ.π.) οδηγήσουν στη μείωση παραγωγής ελαιολάδου που αποτελεί το 67% των εξαγωγών του αγροδιατροφικού τομέα.
Η Κρήτη έχει ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, που οφείλεται στη γεωγραφική της θέση, στη μορφολογία του εδάφους της, στις κλιματολογικές συνθήκες, στην ποιότητα των ανθρώπων και άλλα. Πρέπει όλοι λοιπόν να υπερβούμε τους εαυτούς μας για να έχουμε ένα καλύτερο παραγωγικό αύριο, που θα βοηθήσει στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του νησιού.
Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση είναι το βασικότερο στοιχείο για μια επιχείρηση που θέλει να εξάγει; Σε ποια άλλα σημεία θα πρέπει να εστιαστεί;
Μια νέα ή υφιστάμενη επιχείρηση που θέλει να εξάγει ή βρίσκεται ήδη στον εξαγωγικό κλάδο και προσπαθεί να διεισδύσει σε καινούριες αγορές, αυτό που ζητάει είναι η πληροφόρηση. Δυστυχώς μέχρι σήμερα, και παρά το γεγονός ότι αυτό αποτελεί ένα πάγιο αίτημά μας, δεν υπάρχει ένα Help Desk στο οποίο μπορεί να απευθυνθεί ένας εξαγωγέας και να έχει την πληροφόρηση για νέες αγορές, τάσεις των αγορών, τελωνειακές απαιτήσεις, κανονισμούς κλπ. Η πληροφόρηση αυτή είναι διάσπαρτη σε διάφορα Υπουργεία, πολλές φορές αναιρώντας η μία την άλλη, και ο χρόνος που απαιτείται για να πάρει κάποιος μια τελικά όχι και τόσο ολοκληρωμένη πληροφόρηση είναι σημαντικός.
Γενικά, οι εξαγωγές αποτελούν πραγματικά μια πρόκληση, η παγκόσμια αγορά είναι ανοιχτή, αλλά πρέπει κάποιος να είναι οπλισμένος με επιμονή, υπομονή και να έχει έναν σχεδιασμό, για να μην κατασπαταλά τόσο ανθρώπινους όσο και οικονομικούς πόρους.
Τα κρητικά προϊόντα έχουν “χτίσει” το όνομα τους στις διεθνείς αγορές αλλά πόσο επαρκεί η δουλειά που έχει γίνει μέχρι σήμερα ώστε οι νέοι επιχειρηματίες και οι επιχειρηματίες που για πρώτη φορά θέλουν να εξάγουν να βρουν με σχετική ευκολία διόδους για τα ράφια των λιανεμπορικών ομίλων του εξωτερικού;
Έχει γίνει πολύ σημαντική δουλειά, αλλά στο επιχειρείν δεν υπάρχει ποτέ τέλος. Η κατάκτηση ενός στόχου δημιουργεί την ανάγκη για κατάκτηση ενός νέου και αυτό είναι και η πρόκληση. Η παρουσία των Κρητικών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού είναι εμφανώς καλύτερη σε σχέση με το παρελθόν, αλλά χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά. Τα δίκτυα διανομής και η είσοδος των προϊόντων στις αλυσίδες του εξωτερικού είναι από τα πιο δύσκολα κομμάτια του παζλ των εξαγωγών.
Η συνεργασία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης με την Περιφέρεια, τα τοπικά Επιμελητήρια και τις επιχειρήσεις, έχει δώσει ουσιαστικά αποτελέσματα. Όμως, όλες οι παραπάνω διαπιστώσεις και παράλληλα οι προτάσεις που έχουμε καταθέσει μπορούν να αποτελέσουν έναν σχεδιασμό, επιμερισμένο σε υποχρεώσεις της πολιτείας, των φορέων και των επιχειρήσεων. Για να γίνει πραγματικότητα ο σχεδιασμός, μέσα από τον μονόδρομο της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων στο εξαγωγικό εμπόριο φορέων. Αν η επίλυση μέρους των προβλημάτων γίνει πραγματικότητα, τότε η δουλειά μας θα είναι πολύ πιο εύκολη και οι επιδόσεις μας θα είναι εντυπωσιακά αυξημένες τα τελευταία χρόνια.
