Στρατηγικός ο ρόλος της Γαύδου για τη ρύθμιση δορυφόρων

Στρατηγικός για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ο ρόλος της Κρήτης και ιδιαίτερα της Γαύδου στη βαθμονόμηση (ρύθμιση) των δορυφόρων που μετράνε τις αλλαγές στη στάθμη της θάλασσας και την τήξη των παγετώνων και μεταδίδουν δεδομένα σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
Kαι αυτό γιατί στη Γαύδο, στην οποία έχει εγκατασταθεί δορυφορικός σταθμός, διασταυρώνονται οι τροχιές αυτών των δορυφόρων, των λεγόμενων δορυφόρων αλτιμετρίας.
Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν χθες, πρώτη μέρα διεθνούς επιστημονικής συνάντησης (συνέδριο εργασίας) εκπροσώπων δορυφορικών οργανισμών, στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (ΚΑΜ) στο παλιό λιμάνι των Χανίων.
Στη συνάντηση που θα διαρκέσει έως τις 26 Απριλίου, συμμετέχουν εκπρόσωποι από την Ευρωπαική Υπηρεσία Διαστήματος, το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της NASA (Λος Αντζελες), το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Γαλλίας (Κορσική), Κέντρα Διαστημικών Ερευνών από Αυστραλία, Ινδία, Κίνα, το Πολυτεχνείο Κρήτης που είναι στους βασικούς διοργανωτές, κ.α..
Οπως μας είπε ο επιστημονικός υπεύθυνος από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος για τις διαστημικές αποστολές Sentinel-3 και Sentinel-6, Craig Donlon,
«η μοναδικότητα της Κρήτης οφείλεται στο ότι έχουμε μία διασταύρωση των τροχιών, ιδιαίτερα στην περιοχή της Γαύδου, που γίνεται βαθμονόμηση των δορυφόρων αλτιμετρίας, με τους παλιρροιογράφους που υπάρχουν στη Γαύδο και ταυτόχρονα με μία καινούργια θέση, πάνω στα βουνά, στην οποία υπάρχει ένα καινούργιο όργανο που λέγεται: μικροκυματικός αναμεταδότης».
Ο κ. Donlol πρόσθεσε ότι «ο βασικός μας στόχος είναι να φτιάξουμε τους καλύτερους δορυφόρους στον κόσμο».
Ο διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής και καθηγητής της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης και μέλος  του ειδικού επιστημονικού συμβουλίου στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA – MAG: Mission Advisory Group), Στέλιος Μερτίκας, μας είπε ότι «η συνάντηση έχει να κάνει με τη βαθμονόμηση των δορυφόρων αλτιμετρίας» οι οποίοι παρακολουθούν κατά κύριο λόγο «την ανύψωση της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο και εξήγησε:
«Αναθεωρούμε ό,τι κάναμε μέχρι στιγμής και το τυποποιούμε με νέες προδιαγραφές. Το συνέδριο έχει ρόλο να καθορίσει αυτές τις προδιαγραφές και τον τρόπο λειτουργίας όλων των σταθμών για τη βαθμονόμηση των δορυφόρων αλτιμετρίας».
Ο ίδιος εξήγησε επίσης ότι οι δορυφόροι αλτιμετρίας «μετρούν το ύψος από τον δορυφόρο μέχρι την επιφάνεια της θαλάσσης, βρίσκονται σε ένα επίπεδο γύρω στα 800 – 1.300 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της γης, η ακρίβεια όμως με την οποία μετρούν αυτή την απόσταση είναι ένα εκατοστό. Οι σύγχρονοι δορυφόροι αλτιμετρίας μπορούν να μετρήσουν και τον βαθμό της τήξης των παγετώνων. Περνάνε πάνω από τη Γροιλανδία, την Αρκτική, την Ανταρκτική κλπ. Οπότε καταλαβαίνουμε κατά κάποιον τρόπο τι γίνεται και από πλευράς τήξης η οποία έχει μεγάλη συμμετοχή στην ανύψωση της στάθμης της θάλασσας, ταυτόχρονα με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη».
Να σημειώσουμε ότι ένας από τους τέσσερις σταθμούς βαθμονόμησης παγκοσμίως, έχει εγκατασταθεί από το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής του Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης, συγκροτώντας ένα πραγματικό δίκτυο με βασική περιοχή την ακριτική Γαύδο και με τμήματα σε περιοχές της Δυτικής Κρήτης.
Στον κόσμο, υπάρχουν τρεις ακόμη σταθμοί: Ο ένας 20 χιλιόμετρα από το Λος Αντζελες σε μια υπεράκτια πλατφόρμα πετρελαίου που λειτουργεί εδώ και 30 περίπου χρόνια από τη NASA. Ο δεύτερος από το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Γαλλίας  στην Κορσική ενώ ο τρίτος βρίσκεται στην Ταζμανία στην Αυστραλία.
Η εκτόξευση του νέου αλτιμετρικού δορυφόρου “Sentinel-6/Jason-CS” αναμένεται να γίνει το 2020.