«Να αναζητάς το νέο, να δοκιμάζεις, να πληροφορείσαι, να πειραματίζεσαι. Να βασίζεσαι στις δικές σου δυνάμεις χωρίς να περιμένεις την επιδότηση και το κράτος – αρωγό».
Συμβουλή ειδικού
Πρόσφατα παρουσίασα σε ομάδες εφήβων ιδέες για τα επαγγέλματα του μέλλοντος από μερικές ιδιαίτερες σκοπιές.
Κατ’ αρχήν θεώρησα ότι είναι σκόπιμο οι μελλοντικοί εργαζόμενοι να γνωρίζουν πώς κατηγοριοποιούνται οι ανάγκες του κάθε Ευρωπαίου πολίτη. Επίσης, εξετάσαμε τη σύνδεση του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων με την κατάταξη που πρότεινε ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο. Π.Π.Ε.Π.) για το Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα (Τυπική και μη Τυπική Εκπαίδευση).
Στο επόμενο στάδιο βοήθησα τα παιδιά να ανακαλύψουν τις βασικές τους δεξιότητες, το μαθησιακό τους προφίλ, πόσο παρατηρητικοί είναι κ.ά. Μερικά από τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήσαμε περιέχονται στο βιβλίο μου “Θυμάμαι εύκολα”. Τέλος, εξετάσαμε ποιες είναι οι σύγχρονες τάσεις στη ζήτηση επαγγελματιών. Για τα ευρήματα των σεμιναρίων θα γράψω σε επόμενο σημείωμα.
Στο παρόν σημείωμα παρουσιάζω τις οργανωτικές μας αδυναμίες σε διάφορα επίπεδα και συστάσεις όπως τις κατέγραψε ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.
Οι αδυναμίες μας
Μια σειρά ειδικών επισημαίνουν τις δομικές μας αδυναμίες που δεν μας επιτρέπουν να ανακαλύψουμε τις ανάγκες μας.
Οι συνεντεύξεις των ειδικών στο διαδικτυακό τόπο www.eoppep.gr είναι ιδιαίτερα εκτενείς. Εδώ παρουσιάζω τα κύριά τους σημεία…
• Σε καμιά χώρα της Ευρώπης, το Υπουργείο Παιδείας δεν αντικαθιστά τα παραγωγικά Υπουργεία στον ρόλο και την αποστολή τους, που είναι η διαμόρφωση της πολιτικής ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού στους τομείς της αρμοδιότητάς τους.
• Στα Ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, υπάρχει ένα σαφές έλλειμμα, όσον αφορά στην επαφή των φοιτητών με την πραγματική οικονομία και αγορά. Αυτό θα μπορούσε να αποκτηθεί μέσω project ή πρακτικής άσκησης.
• Παρατηρείται σοβαρή υστέρηση στη χώρα μας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στη διδασκαλία τόσο των μαθηματικών όσο και της πληροφορικής στη Β/βάθμια εκπαίδευση, καθώς και ευρύτερα στην ανάπτυξη ικανοτήτων καινοτομικής σκέψης.
• Κάθε επιχείρηση έχει ανάγκη από φοροτεχνικό και νομικό σύμβουλο για να ερμηνεύει τις αμέτρητες υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους.
• Δεν υπάρχουν σχολές ανάπτυξης δεξιοτήτων και εξειδικευμένοι πωλητές.
• Στο εμπόριο υπάρχει ανάγκη για πωλητές υψηλών προδιαγραφών, κάτι που σπάνια βρίσκεις σήμερα στην αγορά εργασίας.
• Είναι πολύ σημαντική η σύνδεση του πανεπιστημίου με επιχειρήσεις. Αυτό ισχύει και για όλα τα επίπεδα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
• Δεν αρκεί το μεράκι και η αγάπη για τη φύση, για να γίνει κανείς επιχειρηματίας του πρωτογενούς τομέα, απαιτούνται τεχνικές γνώσεις, γνώσεις για τη διανομή, τη διάθεση και την εμπορία. Πολύ φοβάμαι ότι ο ενθουσιασμός που σημειώνεται σήμερα θα παρουσιάσει κάμψη.
Οι ειδικοί συστήνουν
Οι ίδιοι ειδικοί, που ανέφερα προηγουμένως, προτείνουν απλές κατανοητές λύσεις σε νέους που κληρονομούν οικογενειακές επιχειρήσεις… Κι εδώ προσπάθησα να συντομεύσω και να εκλαϊκεύσω τις προτάσεις τους.
• Θυμήσου, ζητούμενο σε κάθε επιχείρηση είναι η επινοητικότητα και όχι η καινοτομία. Για παράδειγμα, μπορείς να αναλάβεις τον φούρνο του πατέρα σου, αλλά να είσαι επινοητικός. Το ζητούμενο είναι η αλλαγή κουλτούρας, η επινοητική επιχειρηματικότητα, η εργασία με επιχειρηματικό πνεύμα και λιγότερο η καινοτομία και τα start-ups. Τα δύο τελευταία, αφορούν μια πολύ μικρή μειονότητα της χώρας μας και δεν μπορούν να μετασχηματίσουν την οικονομία μας και την κοινωνία μας.
• Να αναζητάς το νέο, να δοκιμάζεις, να πληροφορείσαι, να πειραματίζεσαι. Να βασίζεσαι στις δικές σου δυνάμεις χωρίς να περιμένεις την επιδότηση και το κράτος – αρωγό.
• Είναι γνωστό ότι έχουμε μακρά ιστορία και παράδοση και μια τεράστια βιοποικιλότητα.
Ο συνδυασμός τους δημιουργεί ανεξάντλητες ευκαιρίες ανάπτυξης και προώθησης αγροτικών προϊόντων. Πιο πολλή σημασία έχει η δημιουργικότητα, παρά η ταμπέλα.
• Επιχειρηματικότητα είναι ό,τι κάνεις εσύ προσωπικά “hands on”, δηλαδή επιχειρώ. Με αυτήν την έννοια η επιχειρηματικότητα είναι εφικτή παντού και για όλους, όπως π.χ. η διαχείριση ενός νοικοκυριού.
• Η ανάπτυξη ενός προϊόντος και η τοποθέτησή του στην αγορά απαιτεί γνώση.
Υπάρχουν εγχειρήματα νέων ανθρώπων με καλές σπουδές, υγιή και ευγενή κίνητρα που δυσκολεύονται λόγω έλλειψης βασικής επαγγελματικής εκπαίδευσης στα οικονομικά της επιχείρησης, γι’ αυτό μάθε καλά οικονομικά, μάρκετινγκ και να έχεις ένα καλό επιχειρηματικό σχέδιο.
Συμπέρασμα
Προσεκτική ανάγνωση των συνεντεύξεων φανερώνει ότι η προετοιμασία των νέων μας για να μπουν στην αγορά εργασίας είναι τουλάχιστον ελλιπής.
Οι ελλείψεις εστιάζονται σε συγκεκριμένους τομείς δηλαδή στην απουσία οργανωμένου σχεδίου, εκπαίδευσης σε δεξιότητες και πληροφόρησης.
Πιστεύω ότι κρίσιμα στοιχεία είναι τα χαμηλά επίπεδα κριτικής σκέψης, ευρύνοιας και καινοτομικής σκέψης των νέων μας.
Ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού κατάταξε το Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα στα εξής 8 επίπεδα:
• Επίπεδο 1 Απολυτήριο Δημοτικού.
• Επίπεδο 2 Απολυτήριο Γυμνασίου.
• Επίπεδο 3 Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 3 Σ.Ε.Κ. / Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Κατάρτισης Επιπέδου 1 Ι.Ε.Κ.
• Επίπεδο 4 Πτυχίο ΕΠΑ.Σ. / Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 3 ΕΠΑ.Λ. / Απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου ΕΠΑ.Λ. / Απολυτήριο (Γενικού) Λυκείου.
• Επίπεδο 5 Πτυχίο/Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 4 / Δίπλωμα/Πτυχίο Ανωτέρας Σχολής
• Επίπεδο 6 Πτυχίο Πανεπιστημίου
• Επίπεδο 7 Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Master)
• Επίπεδο 8 Διδακτορικό Δίπλωμα
* Πτυχιούχος Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας ‘Μαθαίνω Εύκολα’, ‘Θυμάμαι Εύκολα’
Επικοινωνία: polygnosi@gmail.com, facebook: polygnosi
