Οι πρεσβευτές των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης συμφώνησαν επί σημαντικού κειμένου της μεταρρύθμισης της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής ξεπερνώντας τις διαφωνίες της Ιταλίας, εν όψει της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής της Παρασκευής στην Γρανάδα.
Το συγκεκριμένο πακέτο ρυθμίσεων αποσκοπεί στην από κοινού οργάνωση της απάντησης σε περιπτώσεις μαζικής ροής μεταναστών σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως κατά την διάρκεια της κρίσης της περιόδου 2015-2016, που επιτρέπει την παράταση της διάρκειας κράτησης μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα της Ενωσης.
Το κείμενο θα αποτελέσει πλέον αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους ευρωβουλευτές.
Το κείμενο, το τελευταίο του Συμφώνου για το Ασυλο και την Μετανάστευση της ΕΕ επί του οποίου τα κράτη μέλη έπρεπε να συμφωνήσουν πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συναντούσε εδώ και μήνες τις διαφωνίες της Γερμανίας, για ανθρωπιστικούς λόγους.
Στον συμβιβασμό που βρέθηκε και εξασφάλισε το πράσινο φως του Βερολίνου εναντιώθηκε η Ιταλία κατά την διάρκεια της συνόδου των υπουργών Εσωτερικών στα τέλη του Σεπτεμβρίου.
Οι ιταλικές διαφωνίες αφορούσαν τον ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων που βοηθούν τους μετανάστες, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Η Ρώμη κατηγόρησε το Βερολίνο ότι χρηματοδοτεί σειρά μη κυβερνητικών οργανώσεων στην Μεσόγειο, τα πλοία των οποίων επιχειρούν υπό γερμανική σημαία. Η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι είχε ζητήσει την περασμένη εβδομάδα οι μη κυβερνητικές οργανώσεις να αποβιβάζουν τους μετανάστες στις χώρες των σημαιών που φέρουν τα πλοία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ισπανία, που ασκεί την εξάμηνη προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είχαν εκφράσει την πεποίθηση για τις προοπτικές συμφωνίας πριν από την άτυπη σύνοδο κορυφής την Παρασκευή στην Γρανάδα. Το μεταναστευτικό ζήτημα θα βρίσκεται στο επίκεντρο των συνομιλιών των ευρωπαίων ηγετών.
Πίεση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ομως η σημερινή συμφωνία «συνιστά ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός και είμαστε στο εξής σε καλύτερη θέση για να επιτύχουμε συμφωνία επί του συνόλου του Συμφώνου Ασύλου και Μετανάστευσης με το Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του εξαμήνου», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα Γκόμεθ.
Το κείμενο προβλέπει, σε περίπτωση «μαζικής και εξαιρετικού χαρακτήρα» ροής, την εφαρμογή εκτάκτου καθεστώτος λιγότερο προστατευτικού για τους αιτούντες άσυλο σε σχέση με το ισχύον.
Παρατείνει την διάρκεια της κράτησης των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης μέχρι και τις 40 εβδομάδες και προβλέπει διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου ταχύτερες και περισσότερο απλοποιημένες για μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών (όλων όσων προέρχονται από χώρες για τις οποίες το ποσοστό θετικής απάντησης σε αιτήματα ασύλου είναι μικρότερο από 75%), ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ταχύτερης επιστροφής τους.
Προβλέπει επίσης γρήγορη κινητοποίηση του μηχανισμού αλληλεγγύης προς το κράτος μέλος της ΕΕ που αντιμετωπίζει την αυξημένη μεταναστευτική ροή υπό την μορφή της επανεγκατάστασης των αιτούντων ή της χρηματικής συνδρομής του.
Κατά την διάρκεια συνεδρίασης τον Ιούλιο, δεν έγινε δυνατή η εξασφάλιση της απαραίτητης πλειοψηφίας: Ουγγαρία, Πολωνία, Αυστρία και Τσεχία καταψήφισαν το κείμενο, ενώ Γερμανία, Σλοβακία και Ολλανδία απείχαν.
Η αποχή της Γερμανίας οφειλόταν στην αντίθεση των Πρασίνων, μελών του κυβερνητικού συνασπισμού, που ζητούσαν περισσότερες προστατευτικές ρυθμίσεις για τους ανήλικους και τις οικογένειες.
Για να πιέσει τους 27 να συμφωνήσουν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε αποφασίσει παύση στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη με τα κράτη μέλη σχετικά με δύο άλλα κείμενα του μεταναστευτικού πακέτου που έχουν ως στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων. Μία συμφωνία των κρατών μελών επί των ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών κρίσεων θα επέτρεπε να ξεμπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις.
Ο γενικός στόχος είναι η υιοθέτηση του Συμφώνου για το Άσυλο και την Μετανάστευση, που παρουσιάσθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 από την Κομισιόν και περιλαμβάνει περί τις δέκα νομοθετικές ενότητες, πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου 2024.
Κατά την διάρκεια της σημερινής ψηφοφορίας, η Αυστρία, η Σλοβακία και η Τσεχία απείχαν, ενώ η Πολωνία και η Ουγγαρία εναντιώθηκαν, σύμφωνα με διπλωματική πηγή.
«Καλούμε τις Βρυξέλλες να τερματίσουν αμέσως αυτήν την μεταναστευτική πολιτική, με τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις μετεγκατάστασης (…) Για την αυξανόμενη μεταναστευτική πίεση στην κεντρική Ευρώπη η ευθύνη ανήκει ολοκληρωτικά στις Βρυξέλλες», που «υποστηρίζουν το οικονομικό μοντέλο των διακινητών», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιζάρτο.
