Υποβλήθηκε από τον Συνήγορο του Πολίτη κ. Ανδρέα Ποττάκη, την Τρίτη, 2 Απριλίου 2024, η Ετήσια Έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής για το 2023.
Η Έκθεση επισηµαίνει τόσο τις παθογένειες του ελληνικού κράτους, όσο και τις κοµβικές παρεµβάσεις που έγιναν κατά την διάρκεια του 2023 από την Ανεξάρτητη Αρχή.
Οι παρεµβάσεις αυτές ήταν και πάλι πολλές, αποδεικνύοντας ότι ο Συνήγορος του Πολίτη απολαµβάνει της εµπιστοσύνης των πολιτών που απευθύνονται σε αυτόν για πολλά από τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν, είτε µε τις δηµόσιες υπηρεσίες, είτε για θέµατα που αφορούν την κακοδιαχείριση και τις παραβιάσεις δικαιωµάτων.
Όπως θα διαπιστώσουµε και παρακάτω, ο συνολικός αριθµός των αναφορών είναι µειωµένος σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη.
Παρόλα αυτά οι παρεµβάσεις της Ανεξάρτητης Αρχής συνέβαλαν και πάλι αποφασιστικά στην ενεργοποίηση των µηχανισµών εκείνων που προστατεύουν τους πολίτες από την άσκηση και διεκδίκηση των δικαιωµάτων τους.
Γιατί πέρα από υποχρεώσεις των πολιτών, υπάρχουν και οι υποχρεώσεις της Πολιτείας, που οι ίδιοι οι πολίτες εκλέγουν τους εκπροσώπους της.
Αναφορές 2023
Κατά το έτος 2023, λοιπόν, υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη 13.552 αναφορές, αριθµός σαφώς µειωµένος σε σχέση µε τα αµέσως προηγούµενα έτη. Αυτό εκτιµάται ότι οφείλεται τόσο στην αποκλιµάκωση των συνεπειών της πανδηµίας που προκάλεσε η ασθένεια Covid – 19, όσο και σε βελτιώσεις στον τοµέα της επικοινωνίας των πολιτών µε τις δηµόσιες υπηρεσίες.
Aπό τα στοιχεία της έκθεσης επιβεβαιώνεται το χρόνιο πρόβληµα που αντιµετωπίζει η διοίκηση στην ικανοποίηση αιτηµάτων που σχετίζονται µε το ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς των πολιτών, ζητήµατα που κατέλαβαν τη δεύτερη θέση, ως προς τον συνολικό αριθµό των αναφορών που υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη, αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.
Οικιστικό περιβάλλον
Ωστόσο, για τη χρονιά που πέρασε, την πρώτη θέση σε αριθµό αναφορών (περισσότερες από 2.500) καταλαµβάνουν τα θέµατα που σχετίζονται µε το οικιστικό περιβάλλον, όπως λ.χ. προβλήµατα σχετικά µε τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτροδότηση), την οικοδοµική δραστηριότητα, τη χωροθέτηση, αδειοδότηση και παρακολούθηση της λειτουργίας έργων και επιχειρήσεων, κ.λ.π.
Η συγκεκριµένη αύξηση των αναφορών φαίνεται να οφείλεται στη µακροχρόνια έλλειψη χωροταξικού και πολεοδοµικού σχεδιασµού, σε συνδυασµό και µε τις αλλεπάλληλες παρατάσεις τακτοποίησης της αυθαίρετης δόµησης.
Πρόσφυγες
Αλµατώδης πάντως, όπως επισηµαίνεται στην έκθεση, είναι η αύξηση των αναφορών σχετικά την αντιµετώπιση των προσφύγων που προσπαθούν να εισέλθουν στη χώρα µας και να ζητήσουν άσυλο (περισσότερες από 800 αναφορές).
Σταθερά υψηλά, όπως κάθε χρόνο, εµφανίζονται και τα προβλήµατα που συνδέονται µε την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και τις φορολογικές υποθέσεις των πολιτών. Προβληµατισµό προκαλεί και ο συνεχιζόµενος υψηλός αριθµός αναφορών για διακρίσεις λόγω φύλου, καθώς και των αναφορών που σχετίζονται µε την αστυνοµική αυθαιρεσία, που υποδεικνύει ότι η χώρα µας πρέπει να καλύψει αρκετά κενά ακόµη στους τοµείς αυτούς.
Υπουργεία
Όσον αφορά στα Υπουργεία, όλα σχεδόν «συµµετείχαν» στο ποσοστό κακοδιοίκησης για το έτος 2023. Αναλυτικότερα, οι αναφορές πολιτών προς Υπουργεία που διερευνήθηκαν, αφορούσαν σε µεγάλο βαθµό τα Υπουργεία Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και Μετανάστευσης και Ασύλου. Τούτο διότι, όπως ήδη επισηµάνθηκε, κατά τη χρονιά που πέρασε, υπήρξε µεγάλη αύξηση των µεταναστευτικών ροών, στον έλεγχο των οποίων εµπλέκονται τα ανωτέρω Υπουργεία.
Παράλληλα, ο Συνήγορος συνέχισε τη διερεύνηση µεγάλου αριθµού υποθέσεων σχετικών µε την αυθαιρεσία των αστυνοµικών αρχών, όπου ο ελεγχόµενος φορέας είναι (επίσης) το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Ακολουθούν Υπουργεία για θέµατα της αρµοδιότητας των οποίων οι πολίτες διαµαρτύρονται κάθε χρόνο, όπως τα Υπουργεία Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Υποδοµών και Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ.λπ.
Επιβεβαιώνεται, λοιπόν, για άλλη µια χρονιά, το σοβαρό πρόβληµα που διατρέχει την κρατική λειτουργία στον τοµέα αυτόν, παρ’ όλες τις προσπάθειες εξοµάλυνσης και ορθολογισµού
Ασφαλιστικοί Φορείς
Ο Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e – Ε.Φ.Κ.Α.), είναι αυτός προς τον οποίο κυρίως αναφέρεται η µεγάλη πλειοψηφία των υποθέσεων που διερεύνησε ο Συνήγορος (62% – σε συνδυασµό µε τους άλλους φορείς κύριας ασφάλισης).
Ακολουθεί ο πρώην Ο.Α.Ε.∆. (νυν ∆ηµόσια Υπηρεσία Απασχόλησης – ∆.ΥΠ.Α.) για τον οποίον επίσης υποβάλλεται στην Αρχή ικανός αριθµός αναφορών κάθε χρόνο (9% του συνόλου το 2023).
Τοπική Αυτοδιοίκηση
Τέλος, όσον αφορά στην τοπική αυτοδιοίκηση, το µεγαλύτερο ποσοστό αναφορών (90%) αφορά στον Α‘ βαθµό τοπικής αυτοδιοίκησης, τους δήµους δηλαδή, µε τις περιφέρειες να περιορίζονται στο – όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό – 10%, φαινόµενο που εξηγείται από το γεγονός ότι οι αποφάσεις των δήµων επηρεάζουν αµεσότερα και σε µεγαλύτερο βαθµό τον απλό πολίτη
