Γυρνώντας το ρολόι του χρόνου στις αρχές του 20ου αιώνα, πολλοί κάτοικοι των χωριών του Ακρωτηρίου είχαν ως κύριο εισόδημα τους τον ασβέστη που παρασκεύαζαν στα δικά τους καμίνια.
Το Ακρωτήρι, είναι τόπος κατ’ εξοχήν με πολλές πέτρες, από τις οποίες έχει κτιστεί και το ενετικό λιμάνι των Χανίων.
Οι κάτοικοι σε παλαιότερες περιόδους όταν δεν είχε εφευρεθεί το τσιμέντο, χρησιμοποιούσαν πηλό με ασβέστη στο κτίσιμο των κατοικιών τους, ενώ τις σκεπές, αν τα οικονομικά για ορισμένους δεν το επέτρεπαν τις κάλυπταν με χώμα μπαστικωμένο και τα λέγανε δώματα.
Μετά το 1920 που ανακαλύφθηκε το τσιμέντο όλα άρχισαν να αλλάζουν. Οι πέτρες, όμως, εξακολουθούν να έχουν την τιμητική τους παρά τα σύγχρονα υλικά δόμησης που κυκλοφορούν στο ελεύθερο εμπόριο.
Μέχρι και την δεκαετία του 1960 το Ακρωτήρι Χανίων χαρακτηριζόταν τόπος παραγωγής ασβέστη εξαιτίας των πολλών καμινιών παρασκευής του που υπήρχαν διάσπαρτα στην πετρώδη περιφέρεια των περισσότερων χωριών του όπως για παράδειγμα το Αρώνι, τα Καθιανά, ο Μουζουράς, οι Στέρνες κ.ά. Μικρές βιοτεχνίες της εποχής εκείνης τα ασβεστοκάμινα στα οποία δινόταν η δυνατότητα να εργάζονται εκατοντάδες άνθρωποι.
Για τα καμίνια με ασβέστη, τις ξερολιθιές και το κτίσιμο οικιών, στην περιοχή του Ακρωτηρίου μίλησε στα “Χανιώτικα νέα” ένας έμπειρος αλλοδαπός τεχνίτης ο Γιάννης από την Αλβανία, που είναι μόνιμος κάτοικος στον Παζινό εδώ και 30 περίπου χρόνια λέγοντας:
«Η Ελλάδα είναι η δεύτερη πατρίδα μου και την αγαπώ πολύ. Εδώ μεγάλωσαν τα παιδιά μου και υπηρέτησαν στον Ελληνικό Στρατό. Από μικρό παιδί στην Αλβανία έμαθα την τέχνη της πέτρας και την παρασκευή ασβέστη στα καμίνια. Εδώ στο Ακρωτήρι που επέλεξα να μείνω μπόρεσα να αξιοποιήσω την τέχνη αυτή επισκευάζοντας παλιές ξερολιθιές, κτίζοντας καινούργιες όπως βέβαια και άλλους τοίχους από πέτρα και εκ θεμελίων πετρόκτιστες οικίες. Στα πρώτα χρόνια που είχα έρθει εδώ, έμαθα την υπαρξη των καμινιών ασβέστη στο Ακρωτήρι αλλά δεν πρόλαβα σε λειτουργία κανένα.
Πρόλαβα, όμως στην ζωή παλιούς εργαζόμενους και ιδιοκτήτες καμινιών και γνωρίζω ότι από την παραγωγή του ασβέστη ζούσαν πολλές οικογένειες. Ένα τέτοιο ασβεστοκάμινο που δεν πρόλαβε να λειτουργήσει ενώ ήταν γεμάτο με πετρες, βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση σε αγροτική περιοχή του Αρωνίου.
Τις πέτρες που γέμιζαν τα καμίνια για να γίνουν ασβέστης τις έχτιζαν σε σχήμα θόλου και η θερμότητα από την φωτιά έπρεπε να έχει 2.000 βαθμούς, να άναβε πέντε συνεχόμενα μερόνυχτα για να γινόταν ασβεστόπετρες.
Για την τοπική πολιτιστική ιστορία θα χαιρόμουν ιδιαίτερα αν η αυτοδιοίκηση ή οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι επισκεύαζαν ορισμένα παλιά ασβεστοκάμινα ή αυτό που διασώζεται να το ανακύρητταν μνημείο και να ήταν επισκέψιμο στον κόσμο και περισσότερο σε μαθητές σχολείων».
Στο 66ο επεισόδιο, ετοιμαζόμαστε για… αυτοέλεγχο και λύνουμε όλες τις απορίες για τα self tests με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού φαρμακοποιών Χανίων, Τάσο Βάμβουκα.
