Με το εν συνεχεία κείµενο δεν έχω σκοπό να… διδάξω γεωγραφία των Σφακίων, αλλά αφορµή έλαβα από παλαιότερα ντοκιµαντέρ ή δηµοσιεύσεις που αφορούσαν τα Σφακιά και αναφερόταν σε δώδεκα χωριά ή άλλες ανακρίβειες.
Τα σηµερινά κανονικά χωριά είναι δεκαοχτώ µε τη σειρά:
Ασκύφου, Ίµβρος, Ασφέντου, Καλλικράτης, Χώρα Σφακίων, Ανώπολη, Άγιος Ιωάννης, Λουτρό, Αγία Ρουµέλη.
Ανατολικά: Κοµητάδες, Βρασκάς, Βουβάς, Νοµικιανά, Άγιος Νεκτάριος, Πατσιανός, Καψόδασος, Σκαλωτή, Αργουλές.
Χωριά εγκαταλελειµµένα ή ακατοίκητα, εκτός δυο – τρία από αυτά που κατά καιρούς υπάρχουν εκεί ελάχιστοι κάτοικοι, είναι:
καταλύµατα Τρυπητής. Κοντά στην έξοδο του φαραγγιού σε βραχοσκεπές χτισµένες των Τζάτζιµων. Σαµαριά, Καλλός Λάκκος. Λάκκος- Μουρί- Καβρός- Αράδαινα- Λιβανιανά- Στερνί στη δυτική πλευρά κοντά στην έξοδο φαραγγιού Αράδαινας. Αζωγυρές πλησίον Λιβανιανών και Κολοκάσια στα ανατολικά.
Προσωπικά, θεωρώ σαν οικισµούς ξεχωριστούς τις ακτές Λύκου και Φοίνικα αν και υπάγονται στο Λουτρό, αν δεν κάνω λάθος στην τ. κοινότητα Πατσιανού.
Για κάθε τι λανθασµένο δέκτη διόρθωση.
Με την ευκαιρία θα αναφερθώ σε κάποια λάθη που συνηθίζονται σχετικά µε ονοµασίες κ.λπ. στην περιοχή.
– Χαρακτηρίζεται η Αγία Ρουµέλη σαν Παλαιά και Νέα, που δεν υπήρξε ποτέ τέτοια ονοµασία αλλά η σωστή είναι Πάνω και Κάτω Αγία Ρουµέλη.
– Αναγράφεται σε έντυπα κ.λπ. ότι στα Σφακιά καυχιόνταν ότι «ένας είναι ο φάραγγας και τα άλλα είναι φαραγγούλια» και το έλεγαν για τη Σαµαριά. Το σωστό είναι ότι λεγόταν για το φαράγγι της Αράδαινας.
Όσο για τον κρητικό αίγαγρο, ποιητική αδεία, αναφερόταν ότι ζει στις σφακιανές κορυφές κ.λπ., πράγµα λανθασµένο, γιατί εκεί δεν θα βρει τροφή και νερό και σπηλιάρια ή λέσκες για τη διαµονή και την προστασία του.
