Κάλαντα Λαζάρου
Σήµερον έρχετ’ ο Χριστός
ο επουράνιος Θεός
στην πόλη Βηθανία
κλαίει η Μάρθα κι η Μαρία
Μάρθα κλαίει τον αδελφό της
τον γλυκύ τον γκαρδιακό της
τρεις ηµέρες τον θρηνούσε
και τον εµοιρολογούσε.
Την ηµέρα την τετάρτη
κίνησ’ ο Χριστός για να ‘ρθει,
τότε βγαίνει κι η Μαρία
έξω από την Βηθανία.
Και εµπρός του γόνυ κλίνει
και τους πόδας του φιλεί,
αν ήσουν εδώ Χριστέ µου
δεν θα πέθαιν’ ο αδελφός µου.
Μα και τώρα εγώ ηξεύρω
και καλότατα πιστεύω
πως µπορείς άµα θελήσεις
και νεκρούς να αναστήσεις.
Λέγει πίστευε, Μαρία.
άγωµεν εις τα µνηµεία.
Τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Άδη φοβερίζει.
Άδη , Τάρταρε και Χάρο,
Λάζαρο θε να σου πάρω.
∆εύρο έξω , Λάζαρε µου,
φίλε και αγαπητέ µου
Λάζαρε , λαζαρωµένε
και µε το κερί ζωσµένε
Λάζαρος απενεκρώθη
ανεστήθη και σηκώθη
Λάζαρε , πες µας τι είδες;
εις τον Άδη που επήγες
Είδα φόβους , είδα τρόµους,
είδα βάσανα και πόνους.
∆ώστε µου λίγο νεράκι
να ξεπλύνω το φαρµάκι
της καρδιάς και των χειλέων
και µην µε ρωτάτε πλέον.
Κοι του χρόνου!!!
Πλησιάζει η µέρα της Λαµπρής, η πιο χαρµόσυνη και γλυκιά µέρα της Χριστιανοσύνης. Πηγαίνοντας προς την Λαµπρή, βέβαια, συναντούµε ήθη και έθιµα και παραδόσεις που σιγά-σιγά πάνε να σβήσουν.
Χρέος όλων µας, να βάλουµε ‘‘αντισκάρι’’ και να τα κρατήσουµε ζωντανά όσο γίνεται.
Ένα από αυτά τα έθιµα στην πορεία προς την Ανάσταση, είναι και τα κάλαντα του Λαζάρου.
Θυµάµαι, αναπολώντας τα παλιά, οι συνοµήλικοί µου κι εγώ, τα Γαριπιανάκια, γύρω στη δεκαετία του 1960 πηγαίναµε την παραµονή του Λαζάρου και κόβαµε ένα κλαδί από το βαγί που υπήρχε λίγο πιο µέσα από τη γειτονιά µας, υπάρχει ακόµα και το βαγί και το µικροτοπωνύµιο ‘‘Στο Βαγί’’, κάναµε ένα µικρό στεφανάκι µε αγριολούλουδα και το δέναµε στη µέση του βαγιού και στερεώναµε µε προσοχή στο σηµείο ένα µικρό εικονισµατάκι.
Σάββατο πρωί, Σάββατο του Λαζάρου, κρατώντας το κλαδί του βαγιού, στολισµένο όπως προείπαµε, το ένα παιδί, και το µπιτονάκι µε το πυργιάλι (χωνί) το άλλο παιδί γυρνούσαµε στην γειτονιά µας, τον Γαρίπα, µα και στα ‘‘Κατωµπαδιανά’’, τις πιο κάτω γειτονιές από τον Γαρίπα, και λέγαµε τα κάλαντα. Υπόψη ότι ο Γαρίπας είναι ένας αποµονωµένος οικισµός στα ριζά του λόφου ‘‘Κοπράνες’’.
Σηµειωτέον, πως τα χρήµατα που βγάζαµε, πουλώντας το λάδι που µαζεύαµε, τα ‘‘τσοντάραµε’’ σε αυτά του σπιτιού για να πάρουµε είτε άσπρα σανταλάκια, είτε άσπρα πάνινα ‘‘ελβιέλα’’ παπουτσάκια και που τα ‘‘αγκινιάζαµε’’ (βάζαµε για πρώτη φορά ) στον Επιτάφιο και στην Ανάσταση.
Προσωπικά, ξαναείπα τα κάλαντα του Λαζάρου, την παραµονή του Λαζάρου, Παρασκευή 2 Απριλίου 1999 (δες ‘‘Χανιώτικα Νέα’’ 31-3-1999 σελίδα 10) µαζί µε τους αλησµόνητους συναδέλφους του 1ου ∆ηµοτικού Σχολείου του Αγίου Λουκά. Τέσσερα ‘‘συνεργεία’’ µε µαθητές, γονείς και συναδέλφους είπαµε τα κάλαντα του Λαζάρου, σε µουσική διδασκαλία του εξαίρετου συναδέλφου Γιάννη Καστρινάκη, µουσικού και καθηγητή Βυζαντινής µουσικής.
Τα κάλαντα τα είπαµε στη Σχολική Περιφέρεια του Αγίου Λουκά, µε σκοπό να ενισχύσουµε οικονοµικά την ανέγερση µιας αίθουσας που τόσο την είχαµε ανάγκη.
Για τα κάλαντα του Λαζάρου υπάρχουν πολλές παραλλαγές από διάφορα µέρη της Ελλάδος, εδώ καταγράφω τα κάλαντα που λέγαµε εµείς τότε στον Γαρίπα, την αγαπηµένη µας γειτονιά, µε τα πολλά γειτονόπουλα και που δυστυχώς, τώρα που φύγαµε, τα εγγόνια µας µεγαλώνουν αλλού.
*Ο Γιώργος Μανιαδάκης είναι συνταξιούχος δάσκαλος
