Στην ετήσια έκθεση με τίτλο «Διατλαντική Οικονομία 2021» που αφορά την εργασία, το εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ επικεντρώνουμε σήμερα το ενδιαφέρον μας.
Και τούτο, γιατί στην πολυσέλιδη αυτή έκθεση υπάρχει ένα πλαίσιο με τίτλο «Η Boeing εναντίον της Airbus δεν είναι η Αμερική εναντίον της Ευρώπης»1. Οι αναγνώστες θα θυμούνται τις αγωνίες που είχαμε εκφράσει από τις αρχές Μάιου 2019, όταν πρώτοι εμείς αναδείξαμε το τότε πρόβλημα που έθεσε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ να απειλεί με υπέρογκους δασμούς τις εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ, μεταξύ άλλων του ελαιολάδου, της φέτας, των ελιών Καλαμών των κονσερβοποιημενων ροδάκινων (ειδικό προϊόν μόνο για τις ΗΠΑ. Ο λόγος ήταν ένας ανοίκειος πόλεμος μεταξύ των γιγάντων της Boeing εναντίον της Airbus. Και είναι γνωστό ότι όταν μαλώνουν στο βάλτο τα βουβάλια, εκείνα που την πληρώνουν είναι τα βατράχια!
Για να υπενθυμίσουμε τι έχει διαμειφθεί, οι ΗΠΑ απείλησαν με δασμούς ευρωπαϊκά κυρίως αγροτικά προϊόντα, εξισώνοντας ως ευρωπαϊκό πρόβλημα τις επιδοτήσεις (παράνομες ή μη) που χορηγούσαν 4 μεγάλες χώρες Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ην Βασίλειο, στον ευρωπαϊκό γίγαντα Airbus.
Περιέργως πως, αλλά με την ανάλογη κατανόηση, όλοι συμφώνησαν πλην εμού ότι όντως ήταν ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αυτές είναι οι κακομοιριές που πληρώνουν οι μικρές χώρες, όταν μπαίνουν θέματα αλληλεγγύης. Για ποια αλληλεγγύη πρόκειται; Αν ήταν παράνομες οι επιδοτήσεις και οι ίδιοι οι αμερικάνοι έδιναν ταυτόχρονα παράνομες ενισχύσεις στους δυο γίγαντες της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, έφταιγαν οι παραγωγοί ελαιολάδου και φέτας και έπρεπε να πληρώσουν; Μάλιστα, όπως γράφαμε σε άρθρο μας τον Απρίλιο 2019 που τέθηκε το θέμα, «Αυτό που δεν έχει κάνει η ανέμελη ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι το έκανε επιτυχώς η Πορτογαλία. Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι η Λισσαβώνα,( με πολύ μικρές ποσότητες και κατώτερης ποιότητας ελαιόλαδο) πέτυχε την εξαίρεση της από τους αμερικανικούς δασμούς επί του ελαιολάδου της, αφού διαμαρτυρήθηκε έντονα στην αμερικανική κυβέρνηση για την κατάφορη αδικία». Λίγο αργότερα, σε άλλο άρθρο μας υποστηρίζαμε ότι «Στενεύουν ασφυκτικά τα χρονικά περιθώρια για τις ελληνικές εταιρείες εξαγωγών ελαιολάδου στις ΗΠΑ να εξαιρεθούν από τους δασμούς (μέχρι 100%) που έχει αποφασίσει να επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ σε μια μακρά λίστα ευρωπαϊκών προϊόντων, ως αντίποινα στον ανοιχτό πόλεμο ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης για παράνομες χρηματοδοτήσεις στις αεροπορικές βιομηχανίες Boeing (αμερικανική) και Airbus (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία , Ηνωμένο Βασίλειο)».
Στις 16 Οκτωβρίου 2019 δυστυχώς συνέχιζε να ελλοχεύει ο κίνδυνος. Σημειώναμε σε άρθρο μας τότε, «Σήριαλ κινδυνεύει να γίνει η δασμολογική παρωδία του αμερικάνου προέδρου Τραμπ εναντίον των ευρωπαϊκών προϊόντων και αγαθών, σε βάρος μικρότερων και ασθενέστερων οικονομιών, που θα κληθούν απαρεγκλίτως να πληρώσουν για την αγένεια του κονσόρτσιουμ της Airbus και την ταυτόχρονη αδυναμία του να πληρώσει τα σπασμένα των αθέμιτων κρατικών ενισχύσεων, έναντι της αμερικάνικης Boeing». Οι κίνδυνοι συνεχίζονταν και το Φεβρουάριο 2020 σημειώναμε ότι οι «Εμπορικές συμφωνίες και κυρώσεις της ΕΕ γκρεμίζουν τα ελληνικά συμφέροντα». Και για να κλείσουμε το παρελθόν, αν τη γλύτωσε το ελληνικό ελαιόλαδο είναι γιατί το πανίσχυρο αμερικανικό συνδικάτο καταναλωτών ελαιολάδου δεν άφησε να τελεστεί το έγκλημα!
Έτσι φθάνουμε στο σήμερα που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Τον Μάρτιο του 2021, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΕ και το ΗΒ άρχισαν να ανοίγουν μια πρώτη σελίδα στις προσπάθειές τους καλυτερεύσουν τις σχέσεις τους αναστέλλοντας για τέσσερις μήνες τους δασμούς που είχαν επιβάλλει οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι εταίροι, μεταξύ τους σχετικά με τη δεκαετή διαφωνία τους σχετικά με τις κρατικές επιδοτήσεις στην Boeing και Airbus.
Σε μια εποχή που η πανδημία προκαλεί όλεθρο στην αεροπορική βιομηχανία ο δασμολογικός πόλεμος έθετε σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Επρόκειτο για δασμούς των μονομάχων και, όπως υποστηρίζαμε στη γενική μας αρθρογραφία, τιμωρούνταν ομάδες συμφερόντων που δεν έχουν καμία σχέση με την αεροδιαστημική.
Φαίνεται λοιπόν ότι επικράτησαν ωριμότερες σκέψεις για το θέμα του δασμολογικού πολέμου. Και μάλλον σκέφτονται να γυρίσουν σελίδα και να σταματήσει μιας και δια παντός, η άσκοπη και πολυέξοδη δασμολογική πολεμική.
Φαίνεται ότι ο αρχιτέκτονας στη νέα στρατηγική είναι το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, με μια νέα έκθεση του οποίου, οι διατλαντικές οικονομικές σχέσεις μπορούν να ανακάμψουν σύντομα τόσο από την πανδημία, αλλά και από τις εντάσεις που δημιούργησε η κυβέρνηση Τραμπ.
Έτσι, μόλις τα μέρη προχωρήσουν στο σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης και ξεκαθαρίσουν τις προηγούμενες εντάσεις, μπορούν να ξαναρχίσουν τις διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) που έχει κολλήσει από το 2016.
Για την ιστορία σημειώνουμε ότι τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο παραβίασαν τις εμπορικές τους δεσμεύσεις επιδοτώντας τις εγχώριες αεροδιαστημικές βιομηχανίες τους. Οι Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο παρείχαν στην Airbus οικονομικές επιδοτήσεις για την ανάπτυξη αεροσκαφών. Η Boeing επωφελήθηκε από φοροαπαλλαγές που προσφέρθηκαν από την πολιτεία της Ουάσινγκτον των ΗΠΑ.
Αυτή η διατλαντική φασαρία είναι περίεργη με πολλούς τρόπους. Γιατί η Airbus εναντίον της Boeing είναι συνώνυμες με την Ευρώπη εναντίον της Αμερικής, αλλά ουσιαστικά και οι δύο αεροδιαστημικές βιομηχανίες είναι βαθιά αλληλένδετες μεταξύ τους, και η καθεμιά είναι ένας σημαντικός επενδυτής και προμηθευτής εργασίας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Πάντως, σε όλο αυτό το διάστημα όλοι αναρωτιούνταν για την αδιαλλαξία αμερικανών και ευρωπαίων τη στιγμή που και τα δύο μέρη αντιμετωπίζουν μια πολύ πιο σημαντική πρόκληση επιδότησης από την Κίνα, που ανέρχεται έως και 72,1 δισεκατομμύρια δολάρια – πολύ περισσότερα από τα εκτιμώμενα 22 δισεκατομμύρια δολάρια σε ευρωπαϊκές επιδοτήσεις για την Airbus και τις επιχορηγήσεις ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για την Boeing.
Ας ελπίσουμε ότι τα βατράχια γλύτωσαν από το τσαλαπάτημα των βοδιών στο βάλτο. Έτσι, οι φίλοι μας Αμερικάνοι θα μπορούν να καταναλώνουν ελληνικό λάδι, φέτα, γιαούρτια και κονσερβοποιημένα ροδάκινα, και οι παραγωγοί μας να ενθυλακώνουν τους πόρους των κόπων τους.
