Στου Αγίου Πνευμάτου την κορφή…

1 από 5

» Η αγαπημένη κορυφή του Ειρηναίου Γαλανάκη
Η κορφή του Αγίου Πνευμάτου, κατά που την έλεγε ο Πλατσιδονικόλας, είναι ίσως η ωραιότερη στα Λευκά μας Ορη, η βασίλισσα της Μαδάρας.
Ορθώνεται στα 2.254 μέτρα ύψος στη βόρεια πλευρά των κεντρικών Λευκών Ορέων και το σχήμα της είναι επίμηκες με κατεύθυνση από δυτικά προς ανατολικά και όχι κωνικό όπως οι περισσότερες γύρω κορυφές.
Είναι η μοναδική κορυφή που πάνω στον όγκο της συναντώνται τρεις επαρχίες. Των Σφακίων, της Κυδωνίας και του Αποκόρωνα. Η θέα από αυτήν είναι ανεπανάληπτη προς όλες τις κατευθύνσεις του ορίζοντα και σε μεγάλη διαύγεια της ατμόσφαιρας μπορεί η ματιά σου να αγκαλιάσει την απεραντοσύνη του Αιγαίου μέχρι τη Μήλο και τα Κύθηρα.
Είναι η πρώτη κορφή που “ασπρίζει” με τα πρώτα χιόνια του φθινοπώρου, συνήθως προς το τέλος του Οκτώβρη.
Είναι σχεδόν σίγουρο πως στ’ αρχαία χρόνια υπήρχε στην κορφή μεγάλο ιερό, πιθανότατα αφιερωμένο στον Δία, το οποίο στα χριστιανικά χρόνια αντικαταστάθηκε με τη λατρεία του Αγίου Πνεύματος.
Το ανεμοδαρμένο εκκλησάκι στην κορφή είναι χτισμένο αποκλειστικά από πέτρες του βουνού αυτού σε ξερολιθιά και δεν έχει, ούτε φαίνεται να είχε ποτέ, σκεπή. Στο ανατολικό άκρο του ευρίσκεται η κόγχη του ιερού όπου ίσως ο οδοιπόρος προσκυνητής να βρει κάποιο ταλαιπωρημένο από τις βροχές και τα χιόνια εικόνισμα για να προσκυνήσει. Σίγουρο όμως είναι πως εδώ πάνω η προσευχή του φθάνει πιο καθαρή και θερμή στον Ύψιστο.
Στα παλαιότερα χρόνια, την ημέρα της γιορτής του, ανέβαιναν ως εδώ με τον ιερέα των πιστοί από το Μελιδόνι Αποκορώνου ή από άλλα κοντινά χωριά και τελούσαν τη θεία λειτουργία ενώνοντας τις ψαλμωδίες τους με το σφύριγμα του ανέμου. Τα τελευταία χρόνια σπάνια πλέον τελείται εκεί η θεία λειτουργία μιας και στα πιο χαμηλά και προσιτά με μεταφορικό μέσον, είναι ευκολότερο να στηθεί ένα παραδοσιακό πανηγύρι της Μαδάρας.
Το Άγιο Πνεύμα ήταν η αγαπημένη κορφή του Μακαριστού Ειρηναίου Γαλανάκη που έφτανε ως αυτήν ακόμη και κατά τη γερμανική κατοχή όπως μου είχε διηγηθεί. Αντιγράφω γραμμές από μήνυμα του Φεβρουαρίου 2002:
«Γράψαμε κάποτε πως η θεώρηση των Λευκών Ορέων από τον Αποκόρωνα (από το Πατάρι της Αγίας Σοφίας), τα παρουσιάζει σαν εικονοστάσι, που τις κεντρικές του εικόνες, του Χριστού και της Παναγίας τις εικονίζουν η πλαγιά της Κόρδας (ψηλά πάνω από τον Φρε) και το καθάριο πλάι πάνω από το Μελιδόνι ως το Τσεπέλι.
Μα πέρα από τις ράχες των βουνών αυτών, στην κορυφή του Αγίου Πνεύματος, υπάρχει ερειπωμένο το ομώνυμο εκκλησάκι.
Στα φοιτητικά μου χρόνια πέρασα μαζί με φίλους βοσκούς μια νύχτα του Ιουνίου πάνω στην κορφή του Αγίου Πνεύματος και κρατώ ακόμη τις εντυπώσεις εκείνης της νύχτας, σε ένα ύψωμα μεταξύ ουρανού και γης…
Τα χαράκια που κάνουν ακόμη θεμέλια της παλιάς εκκλησούλας του δεν διακρίνονται βέβαια από μακριά, μα οι βοσκοί και οι ζευγάδες που βόσκανε στα παιδικά μου χρόνια στα κατωμέρια του Αποκόρωνα, κοιτάζανε την κορφή του και κάνανε το σταυρό τους. Γιατί αφού η προσευχή του πιστού ανθρώπου, που γίνεται στη γη διασκελίζει τα σύμπαντα και φτάνει στον “ουρανό”, γιατί τάχα κι η προσευχή μας από τις Χαλέπες του Αποκόρωνα να μη φτάνει απέναντι στην κορφή του Αγίου Πνεύματος;
Και ’γω θα ευχηθώ σ’ όλους εκείνους που θέλουν να έχουν πνευματική ζωή (γραμματισμένους και αγράμματους) ψηλότερα από τις κορφές των βιβλίων και των πτυχίων να ’χουνε την κορυφή του Αγίου Πνεύματος και να στοχάζονται».
Η πρώτη περιγραφή που έχω υπόψη μου δημοσιεύθηκε στο χανιώτικο περιοδικό “Αστήρ Κρητικός” του 1908. Η πρώτη οργανωμένη από σύλλογο ανάβαση πραγματοποιήθηκε από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων (που ιδρύθηκε το 1930) και ήταν τριήμερη. Από 30 Μαΐου μέχρι και 1η Ιουνίου του έτους 1931. Τότε δεν υπήρχαν τα σημερινά μεταφορικά μέσα και οι δρόμοι και οι πεζοπορίες για τις Μαδάρες μας ξεκινούσαν σχεδόν από την πόλη των Χανίων.
Η πεζοπορία κράτησε δυόμισι ημέρες με αρχή από Κοντόπουλα Κεραμειών και μέσω κορυφής Σπαθί στο Αγιο Πνεύμα και κάθοδο στον Στύλο Αποκορώνου, συνολικά 19 ώρες με την τελευταία ημέρα τις 13 από αυτές.
Η πρώτη χειμερινή ανάβαση έγινε τον Φεβρουάριο του 1953 από τους Χρ. Χουλιόπουλο, Ν. Ζωφάκη και Ε. Μαλαξιανάκη.
Ο Πλατσιδονικόλας που ανέφερα στην αρχή ζούσε στην Αμερική και κάθε χρόνο κατέβαινε για ν’ ανέβει στη μεγάλη του αγάπη, αυτή την κορφή, να προσκυνήσει και είχε γράψει πολλά ποιήματα γι’ αυτήν και γενικά για τα Λευκά Ορη.
Είχε όμως μεγαλώσει πια πολύ και έτσι την ημέρα της γιορτής του, το 1968, πραγματοποίησε την τελευταία του ανάβαση, αφού “έμεινε” κοντά στην κορφή πραγματοποιώντας την επιθυμία του όπως είχε γράψει:
“Στ’ Άγιου Πνευμάτου την κορφή θέλω να βγει η ψυχή μου,
να κατεβούν οι καναβοί να φάνε το κορμί μου”.
Και παλαιότερα προέτρεπε για τα Λευκά Ορη:
“Μέχρι να έρθ’ η ώρα μου ψυχή να παραδώσω,
στ’ Αποκορώνου τσι κορφές ό,τι έχω να το δώσω.
Μια χάρη μόνο σας ζητώ ελάτε να τα δείτε
και καθαρά σαν την ψυχή να τα διατηρείτε.
Όσο θα ζω θα-ν’ έρχομαι Πνεύμα μου στη γιορτή Σου
να προσκυνώ τα Άγια εις την ψηλή κορφή σου”.
Το 1960 τοποθέτησα εκεί τον σιδερένιο Σταυρό που υπάρχει ακόμη, χτυπημένος από κεραυνό. Τέλος Νοεμβρίου του 2013, δυο ορειβάτες κουβάλησαν με μεγάλο κόπο, και πολλές ώρες πεζοπορίας, λόγω λανθασμένης διαδρομής, έναν βαρύ ιστό και έστησαν την ελληνική σημαία στην κορφή σαν αφιέρωση στην επέτειο της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα και τιμή για τους πεσόντες για την πατρίδα.
Σήμερο, η πλέον άνετη και σύντομη διαδρομή, όταν δεν υπάρχει χιόνι, είναι από το ορειβατικό καταφύγιο Βόλικα στα Κεραμειά, που χρειάζεται λιγότερο από τέσσερις ώρες πεζοπορία και τρεις για την επιστροφή.