Ο Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα είχε δημιουργήσει μια θεατρική ομάδα με το όνομα «το δέντρο με τα παπούτσια». Η ομάδα αυτή δραματοποιούσε παραδοσιακά τραγούδια της Ανδαλουσίας. Συμβολιστής, φουτουριστής και σουρεαλιστής, εκπρόσωπος της «γενιάς του ’27» ο Λόρκα είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποίησε αυτό το όνομα θέλοντας να συνδυάσει την παράδοση με το μέλλον. Αν οι ρίζες του δέντρου συμβολίζουν τις ρίζες μας, την παράδοσή μας, τότε τα παπούτσια, που πάντα προχωρούν μπροστά, είναι το σύμβολο της διαρκούς κίνησης, του μέλλοντος.
Η ιδέα του Λόρκα, ένα δέντρο με παπούτσια, όσο παράξενη και παράταιρη πιθανώς φαίνεται, τα τελευταία χρόνια αναπαράγεται σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Δέντρα παραφορτωμένα με παπούτσια προβάλλουν «μυστηριωδώς» ανά τον κόσμο, χωρίς κανείς να γνωρίζει ξεκάθαρα αν η έμπνευση προέρχεται από τον Λόρκα ή αν αποτελεί μόνο «ιδιοτροπία» κάποιων που ήθελαν να περάσουν το δικό τους μήνυμα.
Οι άνθρωποι έχουν τη φυσική επιθυμία να αφήσουν το στίγμα τους. Τα λουκέτα σε γέφυρες της Ευρώπης –και όχι μόνο-, λουκέτα που «σφραγίζουν» έρωτες με την ελπίδα να κρατήσουν «για πάντα» είναι ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα. Τα γκράφιτι είναι ακόμα ένα. Ομως για τα δέντρα με τα παπούτσια, το ερώτημα παραμένει ανοιχτό: ποιό ακριβώς μήνυμα θέλουν να περάσουν όσοι ξεκίνησαν αυτή τη «μόδα»;
Σε σημεία που μοιάζουν να επιλέχθηκαν στην τύχη, δέντρα διαφόρων οικογενειών, γεμίζουν αργά και αθόρυβα με μπότες, αθλητικά, παντόφλες, σανδάλια, ακόμα και παγοπέδιλα! Όμως σε αντίθεση με την «ρομαντική» παράδοση των λουκέτων, τα δέντρα με τα παπούτσια ξεφυτρώνουν από το πουθενά σε εκατοντάδες περιοχές του πλανήτη και απ΄ότι φαίνεται, οποιοσδήποτε μπορεί να ξεκινήσει τη «δημιουργία» ενός τέτοιου δέντρου, διότι πολύ απλά, γρήγορα θα βρεθούν μιμητές.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, υπάρχουν διάφορες εκδοχές της ιστορίας των «Δέντρων με τα παπούτσια». Οι πηγές λένε πως το φαινόμενο ξεκίνησε στη Βόρειο Αμερική, την περίοδο της Μεγάλης Υφεσης, όταν οικογένειες που είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν καινούργια παπούτσια, κρεμούσαν σε ένα δέντρο τα παλιά τους για να μπορούν να τα πάρουν οι φτωχότεροι.
Μια άλλη εκδοχή λέει πως οι στρατιώτες, μετά τη λήξη των πολέμων (Πρώτος και Δεύτερος Παγκόσμιος, Κορέα, Βιετνάμ, κλπ) κρεμούσαν τις στρατιωτικές τους μπότες στα δέντρα θέλοντας να περάσουν το μήνυμα «αυτό ήταν, τελείωσε». Η εκδοχή αυτή ταιριάζει πολύ και με την έκφραση «κρέμασε τα παπούτσια του» που χρησιμοποιείται κυρίως για αθλητές, όταν πλέον σταματήσουν τους αγώνες και «συνταξιοδοτηθούν».
Η μυστηριώδης «παράδοση» των δέντρων με τα παπούτσια κατάφερε ωστόσο να ξεπεράσει τα όρια της Αμερικής και του Καναδά και εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Σύμφωνα με εκατομμύρια χρήστες του waymarking.com, μιας δημόσιας πλατφόρμας που επιτρέπει σε όποιον επιθυμεί να ανεβάζει φωτογραφίες από παράξενες τοποθεσίες στον κόσμο, υπάρχουν δέντρα με παπούτσια στη Χαβάη, στην Αυστραλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νότιο Αφρική, την Κύπρο, την Κίνα, τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή… Σχεδόν σε κάθε σημείο του πλανήτη.
Κάποια από αυτά τα δέντρα έχουν πίσω τους ενδιαφέρουσες και… σκοτεινές ιστορίες. Για παράδειγμα στο Σάλεμ του Μισιγκαν, το βαρυφορτωμένο με παπούτσια δέντρο λένε πως το «ξεκίνησε» ένας κατά συρροή δολοφόνος, που κρεμούσε τα παπούτσια των θυμάτων του εκεί, προκειμένου να θυμάται πόσους σκότωσε!
Στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο πάλι, κατά την εφημερίδα Toronto Sun, η οποία επικαλείται κάποιον λαογράφο, η παράδοση των δέντρων με τα παπούτσια σχετίζεται με τελετές γονιμότητας (!) χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται τι στο καλό σχέση έχουν τα παπούτσια με την αναπαραγωγή…
Σερφάροντας στο ιντερνετ θα ανακαλύψετε επίσης ιστορίες ανθρώπων που κρέμασαν τα παπούτσια κάποιου αγαπημένου τους προσώπου που πέθανε, σε ένα δέντρο σαν ιδιότυπο «μνημόσυνο». «Μια νεαρή γυναίκα, της οποίας ο πατέρας πέθανε, κρέμασε τα παπούτσια του σε ένα δέντρο» ανέφερε ο δήμαρχος μιας μικρής πόλης στο Τορόντο το 2016. «Η κοπέλα περνάει από το συγκεκριμένο δέντρο και «μιλάει» στον πατέρα της. Είναι ένα είδος «επίσκεψης», εξηγεί ο δήμαρχος.
Υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων που προτού «κρεμάσουν τα παπούτσια» τους σε κάποιο δέντρο, γράφουν σε αυτά μηνύματα, αποφθέγματα κλπ. Μάλιστα, οι θρύλοι λένε πως αν κάποιος ξεκρεμάσει παπούτσια από δέντρο ή τα κάνει να πέσουν από αυτό, τότε θα τον κυνηγάει κακοτυχία.
Το πιθανότερο ωστόσο, πίσω από την ιστορία με τα παπούτσια πάνω στα δέντρα είναι πως «η μόδα» ξεκίνησε από κάποιους που χωρίς λόγο και αφορμή αποφάσισαν να κρεμάσουν τα παπούτσια τους πάνω σε ένα δέντρο. Ο μιμητισμός από εκεί και πέρα πήρε τη σκυτάλη και όλα τα υπόλοιπα ακολούθησαν.
«Πρόκειται για ένα περίεργο τελετουργικό ανθρώπων που… βαριούνται» αναφέρει σε άρθρο του στο BoredPanda συγγραφέας που ζει κοντά σε δέντρο με παπούτσια στις ΗΠΑ. Το ενδιαφέρον είναι πως αρκετά από αυτά τα δέντρα είναι πάνω από 100 χρόνων, και η «παράδοση» περνά από γενιά σε γενιά.
Σίγουρα κάποια στιγμή αυτά τα δέντρα θα «πεθάνουν». Θα ξεριζωθούν από ισχυρούς ανέμους, όπως το τεράστιο «δέντρο με παπούτσια» στο Αρκάνσας πριν από περίπου 20 χρόνια. Η θα παρασυρθούν από μπουλντόζες για να χτιστούν σπίτια ή θα καούν σε πυρκαγιές όπως το δέντρο στο Άινταχο, που υπήρχε από το 1940 και κάηκε μυστηριωδώς το 2010.
Εκείνο όμως που έχει σημασία, είναι πως οι φωτογραφίες με το ιδιότυπο «εθιμοτυπικό» παραμένουν. Και πως ο,τι και να σημαίνουν συνεχίζουν να μας ιντριγκάρουν. Και να μας κάνουν να σκεφτόμαστε σενάρια για τα μηνύματα που μπορεί να μεταφέρουν.
Και αυτό από μόνο του αρκεί, δεν συμφωνείτε;
Για περισσότερα επισκεφθείτε και τα:
https://torontosun.com/2015/07/18/shoe-trees-are-popping-up-all-over/wcm/0922f5e2-f2fb-4f1e-972e-dcd6ed0e3f8e
https://city.sigmalive.com/article/2017/4/14/mystiriodes-dentro-gemato-papoytsia-sti-lemeso
https://en.wikipedia.org/wiki/Shoe_tree_(decorated_plant)
https://en.wikipedia.org/wiki/Shoe_tossing
www.mlive.com/travel/2017/11/shoe_trees_michigan.html
https://eu.courier-journal.com/story/entertainment/arts/visual/2017/09/26/shoe-tree-legend/688252001
www.ehow.com/list_7622356_purpose-hanging-shoes-trees.html
