Το απόγευμα της Παρασκευής 30 Σεπτεμβρίου έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ηρώου των φονευθέντων Στροβλιανών στους αγώνες για την ελευθερία της πατρίδας.
Το μνημείο απλό και απέριττο κατασκευάστηκε στον αύλειο χώρο του Πνευματικού Κέντρου. Ήταν μια μαρμάρινη πλάκα πάνω σε μια μικρή πέτρινη βάση με φόντο ένα πέτρινο αρμολογημένο τοίχο. Η πρωτοβουλία κατασκευής ανήκει στον Θεόδωρο Ηλιάκη.
Παρέστησαν
Ο δήμαρχος Κισάμου Γεώργιος Μυλωνάκης
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Θεόδωρος Σταθάκης
Ο αντιδήμαρχος Καντάνου – Σελίνου Γεώργιος Βακάκης. Με ρίζα από Στροβλές. (Βακιανά).
Ο Γενικός αστυνομικός Δ/ντης Κρήτης Γεώργιος Λυμπινάκης, με ρίζα από Στροβλές (Μεσοχώρι).
Ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Παναγ. Ν. Ηλιάκης
Οι πρόεδροι των πολιτιστικών Συλλόγων Βλάτους Γεώργιος Μακράκης και Έλους Γεώργιος Τζανακάκης
Ο συνταξιούχος δάσκαλος και λογοτέχνης Μιχάλης Μουντάκης
Ο σύλλογος ριζιτών Κισάμου με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Χαρτζουλάκη
Οι εκπρόσωποι των πολιτιστικών συλλόγων Κισάμου Ανδρέας Κουλετάκης, και Ιωάννης Γιακουμάκης
Χωριανοί, γύρω χωριανοί, συγγενείς, φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι.
Τελέστηκαν
Εσπερινός στον παρακείμενο ναό του Αγίου Παντελεήμονα από τον ιερέα Ιωάννη Κακαουνάκη εφημέριο Στροβλών.
Επιμνημόσυνη δέηση από τους ιερείς Ιωάννη Κακαουνάκη, Ιωάννη Γρηγοράκη και πρώην Στροβλών και Ιωάννη Ψαράκη στον χώρο του ηρώου.
Αποκαλυπτήρια του ηρώου από τον Δήμαρχο Κισάμου και τον πρόεδρο της τοπικής Κοινότητας.
Κατάθεση στεφάνων.
Δύο ριζίτικα και δύο μαντινάδες από τους ριζίτες.
Ομιλία του Θεόδωρου Ηλιάκη.
Δύο λόγια από τον Δήμαρχο και τον επί πολλά έτη πρόεδρο της Κοινότητας Στροβλών, Νικόλαο Π. Ηλιάκη.
Σιγή ενός λεπτού.
Εθνικός ύμνος.
Δύο ριζίτικα και δύο μαντινάδες από τους ριζίτες.
Παράθεση γεύματος στη διπλανή αίθουσα του πολιτιστικού Συλλόγου με παραδοσιακό Κρητικό πιλάφι και προσφορά ψητών καστάνων της καινούριας εσοδείας.
Οι ριζίτες είπαν και εδώ τις επίκαιρες και ωραίες μαντινάδες τους.
Όλα κύλησαν όμορφα και ευχάριστα.
Επαινετή η πρωτοβουλία αλλά και η υλοποίηση της με την κατασκευή του μνημείου. Ήταν η εξόφληση ενός χρέους που έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού. Ποτέ όμως δεν είναι αργά.
Συγχαρητήρια σε όλους που εργάστηκαν και πρόσφεραν για την κατασκευή του μνημείου και την εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων.
Στην πλάκα του μνημείου αναφέρονται τα ονόματα των φονευθέντων των οικογενειών που υπάρχουν σήμερα στο χωριό. Δεν αναφέρονται των οικογενειών που υπήρχαν τότε. Σωστὀ και δίκαιο είναι να προστεθούν και εκείνα.
Ένας πλήρης κατάλογος και με χρονολογική κατάταξη προτείνεται ο ακόλουθος:
ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ 1645-1898
Ηλιάκης Η. Ιωάννης 1869
Πρασιανάκης Β. Γεώργιος 1890
Αθητάκης Εμμανουήλ 1890
Σκουμπάκης Γεώργιος 1895
Βακάκης Ιάκωβος 1896
Ηλιάκης Ν. Ιωάννης 1896
Α΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1914 -1918
Στρ. Χατζογιαννάκης Ν. Ιωάννη 16 -5-1918
Στρ.Ηλιάκης Ε. Ηλίας 9-10-1918
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 1919 -1922
Στρ. Λυμπινάκης Μ. Θεόδωρος 1-3-1921
Στρ. Αρτεμάκης Α. Εμμανουήλ 1922
Β΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1939 -1945
Βαβουλές Π. Δημητριος 21 -5-1941
Ηλιάκης Ηλίας 1941-1955
Μαρκετάκης Ε. Αντώνιος 16 -8 -1944
ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1943 -1949
Σαρτζέτης Νικόλαος 27 -7 – 1944
Χωρ. Ηλιάκης Ν. Βασίλειος 23 -3 -1947
Μαρούλης Θεόδωρος 24 -7 -1947
ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΟΡΕΑΣ 1950 -1953
Στρ. Πρασιανάκης Π. Νικόλαος 16 -7- 1953
Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο του Νικ. Βαβουλέ «Στροβλές»σελ. 248
Δύο λόγια για τον καθένα:
Ηλιάκης Ιωάννης του Ηλία. Ο γιος του Γέρω – Λια Βαβουλάκη γενάρχη των οικογενειών Λίγηδων – Βαβουλέδων, εφονεύθη από Τούρκους στον Καλογέρο γιατί, λέει, τους χάλασε τα σπίτια όταν εγκατάλειψαν το χωριό ( προσωρινά) κατά την επανάσταση 1866 – 69.
Ηλικία 30 ετών.
Πρασιανάκης Γεώργιος του Βασιλείου
Τον σκότωσαν οι Τούρκοι στον Μακρύ Τζίγκουνον. Άγνωστοι οι λόγοι. Ήταν η εποχή της γενικής αναταραχής 1890 – 97.
Αθητάκης Εμμανουήλ
Καταγωγή από Σφακιά. Γαμπρός του Νικολάου Η. Ηλιάκη (Λιοκοκόλη) από την κόρη του Όλγα. Έμεναν στον « Μουλά» . Θυμάμαι ερείπιο τον Οντά της Όλγας. Ίσως ήταν συνοδός μαζωχτρών που ήρχουντο για τις ελιές κάθε χρόνο. Άγνωστος ο λόγος του φόνου.
Σκουμπάκης Γεώργιος
Καταγωγή από Κεραμειά. Δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία μόνο τοπωνύμια, του Κεραμειανού ο κήπος, της Κεραμειανής οι Καστανιές. Πότε, που και γιατί, άγνωστα.
Ηλιάκης Ιωάννης του Νικολάου
Τον σκότωσαν οι Τούρκοι στη θέση « Πόρος», την ημέρα του Πάσχα 1896 ετών 20 . Έβοσκε τα ζώα της οικογένειας. Μάλλον από Σασαλιώτες Τούρκους.
Βακάκης Ιάκωβος του Δημητρίου
Ένας εκ των 4 αδελφών που ενεπλάκησαν στην οικογενειακή διένεξη με τους Λίγηδες (Ηλιάκηδες) ως οικογενειάρχης μη λαβών μέρος και ο μόνος που γλίτωσε. Εφονεύθη από τους Τούρκους στον Φτερόλακκο το 1896 περίοδο μεγάλης αναταραχής. Η γυναίκα του ( Χαρχαλάκη) επούλησε την περιουσία της και μετοίκησε με τα 6 παιδιά της στην Κάντανο.
Χατζογιαννάκης Ιωάννης
Γιος του Νικ. Χατζογιαννάκη από την Τζιτζιφιά των Εννιά χωριών, και της Χριστίνας Α. Αρτεμάκη. Σιώγαμπρος στις Στροβλές. Την Χριστίνα την θυμάμαι στο σπίτι του Στυλιανού και της Ασπασίας, πολύ ηλικιωμένη περί το 1930 -35. Μοναχοπαίδι. Σκοτώθηκε στρατιώτης στη μάχη του Σκρα στις «16 Μαΐου 1918».
Καραγιαννάκης σελ. 122:
Χατζηγιαννάκης Γεώργιος
Στρατιώτης εκ Στροβλών Σελίνου. Έπεσε ενδόξως μαχόμενος την 16 Μαΐου 1918 εις την μάχη του Σκρα. Έχω κάρτα του με ημερομηνία 8 Ιανουαρίου 1918 προς την μητέρα μου και εξαδέλφη του, Αριστεία Αρτεμάκη με υπογραφή Ιωάννης και όχι Γεώργιος.
Ηλιάκης Ηλίας του Εμμανουήλ
Καραγιαννάκης σελ. 35: Στρατιώτης εκ Στροβλών Σελίνου. «Απεβίωσεν στις Στροβλές συνεπεία τραύματος την 9 Οκτωβρίου 1918. Κατά αφήγηση 1921
Προφανώς ετραυματίσθη στη μάχη του Σκρα τον Μάιο 1918.
Λυμπινάκης Θεόδωρος του Μερκουρή (Μερκουρής)
Καραγιαννάκης σελ. 62:Έπεσε μαχόμενος εν Μικρά Ασία την 1 Μαρτίου 1921 εις την μάχην Ντους –Νταγ. Η οικογένεια Λυμπινάκη ήταν θυγατρική της οικογένειας των Τσουρουνάκηδων. Μοναχογιός.
Αρτεμάκης Εμμανουήλ του Αντωνίου
Καραγιαννάκης σελ. 14 :Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Ελληνικού στρατού εκ Μικράς Ασίας τον Αύγουστο του 1922. Μοναχογιός στρατιώτης.
Βαβουλές Δημήτριος του Παναγιώτη
Ετών 48. Πρόεδρος της Κοινότητας Στροβλών. Πατέρας 6 τέκνων με το μεγαλύτερο 16 ετών. Είχε πολεμήσει στην Μικρά Ασία. Εφονεύθη στα Πλακάλώνα το πρωί της 21 Μαΐου 1941 από τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστέςπου όδευαν από το Μάλεμε προς Καστέλι. Ηγνοείται αρκετές ημέρρες.
Ηλιάκης Ηλίας του Νικολάου
Ετραυματίσθη στο μάτι στην μάχη των Πλακαλώνων με τους αλεξιπτωτιστές. Αργότερα έχασε την όραση και από το άλλο μάτι. Πέθανε το 1955 ετών 83
Ηλιάκης Ηλίας του Παναγιώτου
Ετών 22. Είχε τελειώσει το γυμνάσιο το 1939. Ανέμενε τον χρόνο για σπουδές. Έφυγε με άλλους μαθητές από Χανιά με καΐκι. Ανοικτά των ακτών της Πελοποννήσου το καΐκι προσεβλήθη από αγγλικό αεροπλάνο. Ο Ηλίας χάθηκε.
Μαρκετάκης Αντώνιος του Εμμανουήλ
Στις Στροβλές είχε παντρευτεί την Ελένη Ν. Ηλιάκη. Δεν είχαν αποκτήσει παιδιά. Έκτισαν νέα κατοικία στο Ξεροκάμπι.Είχε πάει στον Κακόπετρο στην αδερφή της γυναίκας του. Εκεί ονελήφθη από τους Γερμανούς κατά την εξόρμηση προς Κίσαμο. Μετεφέρθη σε πρόχειρο στρατόπεδο στις Βουκολιές. Λέγεται ότι προσπάθησε να δραπετεύσει, και εφονεύθη 16 Αυγούστου 1944. Δεν απέκτησε τέκνο. Μεσήλικας.
Σαρτζετάκης Νικόλαος του Θεοδώρου
Καταγωγή από Πρινέ Ανατολικού Σελίνου.Ετών 53. Σιώγαμπρος στις Σρτοβλές. Σύζυγος Ελένης Μιχ. Ηλιάκη. Τέκνα 3 (δύο αγόρια ένα κορίτσι).
Ως επιλοχίας ήταν αρχηγός της ομάδας στρατιωτώνπου σκότωσαν τον Ίωνα Δραγούμη το 1920.
Στο χωριό ακουγόταν «Δραγούμης». Κατηγορήθηκε ότι συνεργαζόταν με το τάγμα ασφαλείας Παπαγιαννάκη. Εφονεύθη από τον ΕΛΑΣ στην Μαλάθυρο στις 27 -7-1944.
Ηλιάκης Βασίλειος του Νικολάου
Ετών 24. Κληρωτός Χωροφύλακας. Εφονεύθη από τον ΕΛΑΣ στα Μάρμαρα Λαμίας την 23 Μαρτίου 1947 κατά τον εμφύλιο πόλεμο.
Μαρούλης Θεόδωρος
Μικρασιάτης πρόσφυγας. Είχε παντρευτεί την Αμαλία Αρτεμάκη (2ος γάμος της) και έμειναν στα Αρτεμιανά. Παιδιά δεν είχαν. Χωρίς καμία δράση. Σκοτώθηκε από τον ΕΛΑΣ στον Κατσοματάδο στις 24 -7 -1947 ως υποτακτικός (τσιράκι) παρακρατικών.
Πρασιανάκης Νικόλαος του Παναγιώτη
Στρατιώτης ετών 24 . Εφονεύθη εις την Κορέα κατά τον πόλεμο Κίνας και Β. Κορέας με Ν. Κορέα και τμημάτων ΟΗΕ.
Παρατηρήσεις
1) Καραγιαννάκης: Νικόλαος Καραγιαννάκηςπρόεδρος εφέδρων αξιωματικών Νομού Χανίων. Βιβλίο με τίτλο «ΗΡΩΟΝ ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ» Χανιά Κρήτης 1926
2) Οι Λυμπινάκηδες μετοίκησαν στις Μυλωνές. Και από εκεί μερικοί στο Σάσαλο.
Ένας Τσουρουνάκης έβγαλε ένα σπυρί στο πρόσωπο σε σχήμα και μέγεθος λυμπίνου (όσπριο). Από αυτό προέκυψε το επώνυμο Λυμπινάκης.
3) τον τελευταίο καιρό σε πολλά χωριά του Νομού Χανίων έχουν στήσει μνημεία –ηρώων και διενεργούν διάφορες εκδηλώσεις προς τιμήν των πεσόντων χωριανών. Το γεγονός αυτό είναι παρήγορο γιατί βλέπουμε ότι οι νεότεροι παρά τα πολλά προβλήματα που τους περικυκλώνουν και που αντιμετωπίζουν δεν παύουν να θυμούνται και να τιμούν τους χωριανούς που έπεσαν για την ελευθερία.
4) Μερικοί ίσως πιστεύουν ότι οι σημερινοί άνθρωποι με τα πολλά προβλήματα πολλών λογιών που τους πολιορκούν, δεν έχουν χρόνο και διάθεση να ασχοληθούν με τα παλιά που τίποτα ωφέλιμο δεν τους προσφέρουν.Η απάντηση στο απόφθεγμα «Λαός χωρίς ιστορία και μνήμη, είναι καταδικασμένος σε αφανισμό».
5) Για ένα χωριό με 30 -35 οικογένειες, η απώλεια τόσων ατόμων, θεωρείται αρκετά μεγάλη. Και θα ήταν ακόμη πιο μεγάλη αν την κρίσιμη περίοδο 1912 -1922 οοι περισσότεροι νέοι δεν είχαν μεταναστεύσει στηνΑμερική.
6) Στο μνημείο δεν αναφέρονται οι φονευθέντες και στα άλλα δύο χωριά της κοινότητας Μυλωνές, Καμηλιονά που είναι 6 άτομα, θύματα του εμφυλίου.
7) Η κατασκευή του ηρώου έγινε από τον Οδυσσέα Παπαδογιωργάκη, υλικά του Δήμου και δαπάνη του Θεόδωρου Ηλιάκη. Νομικού συμβούλου του κράτους επί τιμή και λίγων φίλων.
Οι μη αναφερόμενοι στο ηρώο είναι οι:
Εμ. Αθητάκης, Γεωρ. Σκουμπάκης, Ιωάν. Χατζογιαννάκης και ΝΙΚ. Σαρτζετάκης.
ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΣΤΡΟΒΛΩΝ
ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ
1889 ΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1953.
Ιωάννης Η. Ηλιάκης.
Φονεύθηκε από τους Τούρκους 1869
Γεώργιος Β. Πρασιανάκης.
Φονεύθηκε από τους Τούρκοπυς 1890
Ιάκωβος Δ. Βακάκης.
Φονεύθηκε από τους Τούρκους 1896
Ιωάννης Ν. Ηλιάκης.
Φονεύθηκε από τους Τούρκους 1896
Ηλίας Εμμ. Ηλιάκης.
Πέθανε από τραύμα κατά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο 1921
Εμμανουήλ Αντ. Αρτεμάκης
Εξαφανίστηκε στη Μοκρά Ασία 1922
Δημήτριος Π. Βαβουλές.
Φονεύθηκε από τους Γερμανούς 1941
Ηλίας Ν. Ηλιάκης.
Πέθανε από τραύμα των Γερμανών 1941
Ηλίας Π. Ηλιάκης.
Πνίγηκε από βομβαρδισμό καϊκιού κατά την κατοχή 1943
Αντώνιος Ε. Μαρκετάκης.
Φονεύθηκε από τους Γερμανούς 1944
Βασίλειος Ν. Ηλιάκης.
Φονεύθηκε κατά τον εμφύλιο 1947
Θεόδωρος Μαρουλής.
Φονεύθηκε κατά τον εμφύλιο 1947
Νικόλαος Πρασιανάκης.
Φονεύθηκε στην Κορέα 1953
Άγνωστοι φονευθέντες κατά τους προηγούμενους αγώνες
ΔΩΡΕΑ 2022
ΔΗΜΟΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΗΛΙΑΚΗΣ.
