■ Στους ελαιοπαραγωγούς και στους καύσωνες οι ελπίδες
O κίνδυνος σημαντικής ποιοτικής υποβάθμισης της χαμηλής ερχόμενης παραγωγής είναι κατά πολύ αυξημένος σε όλη την χώρα και ιδιαίτερα στην Κρήτη.
Και αυτό γιατί από την μια πλευρά, ως γνωστόν, o ελαιόκαρπος της «μεσοβεντέμας» που έχουμε φέτος είναι πλέον ευπρόσβλητος από τον Δάκο, ενώ από την άλλη πλευρά η δολωματική κρατική δακοκτονία δεν φαίνεται και φέτος να εξασφαλίζει την απαιτουμένη αποτελεσματικότητα.
Αυτό ήδη μερικές τοπικές υπηρεσίες φαίνεται να το αποδέχονται και με ανακοινώσεις τους καλούν τους ελαιοπαραγωγούς, όπως «σε περιπτώσεις εξαιρετικά ευνοϊκές για το έντομο συνθηκών, να συνδράμουν την κρατική δακοκτονία, χρησιμοποιώντας ίδια μέσα αντιμετώπισης (παγίδες μαζικής παγίδευσης, επιπλέον δολωματικούς ψεκασμούς, ψεκασμούς κάλυψης), πάντα υπό την καθοδήγηση των τεχνικών τους συνεργατών
Ωστόσο, οι παραγωγοί που είναι σε θέση να παρακολουθούν την πορεία των δακοπροσβολών και να διαθέτουν «τεχνικούς συνεργάτες» ώστε να επιλέγουν πότε και πώς θα παρέμβουν, δυστυχώς είναι πλέον ελάχιστοι! Άρα κατά ανάγκη θα καταφύγουν σε ιδιώτες ψεκαστές οι οποίοι συνήθως ενεργούν ψεκασμούς κάλυψης.
Επομένως η περιβαλλοντική συλλογική δακοκτονία φαίνεται να οδεύει ολοταχώς προς ατομική δακοκτονία η οποία σίγουρα θα γίνεται κυρίως με ανεξέλεγκτους ψεκασμούς κάλυψης οι οποίοι ως γνωστόν συνεπάγονται σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, πιθανά υπολείμματα φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο αλλά και οπωσδήποτε αυξημένο κόστος!. ,
Οι εκτός δακοκτονίας ελαιώνες
Με δεδομένη την υψηλή κινητικότητα του Δάκου και την δυνατότητα μετακινήσεων του από περιοχή σε περιοχή -που φτάνει από κάποιες 100άδες μετρά μέχρι και χιλιόμετρα αναλόγως των συνθηκών- ο κίνδυνος για δακοπροσβολές εξαιτίας μη ψεκαζόμενων ελαιώνων η περιοχών είναι σημαντικός και αποτέλεσε τον κύριο λόγο της συλλογικής δακοκτονίας.
Και ενώ αυτό είναι γνωστό, δυστυχώς, υπάρχουν συνεχείς νομότυπες η και παράτυπες εξαιρέσεις από την δακοκτονία, ελαιώνων η και ολοκλήρων κοινοτήτων.
Έτσι, φέτος εκτός από τις συνήθεις εξαιρέσεις (βιολογικοί, δύσβατοι, περιφραγμένοι, επιτηδείως παραλειπόμενοι) έχουμε και νέες αυξημένες εξαιρέσεις με αποφάσεις Κοινοτήτων για τους δικους τους λογους, αλλα και εξαιρέσεις με αποφάσεις υπηρεσιών λογω μειωμένης κάτω από 25% παραγωγής, όπως και «εξαιρέσεις» λόγω μη ύπαρξης εργολάβων για ψεκασμούς
Το σύνολο των εξαιρούμενων από δακοκτονία ελαιώνων δεν έχει, ως θα έπρεπε, ανακοινωθεί επίσημα, εκτιμάται όμως ότι μπορεί να φθάνει και στο 30% σε αρκετές περιοχές.
Στους καύσωνες οι ελπίδες
Μετά από όλα αυτά σημαντικές ελπίδες για τον έλεγχο του Δάκου φαίνεται να στηρίζονται στους καύσωνες που προαναγγέλλονται οι οποίοι παρ τις άλλες πιθανές ζημιογόνες επιπτώσεις τους, ασφαλώς θα αναστείλουν η θα σταματήσουν την δραστηριότητα του εντόμου και θα επενεργήσουν ως γενικοί ψεκασμοί. Και αυτό γιατί αυτοί δεν κάνουν εξαιρέσεις νομότυπες η παράτυπες. Επιδρούν γενικά σε όλους τους ελαιώνες και η δακοκτόνος αποτελεσματικότητα τους είναι υψηλή!.
Βέβαια σύμφωνα με την βιβλιογραφία ο θάνατος των ακμαίων του Δάκου επέρχεται σε θερμοκρασίες >45Ο C, των αυγών του σε θερμοκρασία >33Ο και των προνυμφών (σκουληκιών) σε θερμοκρασία >48ο C και των νυμφών (κουκουλιών σε θερμοκρασίες >40ο C.
Σε θερμοκρασίες χαμηλότερες αλλα πάνω από >30ο , ο Δάκος αναστέλλει την δραστηριότητα του (κίνηση, ωοτοκία κ.α.) αν η σχετική υγρασία είναι χαμηλή <50%, αλλα την επανακτά αμέσως μετά, μόλις οι θερμοκρασίες επανέλθουν σε κανονικά επίπεδα. Επομένως οι ζέστες, ανάλογα με τη ένταση και την διάρκεια τους, έχουν σημαντική δακοκτόνο δράση, εφησυχασμός όμως δεν χρειάζεται αφου μετα από αυτές ο Δακος επενέρχεται δριμύτερος!
Ανάγκη για πολιτικές αποφάσεις
Συμπερασματικά καιρός είναι πια να υπάρξει σθεναρή πολίτικη βούληση για μια εκ βάθρων αναθεώρηση της εφαρμογής της συλλογικής δολωματικής δακοκτονίας. Αυτή, συνεχίζει να είναι η πλέον αποτελεσματική, οικολογική και ασφαλής μέθοδος όταν εφαρμόζεται σωστά.
Και ο καταγόμενος από ελαιοκομική περιοχή σημερινός Υπουργός ΥπΑΑΤ κ. Αυγενάκης ασφαλώς γνωρίζει ότι το περιβάλλον δεν προστατεύεται η ποιότητα και υγιεινή του ελαιολάδου δεν εξασφαλίζεται με απλές γενικές παροτρύνσεις η και ενισχύσεις ατομικών πρωτοβουλιών μέσω της ΚΑΠ. Χρειάζονται θαρραλέες και όχι εμβαλωματικές θεσμικές παρεμβάσεις για τις οποίες ο ΣΕΔΗΚ έχει κάνει ήδη αρκετά υπομνήματα. Για αυτές όμως θα επανέλθουμε.
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του (nmixel@otenet.gr)
