Πριν από το 1960 είχα “ανακαλύψει” τον υπέροχο τόπο του Σταυρού στο Ακρωτήρι και μάλιστα είχα “πιάσει” ένα από τα πρώτα “οικόπεδα” εκεί, και στην καλύτερη τοποθεσία, αλλά το εγκατέλειψα όταν σκέφθηκα πώς και με ποιο μέσον θα έφθανα ως εκεί.
Τότε δεν υπήρχαν πάνω από πέντε – έξι σπίτια, όπως αυτό το καινούριο που είχε φτιάξει ο Επίσκοπος Αγαθάγγελος, για παραθερισμό και τα παλαιότερα του αλησμόνητου Κωστή Κελαϊδή του παπλωματά, του δάσκαλου Σιγανάκη που “έφυγε” νωρίς, το καφεδάκι και ταβερνάκι του μπάρμπα Πέτρου, που έφτιαχνε και θαυμάσιο ψητό στον χωριάτικο φούρνο και κάνα δυο άλλα.
Τον καιρό του γυρίσματος του Ζορμπά βρέθηκα εκεί, όχι στα γυρίσματα, αλλά έβλεπα τους δεκάδες ανθρώπους που τα ετοίμαζαν αλλά δεν κατάλαβα τη σημασία που είχαν. Ήταν τότε που ανακάλυψα τον αρχαιολογικό θησαυρό στο σπήλαιο Λέρα και την αξία του σαν ένα Ιερό της κλασικής αρχαιότητας.
Τη φωτογραφία που καταχωρώ, τράβηξα από την είσοδο του σπηλαίου και απεικονίζει τον εναέριο μεταφορέα που κατασκευάσθηκε για να αναπαραστήσει την μεταφορά του μεταλλεύματος από τον τόπο εξόρυξης του μεταλλεύματος μέχρι κάτω. Πρέπει να δαπανήθηκε πολύ μεγάλο ποσόν για την προμήθεια και δύσκολη τότε μεταφορά, ως τον Σταυρό πάνω από διακοσίων κορμών, μάλλον κυπαρισσιού, για τους πλαϊνούς στύλους και τους οριζόντιους στήριξης. Τη δύσκολη μεταφορά τους, χειρωνακτικώς, ως την απότομη ανηφορική πλαγιά, την διάνοιξη λάκκων για την τοποθέτησή τους και την υπόλοιπη μεταφορική κατασκευή. Την εργασία είχε αναλάβει, όπως είχα ακούσει, ο εργολάβος Μουντοκαλάκης. Άγνωστο τι απέγιναν όλα αυτά μετά τα γυρίσματα. Ίσως να είχε την υποχρέωση ο εργολάβος να τα αποσύρει ή να κατέληξαν οι κορμοί για καυσόξυλα.
Στη φωτογραφία δεν φαίνεται κανένα σχεδόν σπίτι πλην του πρώτου “λαθραίου” δεξιά, ενώ φαίνεται το ξύλινο γεφυράκι που είχε φτιαχτεί για να διέρχονται τα υλικά και εργάτες στο αυλάκι δεξιά του Αυλέμονα.
Μήπως θα έπρεπε να είχε, αν δεν έχει,ονομασθεί κάποια οδός σε “Άντονι Κουίν” ή “Αλέξη Ζορμπά” και ακόμη τιμητικά για τον Θεοδωράκη, να προγραμματιστεί κάποια τελετή – αναπαράστασή του από το θαυμαστό συρτάκι που χορεύτηκε τότε.
