Πρόσφατα γνώρισα τη Γιαννιώτισα συγγραφέα και αρχιτέκτονα, Ισµήνη Καρυωτάκη. Μέσα από τα τρία βιβλία της, φυσικά. ∆ιάβασα,τα βιβλία: «Στους δρόµους» εκδόσεις Το Ροδακιό, «Απόπειρα συνάντησης» εκδόσεις Το Ροδακιό, και το «Φυγόδικος δεν ήµουν» εκδόσεις Ποταµός. Αιτία να την αναζητήσω, ήταν η βράβευσή της το 2023 µε το κρατικό βραβείο µυθιστορήµατος για το βιβλίο της «Φυγόδικος δεν ήµουν». Στην αρχή, πριν ξεκινήσω το διάβασµα µε τσίγκλησε το επίθετό της, και γιατί ήταν ίδιο µε του αυτόχειρα µεγάλου λογοτέχνη, αλλά και γιατί είχε κρητικές ρίζες. Στο βιογραφικό της που συνόδευε τις πρώτες της εκδόσεις, τελείωνε λέγοντας ότι έχει ένα γιο ακροβάτη. Ωραίες παραινέσεις λοιπόν, για να την γνωρίσω διαβάζοντάς τη. Ηλικία δεν έγραφε, αλλά αυτό έµπαινε σε δεύτερη µοίρα, αν και συνηθίζω να διαβάζω τώρα τελευταία, σύγχρονους και της γενιάς µου Έλληνες και ξένους συγγραφείς.
Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν και το καλύτερο. Το βιβλίο «Στους δρόµους» έπρεπε να είχε βραβευτεί κατά µια δεκαετία νωρίτερα. Το βιβλίο «Φυγόδικος δεν ήµουν» αν και πραγµατεύεται την ίδια ιστορία, ίσως να εξηγεί γιατί γράφτηκαν και τα δυο. Ο αγαπηµένος ήρωας, εραστής και µετέπειτα σύζυγος της ηρωίδας, ο Σείριος στο πρώτο βιβλίο και ο Σπήλιος στο δεύτερο, έβαλε να ορκιστεί την ηρωίδα Εριφύλη και µετέπειτα συγγραφέα, ότι θα έγραφε την ιστορία τους. Ίσως αν και νέος, να συναισθανόταν το χαµό του. Ολοπόρφυρος στα πολιτικά φρονήµατα ο Σπήλιος, µε φυλακίσεις και βασανιστήρια στο ενεργητικό του, σαγηνεύει τη νεαρή Εριφύλη από οικογένεια συντηρητική και βασιλόφρονα, και µαζί περνάνε λαθραία τα σύνορα και ζουν στο Παρίσι. Ζούνε κλέβοντας τροφή και βιβλία, και τα δυο απαραίτητα για να επιβιώσουν. Ο Σπήλιος είχε αποφυλακιστεί λόγω ανηκέστου βλάβης υγείας, µε πρόβληµα στο µυοκάρδιο. Στο πρώτο βιβλίο, το οποίο ξεχώρισα κι εγώ, ο τότε εκδότης έπεισε την Ισµήνη Καρυωτάκη τη συγγραφέα, να αποκαλύψει στο τέλος µε ένα συνοδευτικό κείµενο τα πραγµατικά πρόσωπα του βιβλίου, καθώς επρόκειτο για αληθινή ιστορία, και είχε ήδη γίνει αναφορά σε άρθρο στην εφηµερίδα των συντακτών για τα ντοκουµέντα, τα πρόσωπα και τα πράγµατα εκείνης της εποχής. Ο άνδρας της Ισµήνης, ο Καρυωτάκης από το Ηράκλειο µε πατέρα και αδελφή µεγαλοδικηγόρους και µητέρα η οποία είχε τελειώσει τη Γαλλική Σχολή, διώχτηκε από το καθεστώς ως αριστερός. Πέθανε τελικά στο τρίτο επεισόδιο εµφράγµατος µυοκαρδίου που έπαθε, έχοντας γυρίσει στην Αθήνα και πάνω που είχε τελειώσει την µετάφραση ενός υπό έκδοση στα ελληνικά γαλλικού βιβλίου. Είχαν αποκτήσει µε την Ισµήνη ένα γιο.
Η Ισµήνη Καρυωτάκη µετέφερε ιδανικά στη λογοτεχνία µια πραγµατική ιστορία που συγκινεί, διδάσκει, και είναι άξια όλων των τιµών που της δόθηκαν, για µένα ίσως καθυστερηµένα.
*Ο Αριστείδης Αρχοντάκης είναι συγγραφέας-φυσικός.
