Όπως οι άνθρωποι που καμιά φορά κραυγάζουν λόγω έντονου στρες, έτσι και τα φυτά, -όπως μεταδίδει σε σχετικό ρεπορτάζ το ΑΠΕ/ΜΠΕ- όταν βιώνουν στρες λόγω ξηρασίας ή φυσικής βλάβης, συχνά εκπέμπουν υπερηχητικές κραυγές, που δεν γίνονται αντιληπτές από τους ανθρώπους.
Αυτό υποστηρίζει για πρώτη φορά μια νέα έρευνα από Ισραηλινούς επιστήμονες, σύμφωνα με την οποία τα φυτά όχι μόνο βλέπουν, μυρίζουν και ακούνε, αλλά επίσης είναι μόνο φαινομενικά σιωπηλά, καθώς στην πραγματικότητα «μιλάνε» και μάλιστα «φωνάζουν», όταν… ζορίζονται.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, με επικεφαλής τον Ιτζάκ Καΐτ, που έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στη βάση δεδομένων bioRxiv (ακόμη δεν έχει υπάρξει κανονική επιστημονική δημοσίευση), τοποθέτησαν ευαίσθητα μικρόφωνα κοντά σε ντοματιές και φυτά καπνού, που βίωναν συνθήκες στρες. Τα μικρόφωνα «έπιασαν» υπερηχητικά ουρλιαχτά από απόσταση περίπου δέκα εκατοστών.
«Τα ευρήματα μας μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε για το φυτικό βασίλειο, το οποίο έχει θεωρηθεί σχεδόν σιωπηλό μέχρι τώρα», σύμφωνα με τους ερευνητές.
Οι ήχοι είναι στη γκάμα των 20 έως 100 kilohertz, η οποία μπορεί να γίνει αντιληπτή από μερικούς οργανισμούς σε απόσταση έως πέντε μέτρων από τα φυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι οποίοι πιστεύουν ότι οι κραυγές αυτές ακούγονται από ορισμένα έντομα, άλλα ζώα και φυτά. Θα μπορούσαν όμως να τις ακούσουν και οι άνθρωποι με τα κατάλληλα όργανα, πράγμα που θα ειδοποιούσε έγκαιρα π.χ. για την έλλειψη νερού στις γεωργικές καλλιέργειες.
Όπως τα ζώα, έτσι και τα φυτά αντιδρούν στο φυσικό στρες με διάφορους τρόπους, π.χ. την απελευθέρωση χημικών ουσιών με διακριτές οσμές, την αλλαγή του χρώματος ή του σχήματος τους κ.α. Μελέτες έχουν δείξει ότι αρκετά ζώα φαίνεται να αναγνωρίζουν και να ανταποκρίνονται σε αυτά τα σήματα, ενώ ακόμη και άλλα φυτά ανιχνεύουν τις οσμές-σήματα στον αέρα. Είχε επίσης διαπιστωθεί παλαιότερα ότι ορισμένα φυτά αντιδρούν στους ήχους, αλλά η νέα έρευνα πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι τα ίδια βγάζουν ηχητικά σήματα, όταν κάτι δεν πάει καλά στο περιβάλλον τους.
Τα ισραηλινά πειράματα δείχνουν ότι διαφορετικά είδη φυτών βγάζουν διαφορετικούς ήχους και ακόμη ότι το ίδιο φυτό «κραυγάζει» διαφορετικά ανάλογα με την αιτία που του προκαλεί το στρες που βιώνει (λειψυδρία, κόψιμο φύλλου κ.α.). Τα διψασμένα φυτά του καπνού π.χ. έχουν πιο δυνατή «φωνή» από τα φυτά που τους κόβονται τα φύλλα.
Οι ντοματιές βγάζουν κατά μέσο όρο περίπου 35 υπερηχητικές κραυγές την ώρα σε περίπτωση έλλειψης νερού και 25 όταν κάποιος κόβει ένα κλαδί τους. Στα φυτά του καπνού οι κραυγές στις δύο αυτές περιπτώσεις στρες είναι 11 και 15 αντίστοιχα. Από την άλλη, φυτά χωρίς τέτοιους παράγοντες στρες εκπέμπουν λιγότερη από μια υπερηχητική κραυγή ανά ώρα.
Με τη βοήθεια προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης, που έκανε αναλύσεις των ήχων σε υπολογιστή, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κάθε φυτό έχει τη δική του υπερηχητική «υπογραφή», ξεχωριστή για τις τρεις κατηγορίες «ξηρασία», «κόψιμο», «ανέπαφο». Στο μέλλον, οι γεωργοί μπορεί να χρησιμοποιούν αυτή την τεχνολογία για να «ακούνε» τις καλλιέργειες στα χωράφια τους, κατά πόσο χρειάζονται περισσότερο νερό, κάτι το οποίο είναι ολοένα και πιο αναγκαίο λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Οι επιστήμονες δεν εξέτασαν κατά πόσο τα φυτά «φωνάζουν» επίσης σε περίπτωση ασθένειας, υπερβολικού αλατιού στο χώμα, ακραία χαμηλής ή υψηλής θερμοκρασίας κ.α. Επίσης είναι άγνωστο κατά πόσο όλα τα φυτά βγάζουν ήχους ή μόνο μερικά. Και τα δύο αυτά ζητήματα χρειάζονται περισσότερη έρευνα.
‘Αλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο καθηγητής βιολογίας των φυτών Έντουαρντ Φάρμερ του Πανεπιστημίου της Λωζάννης, σύμφωνα με το “New Scientist”, εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί κατά πόσο όλοι οι ήχοι που έπιασαν τα μικρόφωνα, όντως προέρχονται από τα φυτά ή και από άλλες αιτίες, όπως το χώμα που ξεραίνεται.
