Η μελέτη και η πρόσληψη των αρχαίων τειχών και οχυρωματικών θέσεων του ελλαδικού χώρου κατά την πρώιμη Αναγέννηση ήταν το θέμα επιστημονικής διάλεξης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων με ομιλητή τον αρχαιολόγο δρα Μιχάλη Χατζηδάκη.
Στο περιθώριο της εκδήλωσης, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στον Κυριακό Αγκωνίτη, ο οποίος «υπήρξε ο σημαντικότερος αρχαιοδίφης της εποχής της Αναγέννησης, ενώ θεωρείται ο πρόδρομος τόσο του περιηγητισμού όσο και της σύγχρονης επιστήμης της Αρχαιολογίας». Επίσης ανέφερε ότι «είναι μία εξέχουσα προσωπικότητα της ιταλικής αναγέννησης. Είχε βρεθεί στην Ανατολική Μεσόγειο και κυρίως στον ελλαδικό χώρο, την τότε βυζαντινή επικράτεια, ενώ είχε καταγράψει πολλές αρχαίες επιγραφές. Ηταν ο πρώτος δυτικός αρχαιοδίφης και ουμανιστής, τον οποίο γνωρίζουμε και ο οποίος συστηματικά όχι μόνο κατέγραφε σε γραπτές πηγές, αλλά και σε μία σειρά σχεδιαστικών αναπαραστάσεων για τα αρχαία ελληνικά μνημεία. Σ’ αυτόν χρωστάμε ουσιαστικά τις πρωιμότητες αναφορές στην αρχαία πολιτιστική μας κληρονομιά, πράγμα που τον κάνει αρκετά γνωστό στην επιστημονική κοινότητα, αλλά όχι τόσο στον ευρύτερο κόσμο».
Ο κ. Χατζηδάκης επεσήμανε ακόμα ότι «όταν ξεκίνησα τη διατριβή μου “μελέτη και πρόσληψη των αρχαίων τειχών και οχυρωματικών θέσεων του ελλαδικού χώρου κατά την πρώιμη Αναγέννηση (15ος αιώνας)”, νόμιζα ότι θα βρω άπειρο υλικό. Τελικά κατέληξα να ασχολούμαι μόνο με τον Κυριακό Αγκωνίτη. Είναι η μοναδική και πλέον αξιόπιστη πηγή μας για την κατάσταση, διατήρηση αρχαίων μνημείων κατά τον 15ο αιώνα». Ο κ. Χατζηδάκης στο πρώτο μέρος της διάλεξής του, όπως σημείωσε, «εστιάζω στην πρόσληψη και τη μελέτη από την πλευρά των αρχαίων τειχών και οχυρωματικών θέσεων του ελλαδικού χώρου. Μέσω της παρουσίασης και ανάλυσης μίας σειράς ελάχιστα γνωστών γραπτών, αλλά και εικονογραφικών μαρτυριών που βρίσκονται διάσπαρτες σε βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο και οι οποίες ελάχιστα έχουν κινήσει το ενδιαφέρον της έρευνας έως τις μέρες μας, θα επιχειρήσω να σκιαγραφήσω τη μεθοδολογική από σύγχρονη σκοπιά επιστημονική προσέγγιση του Ιταλού αρχαιοδίφη απέναντι στις αρχαιοελληνικές οχυρώσεις και τεχνικές δόμησης.
Οι πρακτικές του Κυριακού Αγκωνίτη, με τις οποίες προσέγγισε την αρχαιότητα σε πολλές πτυχές της, αντανακλά σημερινές μεθόδους της αρχαιολογικής πρακτικής». Ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε όχι μόνο στους λόγους, αλλά στις πολιτικές παράμετρους που επέβαλαν τη μελέτη της εν λόγω κατηγορίας μνημείων, σημειώνοντας ότι «δεν ήταν μόνο επιστημονικοί και αρχαιολογικοί, αλλά και πολιτικοί. Δηλαδή σε μια δύσκολη συγκυρία για τον χριστιανικό κόσμο στα μέσα του 15ου αιώνα με την προέλαση των Οθωμανών στη βυζαντινή επικράτεια θα αναφερθώ καταδεικνύοντας σαν παράδειγμα του Εξαμίλιου αρχαίου τείχους του Ισθμού, παρουσιάζοντας τους λόγους τους οποίους εξώθησαν τον Κυριακό Αγκωνίτη να μελετήσει το συγκεκριμένο μνημείο σαν ένα πολιτικό σχόλιο, δηλαδή πάνω στα τεκτενόμενα της εποχής, για την ανάγκη επισκευής και επιδιόρθωσής του, εν όψει της απειλής των Τούρκων, οι οποίοι προέλαυναν και αργότερα πέρασαν το τείχος και κατέλαβαν τη Βασιλεύουσα».
