Την περασμένη Τετάρτη παρατηρώντας τις μηχανές, τα πιεστήρια και τα γραφήματα του Μουσείου Τυπογραφίας, ακούγοντας ταυτόχρονα τη μουσική και τα τραγούδια του Κώστα Λειβαδά από τον ίδιο και την Ερωφίλη, αβίαστα έρχονται στη σκέψη τα σοφά λόγια του μεγάλου Γιάννη Τσαρούχη που πρόσφατα είχα διαβάσει ψάχνοντας για τη δουλειά εικαστικού καλλιτέχνη της πόλης μας. «Οι μηχανές είναι ώριμες για τη μυθολογική τους δράση, όταν η τεχνολογία τις αχρηστεύει. Μηχανές που δεν είναι πια χρήσιμες, έχουν ετοιμαστεί για την ποιητική τους αποστολή, για τη μυθολογική τους δημιουργία. Η συντρόφισσά τους η σκουριά τις σφιχταγκαλιάζει και τις σπρώχνει στη μακαρία οδό ην οδεύουν. Από ζωντανός εργάτης η μηχανή γίνεται μαντείον απ’ όπου εκπέμπονται χρησμοί ακατάληπτοι και συγχρόνως πολύ καταληπτοί».
Αυτοί οι ακατάληπτοι και συγχρόνως καταληπτοί χρησμοί έδωσαν τα λόγια στο νέο τραγούδι του Κώστα Λειβαδά «πού είναι τα λόγια» και αφού ήρθαν τα λόγια ως χρησμός μέσα από τις μηχανές και τα γραφήματα του “Μαντείου” Τυπογραφίας με τον ίδιο τρόπο ήρθε και η μουσική για την ολοκλήρωση του τραγουδιού.
Ενα καινούργιο τραγούδι από τον Λειβαδά για μια ακόμη φορά αναδύθηκε από την πόλη μας, αυτή τη φορά εκτός των τειχών της, από το Μαντείο της Τυπογραφίας σαν χρησμός να αναδεικνύει έναν πλούσιο πολιτισμό εν προκειμένω του Μουσείου Τυπογραφίας στα Χανιά.
Γιατί τα εκθέματα μηχανές – γραφήματα είναι μόχθος και αποτύπωση της σκέψης και της γνώσης, άρα είναι ιστορία, πολιτισμός.
Με αφορμή αυτή την εκδήλωση στο Τυπογραφείο θα επιχειρήσω δύο ευχές.
Η μια αφορά τον καλλιτέχνη που είχε και έχει αναφορά τα Χανιά, ότι θα βρει και άλλους “χρησμούς” από την πόλη μας, αυτή τη φορά από κείμενα σπουδαίων λόγιων Χανιωτών.
Η δεύτερη ευχή αφορά το Μουσείο Τυπογραφίας και την τοπική μας κοινωνία. Οπως ανέφερε στην εκδήλωση ο δημιουργός του. Να μην παραμείνει μουσείο και αυτό φροντίζουν οι άνθρωποί του. Τη σύνδεσή του με την κοινωνία. Οπως ο Γολγοθάς του μουσικού είναι να βρει τα λόγια του τραγουδιού (ανέφερε ο Λειβαδάς), έτσι και ο Γολγοθάς των Δημιουργών του Μουσείου Τυπογραφίας είναι το Μουσείο να βρει εκτός από τον ρόλο του και τον χώρο του.
Ξανά όμως στον χώρο της εκδήλωσης, στο “Μαντείο” της Τυπογραφίας. Σαν χρησμός ήρθαν τα λόγια ενός άλλου μεγάλου, του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, που περιέγραψε από το 1941 την ουτοπία μιας φανταστικής Βιβλιοθήκης.
«Το σύμπαν, αυτό που οι άλλοι αποκαλούν βιβλιοθήκη…» ή τα λόγια του Νικηφόρου Βρεττάκου… η Βιβλιοθήκη είναι το παράθυρο στον κόσμο…
Θα χωρούσε άραγε το Μουσείο Τυπογραφίας ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας φανταστικής ή μήπως πραγματικής μεγάλης Βιβλιοθήκης στα Χανιά;