Υπάρχουν πράγµατι κρυφά οφέλη που απολαµβάνουν οι διά βίου µαθητές;
Η απάντηση είναι καταφατική. Είναι υπόρρητα, αφανέρωτα. για τους άλλους. Οι διά βίου µαθητές τα αναγνωρίζουν, ενώ ανεβαίνουν αργά τη σκάλα της προσωπικής τους εξέλιξης.
Οι Χανιώτες διά βίου µαθητές πολλαπλασιάζονται από χρόνο σε χρόνο. Οι λόγοι είναι πολλοί. Οι παλαιότεροι Χανιώτες θυµούνται πόσο δύσκολο ήταν πριν µερικές δεκαετίες να παρακολουθήσεις µαθήµατα από απόσταση.
Στο σηµείωµα παραθέτω περιληπτικά επιλεγµένα στοιχεία από την οµότιτλη σηµερινή οµιλία µου στο Λύκειο Ελληνίδων.
Μακροβιότητα
Πρώτο υπόρρητο όφελος είναι η µακροβιότητα που µετριέται και µε το ανθρωπιστικό µας έργο. Καθώς και µε τις συναρπαστικές µας στιγµές, και τη σοφία που χαρίσαµε σε µαθητές κάθε ηλικίας.
Οι µακρόβιοι του 21ου αιώνα ζουν σε εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον ριζικά διαφορετικό. Για αυτό προέχει η ανάπτυξη της προσαρµοστικότητας και της ευελιξίας µας
Πώς απαντάµε στις ερωτήσεις…
«Εσύ, λοιπόν, τι θα κάνεις για να γίνεις µακρόβιος;».
«Πως θα δοµήσεις τη ζωή σου;».
«Ποιο είναι το προσωπικό σου στοίχηµα;».
Προσαρµοστικότητα σηµαίνει συνεχή ανάπτυξη δικτύων µάθησης και αυτογνωσία. Το µέλλον µας είναι χειροπιαστό κι εµείς καπετάνιοι…
Μακροβιότητα και στοχοκατάκτηση είναι άρρηκτα δεµένες µε τη διά βίου µάθηση.
Χαρακτηριστικά παραδείγµατα οι πνευµατικοί ηγέτες σε κάθε πολιτισµό ανάµεσά τους οι σοφοί µας, που έζησαν 10ετίες πάνω από το προσδόκιµό όριο ηλικίας σε εποχές δύσκολες…
Μεταγνώση
Όταν οι διά βίου µαθητές εκτελούν µια εργασία που είναι λίγο πάνω από τις δυνατότητές τους η προσπάθειά τους δυναµώνει τις αντοχές τους και διευρύνει την αυτοτέλειά τους.
«Πώς γίνεται να αντέχω περισσότερο από τους 40ρηδες;», µε ρώτησε συνοµήλικος φίλος µηχανικός. «Είσαι διά βίου µαθητής και γνωρίζεις τα όρια σου», απάντησα.
Το µεγάλωµα της Ζώνης Εγγύτερης Ανάπτυξής τους, συνοδεύει την καλή αυτό–αξιολόγηση τους. Μαζί αναπτύσσεται και η ικανότητα τους της ετερο–αξιολογήσης. Έτσι, εκτός από τον πλούτο των γνώσεων αναπτύσσουν οι δια βίου µαθητές τη µεταγνώση τους που θεωρείται η ανώτερη γνωστική δεξιότητα του ανθρώπου..
Ελεγχόµενη χαλάρωση
Οι διά βίου µαθητές εµβαπτίζονται σε καταστάσεις ελεγχόµενης χαλάρωσης εκεί που δεν υπάρχει χρόνος. Κατά τη διάρκεια αυτών των αυτοτελών επεισοδίων οι διά βίου µαθητές επαινούν τον εαυτό τους, αξιολογούν θετικά την προσπάθεια και το τελικό τους έργο.
Το αποτέλεσµα είναι να βελτιώνουν την αυτοεκτίµησή τους.
Αυτές οι µοναχικές καταστάσεις είναι µοναδικές, επειδή κυριαρχεί το πνεύµα τους, για αυτό προσθέτουν στην ευζωία µας.
Χανιώτισσα,
δια βίου µαθήτρια
Προ εβδοµάδων, συνάντησα µια 70χρόνη Χανιώτισσα που µένει στην Αθήνα. Πραγµατική διά βίου µαθήτρια. Με εντυπωσίασε το γεγονός ότι έχει παρακολουθήσει µια σειρά από 3 και 4µηνα µαθήµατα, από απόσταση, στο Πανεπιστήµιο Αθηνών. Τόσα πολλά που ορίζουν το ενεργό χρονολόγιο της ζωής της, αφού µπορεί να ανακαλέσει τι έµαθε σε κάθε περίοδο της ζωής της. «Μόλις επιστρέψω στην Αθήνα συνεχίζω…» µας δήλωσε.
Μνήµη εργασίας
Η αλυσιδωτή ενεργοποίηση µιας σειράς λειτουργιών της µνήµης των διά βίου µαθητών προκαλεί διεύρυνση της χωρητικότητας της µνήµης εργασίας τους.
Το αποτέλεσµα είναι να µαθαίνουν ευκολότερα και να λύνουν προβλήµατα ταχύτερα… κάτι που προσθέτει στην αυτοεκτίµηση τους.
Η περίπτωση του Μάρκο Πόλο
Το ξεβόλεµα, η αναστάτωση των συνηθειών µας, δεν είναι πάντα καλοδεχούµενη. Όταν ο Πόλο επέστρεψε στην Ιταλία, µετά από 17 χρόνια στην Κίνα, εξέδωσε το βιβλίο ‘‘Τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο’’.
Αυτό έγινε ευπώλητο, µεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και διαβάστηκε από τους εγγράµµατους της εποχής.
Ο Πόλο ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που έφερε πληροφορίες για την Κίνα στο ευρύ κοινό της εσωστρεφούς Ευρώπης. Πληροφορίες που δεν ανταποκρίνονταν στις ευρωπαϊκές προσδοκίες. Αυτό ξεβόλεψε πολλούς. Ο Πόλο περιέγραψε τη Μογγολική αυτοκρατορία ως έναν µεγάλο πολιτισµό µε µεγάλες πόλεις. Το ξεβόλεµα των αντιλήψεων των Ευρωπαίων ήταν τέτοιο που τον κατηγόρησαν ότι ψεύδεται.
Οι περιγραφές του επηρέασαν τον τρόπο σκέψης των Ευρωπαίων και τους βοήθησε να αναπτύξουν µια ολιστική αντίληψη.
Αυτό γίνεται στην περίπτωση των διά βίου µαθητών. Ξεβολεύονται συνεχώς. Γίνονται πιο εξωστρεφείς, κάποιοι καινοτοµούν, µε ολιστική σκέψη.
Χανιά – Λύκειο Ελληνίδων
Σήµερα στις 5:30 στο Λύκειο Ελληνίδων (οδός Κων. Μητσοτάκη 1) µετά την απονοµή βεβαιώσεων σε ∆ιά Βίου Μαθήτριες θα παρουσιάσω και θα συζητήσω το θέµα: ‘‘Φανερά και υπόρρητα οφέλη των δια βίου µαθητών’’.
Συµπερασµατικά
Εκτός από τα υπόρρητα οφέλη που ήδη ανέφερα, τα προφανή οφέλη των ∆ιά Βίου Μαθητών περιλαµβάνουν…
• Ανάπτυξη της περιέργειας, σε ορισµένες περιπτώσεις της αποκοτιάς, και προσαρµογή στις αλλαγές.
• Αυτό-βελτίωση στις πρωτεύουσες και δευτερεύουσες δεξιότητες τους.
• Ευκαιρίες απασχόλησης και δηµιουργία νέων ενδιαφερόντων.
• Πολλαπλές εµπειρίες σε κοινότητες µάθησης.
• Έκθεση στις Νέες Τεχνολογίες.
*Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία ‘In the search of mythical Talos’, ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
