Κάθε σχολείο δραστηριοποιείται στα όρια της τοπικότητάς του, η τοπική κοινωνία το επηρεάζει και στην καλύτερη περίπτωση επηρεάζεται από αυτό. Το «τοπικό» με το «παγκόσμιο» ως έννοιες αλληλοσυμπληρώνονται και γι’ αυτό χρήσιμο είναι το μοντέλο εκπαιδευτικής ανάπτυξης να υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα. Στην περίπτωση αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία συνεργασίας και ανάληψης πρωτοβουλιών, που ονομάζεται πρόγραμμα Εράσμους+ .
Το πρόγραμμα έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού για τα επόμενα χρόνια αυξάνεται σημαντικά η χρηματοδότησή του. Η επένδυση στην εκπαίδευση αντανακλά την ανάγκη ανάπτυξης της ευρωπαϊκής ταυτότητας ως προϋπόθεση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το πρόγραμμα Εράσμους+ δίνει αυτή την ευκαιρία και μάλιστα σε μια «bottom up» λογική. Οι συμμετέχοντες δεν ακολουθούν άνωθεν εντολές, αλλά συνεργάζονται, επικοινωνούν και δημιουργούν τις δικές τους μεθόδους και πρακτικές, βρίσκουν και προτείνουν τις δικές τους διδακτικές λύσεις. Απευθυνόμενο σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, στη διά βίου επιμόρφωση και τη συνέργεια ποικίλων φορέων πετυχαίνει με μοναδικό τρόπο ακόμα έναν στόχο, συναφή προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Φέρνει κοντά τους Ευρωπαίους σε ανθρώπινο επίπεδο. Οι συμμετέχοντες συναντιούνται, γνωρίζονται, επικοινωνούν, βιώνουν κοινές εμπειρίες κι αυτό είναι το μοναδικό όπλο απέναντι στους φόβους, τις προκαταλήψεις και τις περιχαρακώσεις.
Σ’ αυτό το πλαίσιο το Δημοτικό Σχολείο των Εκπαιδευτηρίων Μαυροματάκη-Μητέρα συμμετέχει σ’ ένα τέτοιο πρόγραμμα Εράσμους+ για τη διετία 2018-20 με τίτλο «Μεγαλώνοντας στην Ευρώπη του 21ου αιώνα». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ανταλλαγής τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών και όσοι εργαζόμαστε σε αυτό έχουμε στόχο να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές μας, και κατ’ επέκταση τις οικογένειές τους, σε θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος και την ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη. Υλοποιώντας δραστηριότητες με οικολογικό περιεχόμενο, αναδεικνύουμε αξίες όπως η αυτοεκτίμηση, η τήρηση των κανόνων, η αλληλεγγύη, το ομαδικό πνεύμα, η αξία της προσπάθειας. Βοηθούμε τα παιδιά να αναλάβουν ευθύνες, δίνοντας τα κατάλληλα κίνητρα, προάγοντας την αυτογνωσία και τον αυτοέλεγχο, τον σεβασμό προς τον πλησίον, την ενσυναίσθηση και την αποτελεσματική επίλυση συγκρούσεων. Τα στοιχεία αυτά θα βοηθήσουν τα παιδιά να συνδεθούν συναισθηματικά με το φυσικό περιβάλλον και να συνειδητοποιήσουν την αξία του για έναν μελλοντικό τρόπο ζωής προς όφελος του εαυτού τους και των άλλων. Το πρόγραμμά μας είναι ένα διεπιστημονικό έργο με εργασίες που περιλαμβάνουν ανακαλυπτικές δραστηριότητες. Μαθητές και εκπαιδευτικοί διερευνούμε τους τόπους διαβίωσης των εταίρων και μελετούμε τις ιδιαιτερότητές τους. Οι μέθοδοι που έχουμε επιλέξει με το βιωματικό τους χαρακτήρα συντελούν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα όπως η ανταπόκριση με ευελιξία σε σύνθετα προβλήματα, η αποτελεσματική (πολύγλωσση) επικοινωνία, η συνεργασία για την επίλυση προβλημάτων, η διαχείριση της τεχνολογίας και του τεράστιου όγκου των πληροφοριών με κριτική σκέψη, η παραγωγή νέας γνώσης με φαντασία και δημιουργικότητα, γιατί απλά τα όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα δεν είναι αρκετά για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις. Εκτός από τις εκπαιδευτικές επισκέψεις και ανταλλαγές στο πρόγραμμα έχουμε συμφωνήσει να παράγουμε και συγκεκριμένα εκπαιδευτικά αγαθά:
το κοινό blog δραστηριοτήτων, το περιβαλλοντικό ημερολόγιο σχολικό δράσεων, ενημερωτικά lap books, φυλλάδια, παρουσιάσεις και εκθέσεις, λεξικό στις έξι γλώσσες των εταίρων με όρους σχετικούς με την κλιματική αλλαγή. Πάντα έχουμε ως κατευθυντήρια γραμμή πώς να οικοδομήσουμε μια περιβαλλοντικά θετική στάση για εμάς και κυρίως για τη μελλοντική γενιά, ώστε να γίνουμε συνειδητοί καταναλωτές, υπεύθυνοι ενεργοί πολίτες και παραγωγικοί δημιουργοί. Με την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης ατζέντας των σχολείων και τα αποτελέσματα του έργου, αφού αξιολογηθούν, θα αποτελέσουν ένα κοινό πλαίσιο σχολικής λειτουργίας που δεσμευόμαστε να ακολουθήσουμε όλοι εκπαιδευτικοί και μαθητές, κάτι που δηλώνει την προστιθέμενη αξία της προσπάθειάς μας.
Σημαντική διαφοροποίηση αποτελεί ότι το έργο μας επικεντρώνεται στους μικρότερους ηλικιακά μαθητές, αφού συνεργαζόμαστε τρία με νηπιαγωγεία τρία δημοτικά, τα οποία αντίστοιχα είναι:
1. Lasteaed Tuhkatriinu του Kohtla-Jävre από την παγωμένη Εσθονία αλλά με την πολύ ζεστή φιλοξενία που δεχθήκαμε από τις εκεί νηπιαγωγούς στο εναρκτήριο ταξίδι μας.
2. Νηπιαγωγείο Les Moulins – École Élémantaire του Barbentane της νότιας Γαλλίας (περιοχή Αβινιόν). Η επίσκεψη των εκπαιδευτικών του σχολείου μας τον περασμένο Ιούνιο άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις για τη λειτουργία του σχολείου.
3. Νηπιαγωγείο Neumann János Egyetem Petöfi Sándor Gÿakorló Általános Iskola És Óvoda Kecskemét από την Ουγγαρία που θα επισκεφτούμε την άνοιξη που μας έρχεται.
4. Istituto Comprensivo Statale di Villaputzu e San Vito από τη Σαρδηνία της Ιταλίας (συντονιστικό δημοτικό σχολείο). Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τη Σαρδηνία τον Μάιο του 2019 μαζί με μια ομάδα εφτά μαθητών και η εμπειρία ήταν μοναδική (εμπειρία ζωής)!
5. Framwellgate Moor Primary School of Durham της βόρειας Αγγλίας, που θα επισκεφτούμε τον Ιούνιο του 2020 με τη συμμετοχή μαθητών.
6. Δημοτικό Σχολείο Εκπαιδευτηρίων Μαυροματάκη-Μητέρα που για το χρονικό διάστημα 3 με 8 Νοεμβρίου φιλοξενήσαμε στο σχολείο και την πόλη μας 20 μαθητές και 17 εκπαιδευτικούς από τα συνεργαζόμενα σχολεία.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής των εταίρων διαλέξαμε θέματα περιβαλλοντικά που δείχνουν ότι νοιαζόμαστε για τον πλανήτη που όλοι μοιραζόμαστε, που ωθούν στην ανάληψη πρωτοβουλιών και ανταποκρίνονται σε όλες τις ηλικίες των μαθητών. Οι μεγαλύτεροι μαθητές ανέλαβαν έναν ρόλο «αλληλοδιδακτικό», αφού κλήθηκαν να διδάξουν τους φιλοξενούμενους μαθητές των εταίρων μας. Επίσης οι επιλογές μας προσπαθήσαμε να ενδιαφέρουν και τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς.
Το τετραήμερο πρόγραμμα δραστηριοτήτων περιλάμβανε:
• Βιωματικά εργαστήρια στο σχολείο μας επαναπροσδιορισμού της χρήσης παλιών ρούχων, μουσική και κατασκευές από άχρηστα αντικείμενα, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, δράση στο σχολικό κήπο (Φύτεψε ένα δέντρο, σώσε τον πλανήτη) κ.ά.
• Παρουσίαση και πειραματικές επιδείξεις με θέμα: «Η τεχνολογία στην προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής – Drones, θερμικές κάμερες και SandMap για καλό σκοπό» από τον Δρ. Παναγιώτη Παρτσινέβελο (Εργαστήριο Γεωδαισίας και Πληροφορικής των Γεωεπιστημών, Πολυτεχνείο Κρήτης)
• Εκπαιδευτικές επισκέψεις και δράσεις στο Βοτανικό Πάρκο, οροπέδιο Ομαλού, κέντρο Κέντρο Πληροφόρησης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς, στο Ξυλόσκαλο, λίμνη της Αγιάς, γέφυρα Κερίτη κ.α.
• Μελέτη αειφόρου επιχειρηματικότητας: οινοποιείο Μανουσάκη, Συνεργατική Α.Ε. (εσπεριδοειδή, λάδι, αβοκάντο, αλόη)
• Περιήγηση στην παλιά πόλη (απόψεις του φυσικού με το αστικό περιβάλλον) και στους Τάφους Βενιζέλων (το ιστορικό παρελθόν διαμορφώνει το τοπίο)
• Εκδηλώσεις με παραδοσιακή μουσική και χορό (φιλική συμμετοχή των μουσικών Μ. Κωστογιάννη, Ν. Τζανάκη, Ν. Ανδρεάκη και του Παραδοσιακού Συλλόγου “Σταυραετοί”) Είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί που είχαμε ως σύμμαχό μας τον λαμπρό κρητικό ήλιο, που μας συντρόφευσε χωρίς φειδώ σε όλες μας τις δραστηριότητες και μας βοήθησε να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα φιλοξενίας με επιτυχία και αφήνοντας στους εταίρους μας τις καλύτερες εντυπώσεις. Τέλος, οφείλουμε να εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες μας σε όλους, όσοι βοήθησαν για να στεφθεί με επιτυχία κάθε μας προσπάθεια.
