Η προσέγγιση κάθε πνευματικού, ιστορικού και εικαστικού έργου, χρειάζεται πολύμορφη, πολύχρονη, πολύπλευρη, πολύμοχθη, πολυδάπανη εργασία. Δεν είναι όμως αρκετά όλα αυτά. Χρειάζεται κάτι βαθύτερο. Το μεράκι κι ο καημός. Αυτά όλα οδήγησαν το μεγάλο ανθρωπιστή γιατρό, να πορευτεί σε ένα δρόμο αλλιώτικο από την παίδεψή του με την επιστήμη. Φιλελληνισμός.
Και να το θαύμα. Μπροστά μας ένα μεγαλειώδες Μουσείο. Εργο ολόκληρης ΖΩΗΣ. Καμαρώνουμε, θαυμάζουμε αγαλλώμεθα. Τα εικαστικά έργα της περίφημης αυτής συλλογής, μας παραπέμπουν στη μεγάλη Εξέγερση του 1821. Μα και πιο πίσω, στους χρόνους του ύστερου διαφωτισμού που άρχισε να εμφανίζεται το φιλελληνικό κίνημα. Το οποίο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, από τα χαρακτικά των περιηγητών, αλλά και από τη γνώση του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού που είχε απλωθεί πολύ πρωτύτερα σ’ όλη την Ευρώπη με τις Ακαδημίες και τα Πανεπιστήμια.
Πειστήρια και μαρτυρίες τα έργα της Συλλογής (καθώς και οι αμέτρητες πολυδιάστατες περιγραφές των περιηγητών της δεινοπαθούσης Ελλάδας) μας δείχνουν τη διάσταση που είχε πάρει το φιλελληνικό κίνημα, κατά, αλλά και μετά από την Εξέγερση του ‘21. Σε λίγο θα γιορτάσουμε τα 200 χρόνια. Να ευχηθούμε, με αφορμή την έκθεση που έγινε στο Ιδρυμα Θεοχαράκη το 2014 να γίνει (αλλά και με το βιβλίο φιλελληνικά ρολόγια του Stefan Adler που παρουσιάστηκε προ ημερών, στο Μπενάκειο) μια τεράστια έκθεση και από τους αποδέλοιπους συλλέκτες του είδους. Το παράδειγμα του Μιχάλη Βαρκαράκη να γίνει οδηγός για όλους τους συλλέκτες.
Ο ανθρωπιστής γιατρός, σ’ όλη του τη ζωή γιάτρεψε τον άνθρωπο και στις δυο του διαστάσεις.
Με τις χιλιάδες επεμβάσεις γιάτρεψε το κορμί, έσωσε ζωές. Ενας ζεστός άνθρωπος· Κρητικός.
Προχώρησε παραπέρα έφτασε, όπου μπορούσε να τεντώσει τη χέρα του. Σε ψηλά ιδεώδη. Γιάτρεψε και υπηρέτησε το πνεύμα, τον πολιτισμό. Δεν άφησε να χαθούν πνευματικά αγαθά. Τα αναμάζωξε, τα διέσωσε, τα διέδωσε. Και τώρα απολαμβάνουμε, τρέφουμε την ψυχή μας με το θρεπτικό αυτό γάλα του πολιτισμού.
Αγαλλώμεθα, στοχαζόμεθα, αγαπούμε από τα φυλλοκάρδια μας τις συλλογές του, που ανοίγουν δρόμους και λεωφόρους, για τα ιδεώδη που πρέπει ο άνθρωπος να αναζητά και να πορεύεται να δίνει νόημα στη ζωή του. Παράδειγμα ζωής. Παράδειγμα για τον καθένα· να μπορεί να πορεύεται, -όπως μπορεί- σ’ αυτές τις στράτες με όσες και όποιες δυνάμεις διαθέτει.
Να τα κάνει όλα πνέμα κατά τον μεγάλο στοχαστή του τόπου μας, Ν. Καζαντζάκη.
Εκ βάθους καρδίας ευχαριστούμε και ευγνωμονούμε το ζεύγος Βαρκαράκη.
*δάσκαλος
Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
