Σειρά δράσεων για την τόνωση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τη διευθέτηση των “κόκκινων” επιχειρηματικών δανείων και των οφειλών επιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, προαναγγέλλει με συνέντευξή του ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης.
O κ. Σταθάκης εκτιμά ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι αυτές που θα βγάλουν την οικονομία από τη στασιμότητα και για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση προωθεί ένα πλήρες φάσμα χρηματοδοτικών εργαλείων, αλλά και σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις όπως το νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση της αδειοδότησης και για τη λειτουργία των κέντρων μίας στάσης για τις επιχειρήσεις.
Για την υλοποίηση των προαπαιτουμένων που συνδέονται με την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ, ο κ. Σταθάκης επισημαίνει ότι θα καλυφθούν πλήρως τα θέματα που αφορούν στο Υπουργείο Οικονομικών.
• Κύριε υπουργέ, τα προηγούμενα χρόνια παρατηρήθηκε ένα κλίμα αποεπένδυσης. Πόσο εύκολα μπορεί να αναστραφεί το κλίμα αυτό; Γιατί κάποιος να επενδύσει στην Ελλάδα;
Είναι αυτονόητο ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις θα βγάλουν την οικονομία από τη στασιμότητα. Οι δημόσιες επενδύσεις συμβάλλουν φυσικά, αλλά η ανάκαμψη θα έρθει από την επιτάχυνση των ιδιωτικών επενδύσεων. Η κυβέρνηση μπορεί να κάνει δύο πράγματα προς την κατεύθυνση αυτή. Πρώτον να διευκολύνει τη χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Δεύτερον να προβεί σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις που διευκολύνουν το επενδυτικό πλαίσιο.
Για το πρώτο έχουμε πλέον ένα πλήρες φάσμα εργαλείων χρηματοδότησης τα οποία χρησιμοποιούνται συνδυαστικά. Το Ε.Σ.Π.Α. στα προγράμματα επιχειρηματικότητας επικεντρώνεται σε μικρές, πολύ μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις, ο νέος αναπτυξιακός νόμος αφορά ΜμΕ επιχειρήσεις, ενώ τα εργαλεία τύπου “Σχεδίου Γιούνκερ” καθώς και η ενεργοποίηση διεθνών αναπτυξιακών τραπεζών (η ΕΤΕπ, η EBRD, o IFC, η Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης και η Παρευξείνια Τράπεζα) αφορούν μεσαίες και μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην υποστήριξη της καινοτομίας, της εξωστρέφειας και παραγωγικών επενδύσεων. Επιπρόσθετα σε τελικό στάδιο βρίσκεται και η μετεξέλιξη του ΕΤΕΑΝ σε αναπτυξιακό ταμείο.
Αναφορικά με τις θεσμικές παρεμβάσεις, επιχειρείται να διευκολυνθεί η ίδρυση και λειτουργία των επιχειρήσεων με μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και του διοικητικού κόστους. Το νομοσχέδιο που εισάγει την αυτοΐδρυση και αυτοαδειοδότηση της επιχείρησης σε 4 μεγάλους κλάδους της οικονομίας με προεξέχουσα την εστίαση και τον τουρισμό και απλοποιεί τη διαδικασία έναρξης λειτουργίας επιχειρήσεων, είναι ήδη στη διαβούλευση και θα ψηφιστεί άμεσα.
Ακολουθεί και η νομοθεσία για τα κέντρα μίας στάσης για τις επιχειρήσεις που θα συνοδεύουν τον νέο νόμο για τα επιμελητήρια, ενώ ταυτόχρονα προχωράμε βήμα – βήμα τις αλλαγές σε αγορές προϊόντων και επαγγελμάτων στη βάση μελετών που κάνουμε από κοινού με την παγκόσμια τράπεζα και τον Ο.Ο.Σ.Α.
Μεγάλη τομή, όμως, ήταν και το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε για τις δημόσιες συμβάσεις και προμήθειες, διότι δημιουργεί μία πιο ανταγωνιστική και διαφανή αγορά αγαθών, υπηρεσιών και τεχνικών έργων και μπορεί ιδιαίτερα να διευκολύνει την πρόσβαση ΜμΕ επιχειρήσεων και της κοινωνικής οικονομίας στις δημόσιες αγορές.
• Πότε εκτιμάτε ότι μπορεί να λειτουργήσει το Ταμείο Συμμετοχών και πόσο αυτό μπορεί να συμβάλει στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, που σήμερα αντιμετωπίζουν προβλήματα στη χρηματοδότησή τους.
Η δημιουργία του “Ταμείου Συμμετοχών” (Fund of Funds) τη διαχείριση του οποίου θα αναλάβει το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο (EIF), έχει στόχο τη συγκέντρωση επενδυτικών κεφαλαίων από δημόσιους πόρους, το EIF, ενδεχομένως άλλες επενδυτικές τράπεζες καθώς και εξειδικευμένα ιδιωτικά funds. Το ποσό που θα συγκεντρώνεται θα επενδύεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με τη μορφή της συμμετοχής στη μετοχική τους σύνθεση (equitycapital, venturecapital) και θα προσφέρονται συμβουλευτικές υπηρεσίες, ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης της επιχείρησης.
Αποτελεί ένα ακόμα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο στη βελτίωση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων.
• Μετά και τις τελευταίες συναντήσεις που είχατε διατηρείτε την αισιοδοξία σας για αυξημένες κρατικές ενισχύσεις από 10% μέχρι και 15% για τις επιχειρήσεις που θα ενταχθούν στον νέο αναπτυξιακό νόμο, από το 2017 και μετά, σύμφωνα με το αναθεωρημένο σχέδιο του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων (Χ.Π.Ε.);
Εχουμε ήδη συμφωνήσει αύξηση των πόρων, στο επίπεδο που αναφέρατε, για τη συντριπτική πλειονότητα των περιφερειών. Αισιοδοξούμε ότι τελικά αυτό θα αφορά το σύνολο της χώρας ακόμα και περιφέρειες που τεχνικά δεν εντάσσονται στην αναθεώρηση λόγω υψηλού Α.Ε.Π., συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής.
• Ποια προγράμματα του Ε.Σ.Π.Α. της περιόδου 2014 – 20 προωθούνται για ενεργοποίηση εντός του Σεπτεμβρίου;
Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχει συνολικά ενεργοποιηθεί το 50% των προγραμμάτων του νέου Ε.Σ.Π.Α. Με δράση του ΕΠΑνΕΚ που θα ανακοινωθεί εντός του Σεπτεμβρίου θα ενισχυθούν με συνολικό προϋπολογισμό 370 εκατ. ευρώ, συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς για την προαγωγή επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία. Μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη ή αρχές Οκτώβρη θα ανακοινωθεί ακόμη ο β’ κύκλος για τις τρεις προσκλήσεις επιχειρηματικότητας του ΕΠΑνΕΚ (για τις τουριστικές επιχειρήσεις προβλεπόταν ένας κύκλος λόγω εποχικότητας). Μέσα στον Σεπτέμβρη θα εκδοθεί η πρόσκληση του ΙΚΥ για υποτροφίες εκπόνησης μεταδιδακτορικής έρευνας. Θα δοθούν 189 υποτροφίες στον α’ κύκλο. Θα εκδοθεί πρόσκληση για 211 υποτροφίες που θα αφορούν την ολοκλήρωση διδακτορικών διατριβών που έχουν ξεκινήσει στο παρελθόν.
• Μετά από τη συνάντησή σας με τον επίτροπο Οικονομίας, Πιερ Μοσκοβισί, ποιες είναι οι στοχεύσεις του Υπουργείου Οικονομίας για την υλοποίηση των προαπαιτουμένων που συνδέονται με την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ ούτως ώστε στη συνέχεια να ανοίξει ο δρόμος για τη δεύτερη αξιολόγηση και την εξειδίκευση των μέτρων για το χρέος;
Στην πρώτη ενότητα δεν υπάρχουν εκκρεμότητες του Υπουργείου Οικονομίας. Οσον αφορά τη δεύτερη αξιολόγηση τα βήματα που πρέπει να γίνουν στο προσεχές διάστημα είναι η ψήφιση του σχεδίου νόμου για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων, η ολοκλήρωση της σύνταξης του νέου νόμου Δένδια για τις επιχειρήσεις, η ολοκλήρωση της διαδικασίας για τη λειτουργία των κέντρων μιας στάσης για την ίδρυση επιχειρήσεων και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων με τη συνεργασία του Ο.Ο.Σ.Α. Εκτιμώ ότι θα καλυφθούν πλήρως τα θέματα αυτά.
• Με βάση τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.), τα “κόκκινα” δάνεια πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 40% έως το 2019, ενώ μεταξύ των ορόσημων- προαπαιτουμένων είναι και οι αλλαγές στον “νόμο Δένδια” για τη διαχείριση των “κόκκινων” επιχειρηματικών δανείων. Προς ποια κατεύθυνση κινείται η κυβέρνηση στο θέμα αυτό;
Η διαχείριση των “κόκκινων” δανείων αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για την οριστική εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος. Η νομοθεσία που έχει ψηφιστεί, έχει διαμορφώσει τους κανόνες και τα εργαλεία. Η νομοθεσία, μαζί με τον κώδικα δεοντολογίας, παρέχουν υψηλή προστασία στην πρώτη κατοικία και στους δανειολήπτες, με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και προτρέπουν τις τράπεζες να προχωρήσουν σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις δανείων ανάλογα με τα πραγματικά εισοδήματα που διαθέτουν σήμερα τα νοικοκυριά. Ταυτόχρονα οι τράπεζες έχουν όλα τα μέσα προκειμένου να πιέσουν τους κακοπληρωτές, είτε είναι μεμονωμένοι δανειολήπτες είτε επιχειρήσεις.
Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο επεξεργασίας του θεσμικού πλαισίου για έναν νέο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης χρεών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών με βασικούς στόχους την αποτελεσματικότητα και τη συνολική αντιμετώπιση και διευθέτηση τόσο των «κόκκινων» δανείων, όσο και των ληξιπρόθεσμων οφειλών απέναντι στο Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Στον νέο νόμο, φυσικά, θα μπορούν να υπαχθούν όλες οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους. Κριτήριο για τη ρύθμιση ή μη των χρεών τους θα είναι η ανάλυση της βιωσιμότητάς τους, με βάση αντικειμενικά, διαφανή και αποδεκτά από όλους τους εμπλεκόμενους κριτήρια. Παρά το γεγονός ότι κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ή να εκβιάσει τη συναίνεση των πιστωτών στο προτεινόμενο από τον οφειλέτη σχέδιο διευθέτησης των οφειλών του, ευελπιστούμε ότι θα ανοίξει ο δρόμος για να ρυθμισθεί εξωδικαστικά μεγάλο ποσοστό δανείων και οφειλών προς το Δημόσιο και ότι άμεσα θα αλλάξει και η ριζωμένη νοοτροπία ότι οι διαφορές λύνονται μόνο στα δικαστήρια.
• Εν αναμονή των ανακοινώσεων της κυβέρνησης στη Δ.Ε.Θ., το Υπουργείο Οικονομίας σχεδιάζει κάποιες δράσεις για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων;
Η παρουσία του Υπουργείου Οικονομίας στη Δ.Ε.Θ. θα έχει ως θέμα “Επιχείρηση” και ειδικότερα το τρίπτυχο “Ιδρυση – Αδειοδότηση – Χρηματοδότηση”. Επιδίωξη του Υπουργείου είναι η όσο το δυνατόν πιο λεπτομερής ενημέρωση των εν δυνάμει επενδυτών, για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν προκειμένου να ιδρύσουν μια επιχείρηση. Στον τομέα της εξωστρέφειας, συνεργαζόμαστε στενά με τη γερμανική κυβέρνηση ούτως ώστε να ανταλλάξουμε χρήσιμη τεχνογνωσία.
• Σχετικά με τις οφειλές του Δημοσίου προς του ιδιώτες πόσο ομαλά προχωράει η εκταμίευση πόρων και πότε αναμένεται η εξόφλησή τους;
Η εξόφληση του συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα προβλέπεται στη συμφωνία κυβέρνησης και θεσμών που επήλθε στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος οικονομικής πολιτικής. Η συνολική δαπάνη του προϋπολογισμού που θα διατεθεί για την εξόφληση των χρεών προς τρίτους ορίζεται, σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο, σε 5,5 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 3,5 δισ. ευρώ θα εξοφληθούν εντός του 2016 και τα υπόλοιπα 2 δισ. ευρώ εντός του 2017. Η πορεία υλοποίησης αυτής της δέσμευσης βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο και αναμένεται να δώσει σημαντική ανάσα ρευστότητας στην αγορά και στην οικονομία.
