Η ρατσιστική ρητορική και οι εκφράσεις µίσους στην ΕΕ συνεχίζονται και ενώ διανύουµε τον 21ο αιώνα όπου κανονικά θα έπρεπε να εκλείπουν τα όποια στερεότυπα και διακρίσεις. Βέβαια καταβάλλονται εδώ και καιρό – σε ευρωπαϊκό πάντα επίπεδο – σηµαντικές προσπάθειες µε αυστηρές αποφάσεις και κυρώσεις για όσους στρέφονται κατά της διαφορετικότητας σε όλα τα επίπεδα.
Ο κώδικας δεοντολογίας κατά της παράνοµης ρητορικής µίσους —που τέθηκε σε εφαρµογή το 2016— µε την πάροδο των ετών, έχει καταστεί ένα αποτελεσµατικό και επιτυχηµένο εργαλείο για την αντιµετώπιση της ρητορικής µίσους στο διαδίκτυο, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η παράνοµη ρητορική µίσους που επισηµαίνεται στις πλατφόρµες αποσύρεται γρήγορα, ενώ οι περισσότερες κοινοποιήσεις εξετάζονται από τις συµµετέχουσες εταιρείες εντός 24 ωρών. Ωστόσο, µπορούν και πρέπει να γίνουν περισσότερα, αναφέρεται χαρακτηριστικά, αναγνωρίζοντας πως όντως υπάρχει πρόβληµα.
Στην χώρα µας όπως και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, η διαφορετικότητα αντιµετωπίζεται µε καχυποψία στην επιεικέστερη των περιπτώσεων, µιας και όλα διαδραµατίζονται πίσω από την κλειδαρότρυπα λόγω της παραδοσιακής οπισθοδροµικής νοοτροπίας αλλά και επιρροής από τα Βαλκάνια και την Μέση Ανατολή.
∆εν θέλω να πω πως δεν έχουν καταγραφεί σηµαντικές πρόοδοι αλλά µάλλον ωχριούν µπροστά σε έναν συνεχώς αυξανόµενο ρατσισµό σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής.
Σε αυτό βέβαια έχει συµβάλλει τα µάλα η θεαµατική άνοδος της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, φαινόµενο που έχει αποκτήσει τραγικές διαστάσεις.
Τι λένε όµως οι ίδιοι οι θιγόµενοι από τα κάθε λογής στερεότυπα και διακρίσεις; Πως αντιµετωπίζουν και σε ποιους τοµείς ρατσιστική συµπεριφορά στην ΕΕ; Και τελικά ποιους αφορά αυτή η συµπεριφορά; Ας δούµε τα παρακάτω πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.
Ο Οργανισµός Θεµελιωδών ∆ικαιωµάτων της ΕΕ (FRA) διεξήγαγε το 2020 ένα ευρύ φάσµα ερευνών που δείχνουν ότι υψηλά επίπεδα διακρίσεων στην ΕΕ. Αυτές οι έρευνες έχουν επίσης εντοπίσει τους τοµείς της ζωής όπου η φυλετικές διακρίσεις γίνονται πιο έντονα αισθητές.
Οι διακρίσεις στην αγορά εργασίας αποτελούν µεγάλη ανησυχία όχι µόνο κατά την αναζήτηση εργασίας αλλά και κατά την εργασία την ίδια όπου το 22% των ερωτηθέντων αισθάνθηκε ότι υφίσταται διακρίσεις λόγω της εθνοτικής του καταγωγής
Τα αίτια που προκαλούν διακρίσεις κατά την προσπάθεια ενοικίασης ή αγοράς διαµερίσµατος ή σπιτιού που αναζητούν ήταν τα ονόµατα (44%), ακολουθούµενα από το χρώµα του δέρµατος ή τη σωµατική εµφάνιση (40%) και την ιθαγένεια (22%).
Όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες (δηµόσια διοίκηση, δηµόσιες συγκοινωνίες, καταστήµατα, εστιατόρια κ.λπ.), οι Ροµά (28%) και άτοµα βορειοαφρικανικής καταγωγής (27%) αντιµετώπισαν το υψηλότερο επίπεδο διακρίσεων.
Οι φυλετικές διακρίσεις ήταν λιγότερο συχνές στην υγειονοµική περίθαλψη (3% κατά το τελευταίο έτος), αν και µε σηµαντικές διαφορές µεταξύ των διαφόρων οµάδων: οι διακρίσεις ήταν υψηλότερες µεταξύ των Ροµά (8%), οι οποίοι επίσης έχουν χαµηλότερο προσδόκιµο ζωής σε σύγκριση µε τον γενικό πληθυσµό.
Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν επίσης ότι οι φυλετικές εκτιµήσεις επηρεάζουν την πιθανότητα να ελεγχθεί κάποιος από την αστυνοµία.
Από το 14 % των ατόµων που συµµετείχαν στην έρευνα και δήλωσαν ότι τους είχε σταµατήσει η αστυνοµία την τελευταία έτος, το 40 % θεώρησε ότι ο έλεγχος οφειλόταν στην εθνοτική τους καταγωγή ή στο µεταναστευτικό τους υπόβαθρο.
Συνολικά, το 3 % των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι βίωσαν ρατσιστική βία το τελευταίο έτος, ενώ ένα άλλο 24 % ρατσιστική παρενόχληση την ίδια περίοδο.
Σχεδόν οι µισοί (47%) από τους Εβραίους ερωτηθέντες ανησυχούσαν µήπως πέσουν θύµα αντισηµιτικής λεκτικής προσβολής ή παρενόχλησης, ενώ πάνω από το ένα τρίτο (40%) ανησυχούσαν µήπως δεχθούν σωµατική επίθεση σε δηµόσιους χώρους.
Η βία ωστόσο µε κίνητρο το µίσος και η παρενόχληση συχνά δεν καταγγέλλεται. Τα στοιχεία της έρευνας του FRA για τα άτοµα αφρικανικής καταγωγής δείχνουν, για παράδειγµα, ότι σχεδόν τα δύο τρίτα (64 %) των θυµάτων ρατσιστικής βίας δεν ανέφεραν το πιο πρόσφατο περιστατικό που βίωσαν στην αστυνοµία ή σε οποιαδήποτε άλλη οργάνωση ή υπηρεσία.
