Να πάρουμε αγκαλιά την ποίηση για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι μεταξύ μας και μέσα μας. Με αυτή την προτροπή, ο καλλιτεχνικός δ/ντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης κ. Μιχάλης Αεράκης, έκλεισε την πολυσυμμετοχική εκδήλωση για τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας ποίησης.
• Μια ακόμα εκδήλωση που διοργάνωσε στο γνωστό ιστορικό πολιτισμικό κύτταρο της πόλης μας “Κήπος Καφέ”, ο φιλοπρόοδος και οραματιστής επιχειρηματίας κ. Βασίλης Σταθάκης.
• Μια εκδήλωση που (όπως συμβαίνει στις εκδηλώσεις του «ΚΗΠΟΣ – ΚΑΦΕ») είχε τα πολυπολιτισμικά χαρακτηριστικά της ποιότητας, της ιστορικότητας, της μνήμης, της πνευματικής αναζήτησης και ανάτασης, της συνέχειας και της ψυχαγωγίας. Με στόχο πάντα τη διάσωση και διάδοση της πολιτισμικής μας παρακαταθήκης, αλλά και της εγγραφής της σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας στις πολιτιστικές σελίδες του μέλλοντος. Ο ίδιος, πάντα μετριόφρων, έμεινε ως συνήθως σε έναν πολύ λιτό χαιρετισμό, μέσα από τον οποίο ευχαρίστησε συντελεστές, συμμετέχοντες και φορείς που με κάποιο τρόπο συνέβαλαν στην εκδήλωση με την αιγίδα τους. Οφείλω ένα ευχαριστώ, είπε μεταξύ άλλων και στη φίλη Ερη Ρίτσου, κόρη του Γιάννη Ρίτσου, τον Μιχάλη Αεράκη, που πάντα τιμά τον τόπο και τον χώρο που βρίσκεται. Οπως τιμά με το ταλέντο και την αξιοσύνη του το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης. Ευχαριστώ και όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά Μ.Μ.Ε. που στηρίζουν τις εκδηλώσεις του Κήπος Καφέ και τις προβάλλουν εντός και εκτός χώρας έτσι ώστε να τιμώνται οι συντελεστές, ο χώρος και -πιστεύω- και τα Χανιά.
Η Ερη Ρίτσου
• Ο εναρκτήριος λόγος του Μιχάλη Αεράκη ήταν ουσιαστικά η απαίτηση να παρακολουθήσουμε χωρίς… ψιθύρους την ποιητική μυσταγωγία που ακολούθησε με την επισήμανση, επίσης, ότι η βραδιά αφιερωνόταν στη μνήμη ενός νέου που αυτές τις ημέρες έφυγε για το μεγάλο ταξίδι συνταράσσοντας την ελληνική κοινωνία.
• Στη συνέχεια διάβασε τον θερμό χαιρετισμό της Ερης Ρίτσου, κόρης του ποιητή, τον οποίο απηύθυνε στους συμμετέχοντες μέσω του Μιχάλη Αεράκη και του Βασίλη Σταθάκη. Ενός θερμού αγαπητικού χαιρετισμού καθώς η ίδια δεν κατάφερε να παραβρεθεί. Μεταξύ άλλων, η Ερη Ρίτσου έγραψε: «Είμαι σίγουρη ότι θα περάσετε πολύ καλά με συντροφιά τον Ρίτσο… Πόλη του πολιτισμού τα Χανιά, με τον Κήπο Καφέ να το πιστοποιεί μέσα σε τρεις πια αιώνες, έχει ποτίσει τους ανθρώπους της με το πνεύμα της ομορφιάς. Η ποίηση του Ρίτσου είναι και αυτή ένας ύμνος στο κάλλος των αρχαίων αγαλμάτων, των νεανικών σωμάτων, του αγώνα για καλύτερο Ανθρωπο… Στις δύσκολες μέρες που περνάμε, η ποίηση είναι πάντα παρηγοριά και ταυτόχρονα μια υπενθύμιση πως τίποτα δεν χάνεται, η ομορφιά υπάρχει για να συνοδεύει τη ζωή μας… Βραδιές σαν την αποψινή, λοιπόν, έχουν την πολλαπλή “χρησιμότητα” και να προσφέρουν χαρά και να ενεργοποιούν ό,τι δυναμικό και αισιόδοξο υπάρχει μέσα μας».
Η “εκδρομή”
• Παγκόσμια ημέρα ποίησης, λοιπόν. Και, όπως είπε μεταξύ άλλων στον σύντομο, αλλά όπως πάντα μεστό νοημάτων και λυρισμού, χαιρετισμό της η αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Χανίων κα Βαρβάρα Περράκη, «ποίηση είναι η εκδρομή που όλοι θέλουμε να πάμε».
• Σ’ αυτήν την εκδρομή, λοιπόν, μεταφορικά, αλλά και ουσιαστικά, η “ψυχή” της διοργάνωσης -του γενικού προστάγματος και της σκηνοθεσίας του προγράμματος- ήταν ο καλλιτεχνικός δ/ντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. κ. Μιχάλης Αεράκης στον οποίο ο κ. Βασ. Σταθάκης απευθύνθηκε για να οργανώσει την εκδήλωση.
• “Ψυχές” επίσης, που οδηγούσαν την ποιητική “εκδρομή” ήταν οι καλλιτέχνες Δέσποινα Δρακάκη -πιάνο, τραγούδι, Δημήτρης Τσούρτσος -κοντραμπάσο, ακομπανιάρισμα, Τάσος Ψαλλιδάκης και Σταύρος Ψαρουδάκης τραγούδι.
• Παράλληλα, οι γνωστοί μας ποιοτικοί τηλεοπτικοί παραγωγοί Γιώργος και Ηρώ Σγουράκη, παραχώρησαν για την εκδήλωση ένα απόσπασμα του ιστορικού αφιερώματός τους στον Γιάννη Ρίτσο από το πολύτιμο τηλεοπτικό υλικό του αρχείου τους.
• Γιάννης Ρίτσος. Το κεντρικό και μοναδικό πρόσωπο ποιητή της Σαββατιανής μας “εκδρομής” (21-3-15) στην ποίηση. Ενας, ποιητής, αλλά λέοντας. Στη διαδρομή του και στην ποίησή του, επικεντρώθηκε η βραδιά. Στη μελοποιημένη ποίηση κυρίως από τον άλλο μεγάλο μας πνευματικό δημιουργό, τον Μίκη Θεοδωράκη.
Η μυσταγωγία
• Κι εμείς, οι “εκδρομείς” της βραδιάς, ξετρουλιάσαμε (κυριολεκτικά) τον χώρο και αφεθήκαμε: αφ’ ενός στην υποβλητική μυσταγωγία της Αεράκειας στιβαρής και υποβλητικής απαγγελίας. Αφ’ ετέρου, στη δυναμική μελωδική εκτέλεση των στίχων του Ρίτσου. Η Δέσποινα Δρακάκη (εξαιρετική και στο τραγούδι) και ο Δημήτρης Τσούρτος έκαναν ένα δίδυμο… πολυμελούς!! ορχήστρας. Ετσι, ως ορχήστρα, προσλαμβάναμε τις δυναμικές μελωδικές εκτελέσεις τους.
• Από την άλλη ο Τάσος Ψαλλιδάκης συνέπαιρνε με τη δυναμική απόδοση της βαθιάς φωνής του και την εκφραστική γλώσσα του σώματος ανάλογα το περιεχόμενο του τραγουδιού.
• Ο Σταύρος Ψαρουδάκης, ένα αηδόνι της πόλης (που τον γνωρίσαμε από την “Οκτάβα” και πρόσφατα μας συνεπήρε και στην παράσταση “Αναφορά στον Γκρέκο” του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ.) συμμετείχε με ένα μόνο τραγούδι: Το υπέροχο «Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ’ τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο».
• Σμίξαμε. Ολοι όσοι βρισκόμαστε εκεί, μια παρέα, σιγοτραγουδώντας.
• Από το ξεκίνημα από τις «Γειτονιές του κόσμου»: «Κι εσύ να λείπεις… Κι εσύ να λείπεις… Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της, και συ να λείπεις, να ’ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα, και συ να λείπεις…».
• Επιτάφιος, Λιανοτράγουδα, Ρωμιοσύνη. «Αυτά τα δέντρα δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό, αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα…».
• «…Σώπα όπου να ’ναι θα σημάνουν οι καμπάνες. Αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας».
• Φύγαμε παίρνοντας μαζί μας αγκαλιά την ποίηση του Ρίτσου, όπως μας παρότρυνε ο Μιχάλης Αεράκης στο φινάλε.
• Και βέβαια, πήραμε μαζί μας ένα αίσθημα πληρότητας και ικανοποίησης από τη διαπίστωση (που και σε άλλες τοπικές εκδηλώσεις κάνουμε) ότι τα Χανιά μας διαθέτουν και σήμερα ανθρώπινο δυναμικό που υπηρετεί την τέχνη, τον πολιτισμό και την κοινωνική συν-ευθύνη, είναι υψηλού επιπέδου κατάρτισης και ιδιαίτερα ταλαντούχο. Και όχι μόνο. Είναι ταυτόχρονα δοτικό και λειτουργεί στον τοπικό πολιτισμό ως η αφιλοκερδής σταθερά στην οποία μπορεί να βασιζόμαστε για να σηκωνόμαστε κάθε μέρα λίγο ψηλότερα.
Πρεσβευτής καλής θελήσεως
• Με αφορμή την εκδήλωση του Καφέ Κήπος, την άρτια οργάνωση και τη συνέπεια με την οποία ο επιχειρηματίας Βασίλης Σταθάκης υπηρετεί το όραμά του για τη διάσωση και διάδοση της τοπικής πολιτισμικής μας κληρονομιάς, κάνουμε εδώ μια μικρή αναφορά στην πολιτισμική δράση του Κήπος Καφέ μόνο στα τελευταία δύο χρόνια. Από τότε δηλαδή που, με αφορμή τα εγκαίνια και τη μόνιμη –έκτοτε- λειτουργία της έκθεσης ιστορικής φωτογραφίας και ντοκουμέντων στον πολυχώρο του, ο Βασίλης Σταθάκης, εκμυστηρεύτηκε δημόσια το όραμά του: Να καταστήσει το Κήπος Καφέ έναν χώρο διαρκούς πολιτισμικής δράσης με τοπική, ελλαδική και πανευρωπαϊκή διάσταση.
• Ένα από τα “εργαλεία” που χρησιμοποίησε ήταν η ιστορικότητα του “Κήπος Καφέ”, που λειτουργεί από το 1870 ως σημείο αναφοράς σημαντικών προσωπικοτήτων των γραμμάτων και τεχνών, αλλά και της πολιτικής της πόλης των Χανίων και όχι μόνο.
• Και φυσικά το γεγονός ότι μετά από αρκετά χρόνια “εγκατάλειψης” της αναφοράς του κήπου – καφέ, ως χώρου πολιτισμού λόγω πολλών συγκυριών, ο οραματιστής Βασίλης Σταθάκης φρόντισε αρχικά να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες καφεστίασης.
• Στη συνέχεια, με αφορμή τη διαρκή έκθεση ιστορικής φωτογραφίας και μετά το αγκάλιασμα της τοπικής κοινωνίας στις πρώτες εκδηλώσεις (με στόχο -αρχικά- την αναβίωση του “ιστορικού παλκοσένικου” του Κήπου Καφέ), μπόρεσε να προσθέσει και πολλές άλλες πολιτισμικές εκδηλώσεις. Όπως, εικαστικά δρώμενα, φιλολογικές, μουσικές, θεματικές και επετειακές βραδιές και, φυσικά, γαστρονομικά φεστιβάλ.
• Το όραμα άρχισε να γίνεται πράξη. Το επόμενο μεγάλο βήμα (αποκλειστικά δική του ιδέα) ήταν να συναντηθεί, να πείσει και να… προσηλυτίσει στο όραμά του, τους επιχειρηματίες άλλων ιστορικών καφέ της Ευρώπης.
• Το πέτυχε. Έτσι, οι ιστορικοί του μέλλοντος θα καταγράψουν ότι από τον Απρίλιο του 2014 ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΦΕ της ΕΥΡΩΠΗΣ με μέλη του πασίγνωστα καφέ της εσπερίας και το Καφέ Κήπος Χανίων, είναι γεγονός.
• Υπουργείο πολιτισμού, εξωτερικών, πρεσβείες, περιφερειακές και τοπικές αρχές όλες συμμετέχουν στην ιστορική σύσταση.
• Το Καφέ Κήπος είναι πλέον στην πράξη πρεσβευτής καλής θελήσεως της Ελλάδας και των Χανιών μας στην Ευρώπη. Και στον κόσμο, γενικά.
Οι εκδηλώσεις
• Αφού, μέσω και της σύγχρονης τεχνολογίας, ο πλήρως ενημερωμένος ιστότοπος του Καφέ-Κήπος (www.kiposcafe.gr) δέχεται καθημερινά επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
• Σύμφωνα δε με κριτικές και σχόλια επισκεπτών ιστοσελίδων όπως το tripadvisor όλοι οι επισκέπτες είναι ενθουσιασμένοι και κατατάσσουν το Κήπος Καφέ ως ένα από τα πλέον ελκυστικά μέρη της πόλης.
• Στην ίδια ιστοσελίδα μπορεί κανείς να δει μέσα από τις αναρτημένες σε αφίσες (21 μεγάλες εκδηλώσεις μετρήσαμε) όλη την πολιτισμική δραστηριότητα του Κήπος Καφέ τα τελευταία 2 χρόνια. Δραστηριότητα που ταυτόχρονα αποτελεί και τη μεγάλη του προσφορά στην πολιτισμική ανάπτυξη της Κρήτης, του Νομού και της πόλης.
• Ο επόμενος στόχος του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ πλέον φαίνεται να είναι μεταξύ άλλων: Η δημιουργία της πολιτιστικής διαδρομής «Δρόμος Ιστορικών Καφέ Ευρώπης» μέσα από την ανάδειξη της μοναδικότητας κάθε καφέ, η προώθηση και διαφύλαξη της αρχιτεκτονικής, καλλιτεχνικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και υπηρεσίες, η ανάπτυξη της Κουλτούρας των Ευρωπαϊκών Ιστορικών Καφέ ως τουριστικό προϊόν, το οποίο μπορεί να προωθηθεί σε διεθνές επίπεδο. Ετσι ώστε η τουριστική ανάπτυξη των Καφέ να συμβάλει στην οικονομία των πόλεων όπου εδρεύουν.
