Το εκλογικό σύστημα είναι βασικός παράγοντας για την ομαλή λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.
Δυστυχώς, όμως, στον τόπο μας δεν είχαμε ένα πάγιο εκλογικό σύστημα, για την διεξαγωγή των εκλογικών αναμετρήσεων και γινόταν πολλές φορές παράγοντας πολιτικής ανωμαλίας. Τα κυβερνώντα κόμματα, συνήθως, άλλαζαν την τελευταία στιγμή πριν από τις εκλογές τον εκλογικό Νόμο και “έφτιαχναν” ένα νόμο που θα εξυπηρετούσε τις εκλογικές τους ανάγκες. Πολλές φορές όμως, αποσκοπούσε για να δημιουργήσει προβλήματα στα αντίπαλα κόμματα και να μειώσει τυχόν επιτυχίες τους. Οι βουλευτικές έδρες δεν κατανέμονται δίκαια και η ψήφος των πολιτών δεν ήταν ισότιμη!
Τα καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα αποτελούσαν το ισχυρότερο “όπλο” για την επικράτηση και την παράταση της παραμονής στην εξουσία των κυβερνητικών κομμάτων. Αυτά τα νοθογενή εκλογικά συστήματα αλλοίωναν την λαϊκή ετυμηγορία. Οι δικαιολογίες ότι αυτά τα “εκλογομαγειρέματα” αποσκοπούσαν στην διαφύλαξη της πολιτικής σταθερότητας ή στην ομαλή πορεία της Δημοκρατίας, ήσαν υποκριτικές. Στόχος τους ήταν να δημιουργούν πολωτικό πολιτικό κλίμα για να κάνουν “κουμάντο” το πολύ δύο πολιτικές παρατάξεις και να περιορίζουν τις δυνάμεις εκείνων που δεν ήσαν αρεστές στο πολιτικό σύστημα.
Αν κανένας ανατρέξει στις εκλογικές αναμετρήσεις του παρελθόντος, θα διαπιστώσει παραμόρφωση της λαϊκής κυριαρχίας, αφού η ψήφος των Ελλήνων πολιτών δεν ήταν ισότιμη.
Άλλοτε το ένα κόμμα ήθελε 10.000 ψήφους κατά μέσο όρο για να βγάλει βουλευτή και το άλλο 60.000 ψήφους (εκλογές 1974) και άλλοτε το δεύτερο σε ψήφους κόμμα, γινόταν κυβέρνηση και το πρώτο κόμμα γινόταν αντιπολίτευση (τριφασικό σύστημα 1956).
Στις εκλογές του 1952, ο Συναγερμός του Παπάγου, βγάζει βουλευτή με μέσο όρο ψήφων 3.200 και η ΕΔΑ με 150.000 ψήφους δεν βγάζει βουλευτή!
Η ψήφος, δηλαδή, για άλλα κόμματα είχε διπλή αξία και για άλλα κόμματα καμία.
Αυτά τα αποτελέσματα είχαμε με την εφαρμογή εκλογικών συστημάτων της ενισχυμένης αναλογικής, του “τριφασικού” συστήματος και του πλειοψηφικού συστήματος.
Ήσαν νοθογενή εκλογικά συστήματα. Καταπατούσαν κάθε έννοια σεβασμού της ισοτιμίας της λαϊκής ψήφου και “ψαλίδιζαν” την αρχή της λαϊκή κυριαρχίας.
Δια μέσου αυτών των συστημάτων, το πολιτικό σύστημα επιζητούσε τον έλεγχο των πολιτικών εξελίξεων!
«ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ»
Οι εκλογικές αναμετρήσεις στην δεκαετία του ‘50 είχαν και ένα βασικό στόχο. Να περιορίσουν τις δυνάμεις της Αριστεράς, είτε στην λαϊκή βάση, είτε στη Βουλή. Αυτός ο στόχος δεν κατέστη δυνατός για το πολιτικό σύστημα στις εκλογές του 1958, (παρ’ όλο που υπήρξαν παρασκηνιακές συμφωνίες μεταξύ Δεξιάς και Κέντρου, για την ψήφιση νόμου που να περιορίσει την Αριστερά) και η ΕΔΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση με 24,43% και 79 βουλευτές, ενώ το Κέντρο με 20,68% πήρε 36 έδρες. Βλέπουμε δηλαδή ότι στόχος του νόμου ήταν να “χτυπηθεί” το τρίτο κόμμα και περίμεναν ότι θα ήταν η ΕΔΑ!
Τότε, λέγεται ότι, πανικοβλήθηκαν οι “θεματοφύλακες” του αστικού καθεστώτος και δημιουργήθηκαν παρακρατικές οργανώσεις, με πυρήνα τις δυνάμεις της “εθνικόφρονας” Δεξιάς. Στον φοιτητικό χώρο (ΕΚΟΦ), στον στρατό (σχέδιο Περικλής), στην Χωροφυλακή (οργάνωση Καρφίτσα), στους ανθρώπους του υποκόσμου (Εμμανουηλίδης, Γκοτζαμάνης – Δολοφονία Λαμπράκη).
Δημιουργήθηκαν για να “προστατέψουν” το αστικό καθεστώς, από τον δήθεν κίνδυνο της ανερχόμενης Αριστεράς.
Οι πολιτικοί της Δεξιάς μιλούσαν για… κομμουνιστικό κίνδυνο και ο συμπαθής Π. Κανελλόπουλος καλούσε τους βουλευτές της Ε.Κ. να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου (Φλεβάρης 1965) και ότι θα στηρίξει η κυβέρνηση αποστατών, γιατί ο… κομμουνισμός είναι προ των πυλών. Και συνέβη στις 15/7/1965 με την τραγική για την Χώρα αποστασία.
Η κατάλυση όμως της Δημοκρατίας δεν ήλθε από τις δυνάμεις της Αριστεράς όπως διακήρυσσαν, αλλά από τους παρακρατικούς μηχανισμούς της σκληρής Δεξιάς, που είχαν στηθεί με την ανοχή της Δεξιάς.
Από τους μηχανισμούς που θα… προστάτευαν την Δημοκρατία και μάλιστα όταν το 1967 καταλύθηκε η Δημοκρατία, αυτοί οι πολιτικοί της Δεξιάς βρέθηκαν συγκρατούμενοι με τους επικίνδυνους αριστερούς!!
Το αποτέλεσμα, λοιπόν, των εκλογών 1958, ήταν καθοριστικό για τις πολιτικές εξελίξεις. Αποτελεί ιστορικό παράδειγμα για να διαπιστώσουμε πόση μεγάλη σημασία έδιναν τα κέντρα εξουσίας (που μόνο φιλολαϊκά δεν ήσαν), στα εκλογικά συστήματα. Ήθελαν δια μέσου αυτών να ελέγχουν την οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας. Και όταν τους ξέφευγαν οι εξελίξεις, υπήρχαν και οι… δικτατορίες!
Η ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Το παράδοξο, όμως, είναι η στάση των κυβερνητικών κομμάτων, όσο αφορά την θέση τους απέναντι στα εκλογικά συστήματα. Όταν ήσαν στην αντιπολίτευση τα κατήγγειλαν σαν καλπονοθευτικά και όταν έπαιρναν την κυβέρνηση, όχι μόνο τα διατηρούσαν, αλλά έκαναν ακόμη πιο άδικα εκλογικά συστήματα, για να φράξουν τον δρόμο των αντίπαλων κομμάτων προς αυτήν.
Οι “εκλογομάγειρες” των κομμάτων, έπιαναν δουλειά από την δεύτερη μέρα των εκλογών. Είναι χαρακτηριστική η ομολογία Κουτσόγιωργα στη Βουλή (1989), ότι είχαν ανάψει τα κομπιούτερς του Υπουργείου, για να “φτιαχτεί” ένα εκλογικό σύστημα που να μη δώσει την αυτοδυναμία στη Ν.Δ.
Στη χώρα μας, συνήθως, είχαμε εκλογές με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Για να μπει κάποιο κόμμα στην Β’ κατανομή ήθελε 17%!
Οι υποστηρικτές αυτού του συστήματος διακηρύσσουν ότι μ’ αυτό το σύστημα εξασφαλίζονται ισχυρές μονοκομματικές κυβερνήσεις, προστατεύεται η κυβερνητική σταθερότητα και επικρατεί πολιτική ομαλότητα.
Μας λένε ότι, ο Λαός μας δεν έχει την πολιτική κουλτούρα για κυβερνήσεις συνεργασίας.
Μα όσοι διακηρύσσουν τέτοιες θέσεις, άφησαν τον Λαό μας να την αποκτήσει; Ασφαλώς και δεν το ήθελαν. Ήθελαν τους Έλληνες ψηφοφόρους ομήρους των κομμάτων τους, με το πελατειακό κράτος που οικοδομήθηκε. Ο Έλληνας πολίτης ήταν αναγκασμένος να γίνει οπαδός ενός ψεύτικου κομματικού “πατριωτισμού”, για να προχωρήσει στην ζωή.
Η προπαγάνδα για ισχυρές μονοκομματικές κυβερνήσεις, περνούσε και όποιος επιχειρούσε να “σπάσει” αυτό το αντιδημοκρατικό μέτωπο που είχε στήσει το πολιτικό σύστημα, “έσπαζε” τα μούτρα του!
Οι Έλληνες δεν είναι έτοιμοι για να συνεννοηθούν στα πολιτικά θέματα. Αυτό διακήρυσσαν.
Ένα επιχείρημα που ιστορικά αποδείχθηκε ανυπόστατο. Στις εκλογές του 1946, εκλέχτηκε μια πανίσχυρη μονοκομματική κυβέρνηση (Λαϊκό κόμμα) παίρνοντας το 70% των εδρών και κατέρρευσε μέσα σ’ ένα χρόνο. (Η Αριστερά κακώς απείχε). Το πολιτικό σύστημα στράφηκε σε κυβέρνηση συνεργασίας (Θ. Σοφούλης), γιατί η μονοκομματική κυβέρνηση δεν μπορούσε.
Οι διακηρύξεις περί ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων, ήσαν μια απατηλή προπαγάνδα. Λένε ότι υπήρχε πολιτική ανωμαλία. Μα γι’ αυτό τον λόγο, μάς λένε ότι είναι κατάλληλες. Για να αντιμετωπίζουν τις δύσκολες καταστάσεις. Το 1964, η Ε.Κ. βγήκε μια πανίσχυρη μονοκομματική κυβέρνηση με 54% και 171 έδρες. Στάθηκε όμως ανίσχυρη μετά 1,5 χρόνο, για να αντιμετωπίσει τα σχέδια των κέντρων εξουσίας (παλάτι, ξένους παράγοντες, Δεξιά) και κατέρρευσε (15/7/65). Τα ίδια κέντρα εξουσίας που προπαγάνδιζαν την αναγκαιότητα των μονοκομματικών κυβερνήσεων, την ανέτρεψαν!
Τι υποκρισία!
ΑΠΛΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ
Στην Ελλάδα, εφαρμόσθηκαν και εκλογικά συστήματα που έμοιαζαν με την απλή αναλογική. Δεν υπάρχει εκλογικό σύστημα που να μοιράζει δίκαια τις έδρες και συγχρόνως να δίνει μονοκομματική κυβέρνηση. Ή το ένα θα ισχύει, ή το άλλο.
Στις εκλογές του 1950, εφαρμόσθηκε σύστημα απλής αναλογικής, που ήταν δίκαιο και δημοκρατικό. Μοίραζε δίκαια τις έδρες στα μεγαλύτερα κόμματα και σχεδόν δίκαια στα μικρότερα. Έδινε όμως οπωσδήποτε κυβερνήσεις συμμαχικές.
Σ’ αυτές τις εκλογές έλαβαν μέρος 34 κόμματα και μπήκαν στη Βουλή 10. Το τελευταίο κόμμα που μπήκε στην Βουλή πήρε 2,5% Αν εφαρμοζόταν η άδολη απλή αναλογική, θα μπαίνανε 25!!
Δυστυχώς, όμως, δεν μακροημέρευσε, γιατί δεν εξυπηρετούσε τα σχέδια των κέντρων εξουσίας και άλλαξε.
Μέχρι καφετζούδες επιστρατεύθηκαν για να πεισθεί ο Πλαστήρας και να δεχθεί την αλλαγή του (Σπ. Λιναρδάτος). Εφαρμόσθηκε το πλειοψηφικό σύστημα και ο Παπάγος σάρωσε. 247 έδρες πήρε στις 300!
Σήμερα, εφαρμόζεται ένα εκλογικό “έκτρωμα”, που όταν το πρώτο κόμμα πάρει 1 ψήφο παραπάνω από το δεύτερο κόμμα, παίρνει πριμ 50 έδρες!
Το μόνο όφελος αυτού του συστήματος, είναι ότι σχηματίσθηκαν συμμαχικές κυβερνήσεις και έπεσε ο “σπόρος” για να “φυτρώσει” η πολιτική κουλτούρα μιας τέτοιας προοπτικής. Βέβαια, δεν το περίμενε το πολιτικό σύστημα, γιατί πίστευαν ότι τα κατεστημένα κόμματα θα μοιράζονται εσαεί το 85% του εκλογικού σώματος.
Αλήθεια, όμως, ποιός περίμενε ότι είχαν “σφιχταγκαλιαστεί” το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ.;
Μπορούν επομένως να σχηματισθούν κυβερνήσεις, που να ξεπερνούν τα… όρια.
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ
Όπως ανακοινώθηκε, σύντομα θα ‘ρθει στη Βουλή η συζήτηση της αναθεώρησης του Συντάγματος. Είναι εθνική ανάγκη να κατοχυρωθεί συνταγματικά ένα πάγιο εκλογικό σύστημα.
1) Για να μη μπορεί η εκάστοτε κυβέρνηση ν’ αλλάζει τον εκλογικό Νόμο, σύμφωνα με τα κομματικά της οφέλη, αλλά και να τον χρησιμοποιεί σαν μέσο αντιμετώπισης των αντιπάλων κομμάτων.
2) Για να αποτρέπει την δημιουργία του πολωτικού πολιτικού κλίματος, που οδηγεί τον Λαό μας στον διχασμό και τον ψηφοφόρο όμηρο των ισχυρών κομμάτων.
3) Για να μπορούν να εκπροσωπούνται δίκαια όλες οι υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις, για να υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ ψήφων και εδρών και για να αποτελέσουν παντοτινό παρελθόν τα “εκλογομαγειρέματα” που ανέφερα.
4) Για να οδηγήσει τις πολιτικές δυνάμεις σε συνεννόηση με την συγκρότηση συμμαχικών κυβερνήσεων, όπως συμβαίνει σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Το εκλογικό σύστημα που θα μπορούσε να κατοχυρωθεί συνταγματικά, είναι το σύστημα της απλής αναλογικής του 1950. Μοιράζει δίκαια τις έδρες, εξαφανίζει κάθε ηγεμονική τάση κομμάτων και πολιτικών και δεν επιτρέπει τον κατακερματισμό των πολιτικών δυνάμεων (πλαφόν 2,5%).
Ο τόπος έχει τεράστια προβλήματα. Δεν υπάρχουν “θαυματοποιά” κόμματα. Οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι αναγκαίες, για την αντιμετώπιση των εθνικών μας θεμάτων.
Οι Ευρωπαϊκές χώρες, που δεν αντιμετωπίζουν τα τεράστια προβλήματα που έχουμε εμείς, που δεν έχουν επικίνδυνους γείτονες, κυβερνώνται με συμμαχίες.
Οι Έλληνες βρίσκονται ακόμη, πίσω απ’ αυτές τις προοδευτικές εξελίξεις.
Ίσως να πιστεύουμε ότι είμαστε περιούσιος Λαός και θα πρέπει να διαφέρουμε από τους άλλους πολιτισμένους Λαούς!
