Στρατηγική Διαχείριση της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας

Ο όρος Στρατηγική Διοίκηση (Strategic Management) αναφέρεται στην προσπάθεια που καταβάλλει μία επιχείρηση να αναλύσει τα στοιχεία που αποτελούν το περιβάλλον της, με σκοπό να ορίσει τα ισχυρά και αδύνατα σημεία της (Strengths – Weaknesses) και με βάση τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας να επιλέξει συνειδητά τον τρόπο με τον οποίο θα ανταγωνιστεί στην αγορά.
Οποιαδήποτε επιλογή στρατηγικής κάνει η επιχείρηση, στόχος της θα είναι να εκμεταλλευτεί τα ισχυρά σημεία της και να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες της. Η Διαχείριση της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν όλοι οι οργανισμοί σήμερα. Η αποτελεσματική διαχείρισή του  μπορεί να αποτελέσει ισχυρό σημείο για την επιχείρηση και πλεονέκτημα έναντι ανταγωνιστών.
Ο ρυθμός διάχυσης των νέων τεχνολογιών και καινοτομιών κάθε κλάδου αυξάνεται με υψηλή ταχύτητα ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες. Οι μάνατζερ θέλοντας να προσθέσουν αξία στην επιχείρηση που διαχειρίζονται, προσπαθούν να δημιουργήσουν στρατηγικές προοπτικές με βάση τις νέες τεχνολογίες και καινοτομίες, με σκοπό την ανάπτυξη της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του οργανισμού. Η προσπάθεια όμως να ενταχθούν νέα τεχνολογικά επιτεύγματα και καινοτομίες στον πυρήνα μίας επιχείρησης αποτελεί μία πολύπλοκη διαδικασία διότι επηρεάζει έμμεσα όλα τα τμήματα του οργανισμού. Έτσι, δημιουργείται η ανάγκη διαχείρισης και διοίκησης της τεχνολογίας και καινοτομίας σε στρατηγικό επίπεδο.
Τα στελέχη των επιχειρήσεων καλούνται να λάβουν στρατηγικές αποφάσεις για τη στάση που θα κρατήσει η επιχείρηση στον κλάδο και τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστεί τη τεχνολογία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι η επιλογή στάσης της εταιρίας, δηλαδή, αν επιθυμεί να ηγηθεί έναντι των ανταγωνιστών της ή αν επιθυμεί να ακολουθεί το ρεύμα που δημιουργούν οι άλλες επιχειρήσεις. Άλλη μία από τις καίριες αποφάσεις που καλείται να πάρει μία επιχείρηση είναι η επιλογή εσωτερικής ανάπτυξης της τεχνολογίας (In-house) ή αγοράς της από τρίτους (Outsourcing). Όλες οι παραπάνω αποφάσεις επηρεάζουν τη διάχυση της τεχνολογίας μέσα στην επιχείρηση, όπως για παράδειγμα, τον καθορισμό αν η επιλεγόμενη τεχνολογία θα επηρεάσει μόνο μία γραμμή προϊόντων ή αν θα αλλάξει ολόκληρη τη παραγωγική διαδικασία. Ακόμα σημαντικό είναι να γνωρίζουν οι αποφασίζοντες σε τι βαθμό οι απαιτήσεις που έχει η υιοθέτησή της, επενεργούν στις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρίας.
Σε αυτό το σημείο, γίνεται κατανοητή η κρίσιμη σημασία διεξαγωγής μίας στρατηγικής ανάλυσης για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη υποστήριξη των επιχειρήσεων σε στρατηγικό επίπεδο με σκοπό την ακριβή εφαρμογή της διαχείρισης της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Η ανάλυση τόσο με ποιοτικές όσο και με ποσοτικές μεταβλητές για την κατανόηση της εξωτερικής και εσωτερικής θέσης μίας επιχείρησης οδηγεί την επιχείρηση σε αποφάσεις ρεαλιστικές και με μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Σε αντίθετη περίπτωση οι εταιρίες μπορεί να καταλήγουν σε επιλογή ουτοπικών στόχων χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, συμπεραίνεται ότι  η στρατηγική διαχείριση της τεχνολογίας και της καινοτομίας μέσα σε μία επιχείρηση στις μέρες μας αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ανταγωνιστικότητάς της και της βιωσιμότητάς της. Η πολυπλοκότητα των κριτηρίων (ποιοτικά – ποσοτικά) που περιλαμβάνει η στρατηγική ανάλυση που κρίνεται χρήσιμο εργαλείο για τη λήψη αποφάσεων οδηγεί στην εισαγωγή πολυκριτήριων μεθοδολογιών για την αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους και την εξαγωγή ακριβέστερων και πιο ενδιαφερόντων αποτελεσμάτων. Η σύνδεση των πολλαπλών κριτηρίων που χρησιμοποιεί η στρατηγική ανάλυση για αποφάσεις σχετικές με τη διαχείριση της τεχνολογίας και της καινοτομίας σε ένα μεθοδολογικό πλαίσιο αποτελεί το έναυσμα για αποτίμηση των στόχων της επιχείρησης. Κατά συνέπεια, ορίζεται το κατάλληλο ερώτημα ξεκάθαρα σύμφωνα με τους στόχους της επιχείρησης δίνοντας την ευκαιρία αξιολόγησης με βάση αξιόπιστα εργαλεία υποστήριξης λήψης αποφάσεων πολλαπλών στόχων (βλ. C. Zopounidis, P.M. Pardalos, 2010, Handbook of Multicriteria Analysis, Springer, Heidelberg).