Περισσότεροι από 6.000 τουριστικοί προορισμοί στον κόσμο (π.χ. η Αγ. Μαρίνα Χανίων είναι 1), πόσα ξενοδοχεία; Αντίθετα, μερικές δεκάδες, μόνο, ανά τον κόσμο, Πόλους Τεχνολογικής Ανταγωνιστικότητας (Pôles de Compétitivités Technologiques), όπως η Sofia Antipolis στη Νότια Γαλλία και 1ος Πόλος στην Ευρώπη (1). Η παραγόμενη προστιθέμενη αξία των 30.000 μισθωτών (60% ανώτατα στελέχη: μηχανικοί κ.λπ.) των: Areva, IBM, HP, Air France, INSERM κ.λπ., που δραστηριοποιούνται εκεί σε σχέση με τους 124.000 άμεσους μισθωτούς του τουρισμού της μεγαλύτερης όμορης περιοχής PACA είναι από 8 έως 30 φορές μεγαλύτερη (INSEE 2012 – υπ. Οικ. Γαλλίας). Τι σημαίνει στρατηγικά η “ΕΛΞΗ” (με τις δεκάδες αριθμοδείκτες της) μιας περιοχής, μιας πόλης, μιας μάρκας, μιας εταιρείας, μιας χώρας. Ποιος ο ρόλος της “ηλικίας” κάθε οικονομικού τομέα; Και εντός αυτού, εκείνης κάθε τμήματος και των τάσεων, επεκτάσεων, εξελίξεών του; Τι θα σύμφερε τα Χανιά (και τον Νομό); Δηλαδή τι θα ανανέωνε την αξία της Ιστορίας τους και της Γεωγραφίας τους; Και μέσω της αύξησης της αντιληφθείσας αξίας, τι θα προκαλούσε την αύξηση της έλξης της πόλης και του Νομού; Η απάντηση στα ως άνω θέματα αποτελεί και την επιλογή Στρατηγικού Positioning ή Positionnement. Αυτό αποτελεί τη Στρατηγική Επιλογή στην οποία καλείται η νέα Δημοτική Αρχή να επενδύσει τις προσπάθειες της. Με τον εξής περιορισμό (Contrainte Strategique).
Την ισορροπία (κατανομή των πόρων) μεταξύ αφενός παραδοσιακών (σε φάση ζωής κορεσμού ή παρακμής) τουριστικών και αγροτροφικών δραστηριοτήτων και αφετέρου με νέες υπάρχουσες ικανότητες και νέες υπάρχουσες δεξιότητες. Αυτό το σύνολο μπορεί να αποτελέσει νέο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και νέο στοιχείο ανάπτυξης. Γι’ αυτό τον σκοπό επιλέγεται ένα ανώτερο θέμα ή ανώτερη ηθική ιδέα. Ως αποτέλεσμα θα έρθουν όλα τα άλλα: οικονομία, ανάπτυξη κ.λπ. Πάντα η στρατηγική έλξη (έννοια του στρατηγικού Marketing και στρατηγικού Management) προέρχεται από ανώτερα πνευματικά και ηθικά θέματα και επιτεύγματα. Π.χ. η Φλωρεντία είναι πρώτα ιστορία και πολιτισμός και μετά ήρθαν όλα τα άλλα (Menarini, τουρισμός, Gucci, Cavalli, κ.λπ. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε, σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων, τους ανταγωνιστές μας. Είτε φίλους και αδερφούς, όπως τους υπόλοιπους Κρητικούς, είτε πραγματικούς ανταγωνιστές όπως αφενός εκείνους που εκποιούν τον πλούτο τους (οι οικονομικά υποανάπτυκτες χώρες) ή αφετέρου τις περιοχές που αναπτύσσουν ανταγωνιστικά ολόκληρο το φάσμα δραστηριοτήτων τους όπως πολλούς γείτονες μας, π.χ. Ουγγαρία, Κροατία. Στο πλαίσιο του εσωτερικού και τοπικού ανταγωνισμού οφείλομε, επίσης, να εξετάσουμε ποιοι, πως και γιατί, αντλούν τα κοινοτικά και εθνικά κονδύλια. Και πώς θα αυξήσομε το μερίδιο μας και σε “αυτήν” την αγορά;
ΑΞΟΝΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της τεχνολογικής (καθαρής) ανάπτυξης των Χανίων και της ανώτερης και ποιοτικής αναβάθμισης τους για την έλξη ενός ανανεωμένου πληθυσμού επισκεπτών (ενδεχομένως και κατοίκων) αποτελείται από την ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ και τους συνειρμούς που μπορεί να προκαλέσει για Positionnement Stratégique. Την Αρχιτεκτονική όπως την χρησιμοποιούν: από το Projet Grand Paris, έως το Dubai περνώντας από τα αρχιτεκτονικά Projets του Πεκίνου, κ.λπ. Αυτά τα Projets, έχουν σαν στόχο (και το γνωρίζουν οι Αρχιτέκτονες) όπως το είχε επισημάνει ο Jean Nouvel την “Πολεοδομική σκηνοθεσία δημόσιων χώρων που θα αντανακλούν την ταυτότητα της πόλης και των κατοίκων της”. Προσθέτω, ως επαγγελματίας Manager “και προσελκύουν ανθρώπους και συμβάλουν στην ποιοτική ανάπτυξη των επιχειρήσεων και στην ανάπτυξη της πολιτισμικής ζήτησης, που είναι η μόνη που εξασφαλίζει μακροχρόνια οικονομικό όφελος”. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούν να “τοποθετηθούν” στρατηγικά (positionnement stratégique) τα Χανιά ως ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ (μεσογειακής, βυζαντινής, Κ.Ο.)(2). Σε ένα σχεδιασμό όπου θα συμπεριληφθούν • η Παραλία και οι Ακτές (Κοινωνιολογία της Παραλίας), αλλά και δημόσιοι χώροι όπως • η δεξιά πλευρά του Ενετικού Λιμανιού (από ΚΑΜ και πέρα) ως, πχ. Η Συνοικία της Τέχνης. Η Cité de la Musique έργο του C. de Portzamparc, στο Παρίσι 19o, κάνει και εξαγωγές τεχνογνωσίας! Βέβαια, θα είχε και πολλές τεχνολογικές προεκτάσεις σε αλληλεπίδραση με ορισμένα εργαστήρια του Πολυτεχνείου. Επίσης θα επηρέαζε θετικά το υπόλοιπο λιμάνι. Μεταξύ άλλων με υποχρεωτική ένταξη στο HACCP & ISO και προσωπικό από σχολές τουρισμού. • το Παλιό Νοσοκομείο ως χώρο Κλινικών Ερευνών (οι Μanagers Υγείας και φαρμακευτικών γνωρίζουν). Και μια παρατήρηση. Ως ο μακροβιότερος Διοικητής Δημόσιων Νοσοκομείων δηλώνω ότι θα ήταν μέγα στρατηγικό σφάλμα να γίνει ΚΥ στο χώρο του παλιού Νοσοκομείου. Υπάρχει επάρκεια ιατρικών πόρων και ικανοτήτων στο Νομό. Αυτό που λείπει είναι η οργάνωση, ο συντονισμός και η ανάλυση των ροών (3). • οι Παλιές Φυλακές ως θερμοκοιτίδα για νέες δημιουργικές βιομηχανίες. Αυτήν την δραστηριότητα την συνάντησα ως σχέδιο, στην UNESCO στο Παρίσι το 2006 (4). • οι χώροι του Παλιού Ψυχιατρείου, ιστορικά δεξαμενή και λεκάνη ψυχιατρικών και ψυχολογικών υπηρεσιών ως Κέντρο εξειδικευμένου Ιατρικού Τουρισμού (όχι εξαρτώμενο από ευρωπαϊκά ασφαλιστικά δημόσια συστήματα). Εκεί μπορεί να αναβιώσει και μια αρχαία ιατρική σχολή σε συνδυασμό με σύγχρονες ιατρικές επιστημονικές πρακτικές. Μπορούμε να γίνουμε σε μερικά χρόνια οι Πρώτοι σε ένα μόνο στοιχείο κουλτούρας ή πολιτισμού ή και των δύο; Στοιχεία πολιτισμού είναι και η Ιατρική, η Τεχνολογία κ.λπ. (5) Εύχομαι καλή επιτυχία στη νέα Δημοτική Αρχή για την εξασφάλιση της θέσης της πόλης και του Νομού (κάποια στιγμή) στον κατάλογο της UNESCO και στον κατάλογο των Τεχνοπόλεων. Δηλαδή σε φάση μακροπρόθεσμης μη αντιγράψιμης ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΤΡΟΧΙΑΣ. Τέλος, μια επισήμανση. Για όλα αυτά, αλλά και για την καθημερινή λειτουργιά του Δήμου, χρειάζονται επαγγελματίες Managers. Ίσως να μπορεί να εφαρμοστεί ένα μοντέλο δημόσιας διοίκησης όπως εκείνο που δημιουργήθηκε το 2001 στην Υγεία από τον κ. Α. Παπαδόπουλο με την συμβολή της ομάδας Κυριόπουλου και Γάλλων ειδικών που εφάρμοσαν (10 χρόνια πριν) το σύστημα ΠΕΣΥ, ΔΥΠΕ, ΥΠΕ, στη Γαλλία. Τέλος πρέπει να αναφέρω, ότι ένα Μνημείο, ένα Νοσοκομείο, ένα Πανεπιστήμιο, μια Παλιά Πόλη ή ένα οποιοδήποτε δημόσιο αγαθό, δεν ανήκει σε κανέναν, αλλά στην Ιστορία της Εργασίας (Ν. Πουλαντζάς). *κοινωνιολόγος (Paris 1) και διοικητής Επιχειρήσεων (MBA Paris).
Μανωλης Ντουρουντακης
