Αν ήμουν υποχρεωμένος να επιλέξω ένα δέντρο σαν σήμα κατατεθέν του Αποκόρωνα, θα έψαχνα τελικά να το βρω σ’ ένα απ’ τα κυπαρίσσια του. Στην αρχή, βέβαια, θα προβληματιζόμουν λιγάκι, μια που βλέπω, επίσης με ιδιαίτερη συμπάθεια, τις γερόντισσες ελιές του και τις αιώνια κοπελιές δάφνες του. Πάντα με γοητεύει η αποπνέουσα ηρεμία της ελιάς και η εμπνέουσα ευωδία της δάφνης. Η επιστροφή στους κυπαρισσώνες, ωστόσο, είναι για μένα μονόδρομος. Ισως γιατί ένα κυπαρίσσι, ένας γερω-κυπάρισσος ήταν το πρώτο δέντρο που γνώρισα όταν γεννήθηκα. Ήταν (και είναι) ένα ψηλό-πανύψηλο κυπαρίσσι που οι ρίζες του πήγαιναν (και πηγαίνουν) βαθιά στη γη και η κορφή του τόξευε (και τοξεύει) τον ουρανό. Όταν το συναντώ, κάθε φορά που επιστρέφω (κι επιστρέφω συχνά) στα πάτρια της μητρίδας γης έχω πάντα την αίσθηση ότι βλέπω μια προεκτεινόμενη σκάλα. Προς τα κάτω, στα τρίσβαθα της γης, εκεί όπου οι ρίζες σταυρώνονται με τις μνήμες και προς τα πάνω, στα ουράνια δώματα, εκεί όπου αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας οι ιδέες…
Τα παραπάνω, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι το εν λόγω αγαπημένο δέντρο είναι η αντικειμενικά ιδανική έκφραση της “ιδέας” “κυπαρίσσι” και η μόνη δυνατή για να αποτελέσει το αποκορωνιώτικο σήμα. Υπάρχουν εκατοντάδες κυπαρίσσια στην πάλαι ποτέ αλλά και νυν και αεί ένδοξη επαρχία και νυν δήμο των Αποκορώνων, που μπορούν ν’ ανταποκριθούν σ’ αυτόν τον ρόλο. Γέροι κυπάρισσοι που φωνάζουν από μακριά τα ωζά κοντά τους τα καλοκαιρινά μεσημέρια και τα χειμωνιάτικα βράδια κυπαρισσόπαιδες αυστηροί σαν ζηλωτές καλόγεροι, φρουροί νεκροταφείων και σημάτορες δημόσιων δρόμων, κυπαρισσοκυρίες που μοιάζουν με αυστηρές γυναίκες καπετάνιων, κουζουλοκυπαρίσσια που λιχνίζουν με ξεχωριστό τρόπο τους νοτιάδες που κατεβαίνουν από τη Μαδάρα.. Ενας ολόκληρος κυπαρισσολαός, που βρίσκεται σε διαρκή έγνοια για το πώς τούτος ο τόπος θα κρατήσει γνήσιο το άχραντο και αυστηρό πρόσωπό του…
«Επιστρέφω στον ίσκιο του κυπαρισσιού μου./ Σταυροδένουμε τις μνήμες με τις ρίζες./ Τοξεύουμε τον ουρανό./ Λιχνίζουμε (με) τους όποιους ανέμους./ Λέμε καλησπέρα στο φεγγάρι και καλημέρα στον ήλιο./ Επιστρέφω στον ίσκιο του./ Και για να προετοιμάζομε την παραπέρα πορεία μου/ επιστρέφω στον ίσκιο του”. Το ποίημα του γράφοντος “Στον ίσκιο του κυπαρισσιού” (από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή “Όπως το ψωμί”).
Μια γυναίκα με ανδρικό φιλολογικό ψευδώνυμο
Εντάξει, στον George Eliot, και όχι βέβαια στον Tomas Eliot στον ποιητή της “Ερημης Χώρας”, όπως νομίζουν μερικοί, ανήκει η φράση για τα τριαντάφυλλα («Δεν θα βρέξει ποτέ τριαντάφυλλα. Αν θέλουμε περισσότερα τριαντάφυλλα, πρέπει να φυτεύουμε περισσότερες τριανταφυλλιές») που χρησιμοποίησα εν είδει εισαγωγής στην ομιλία που έκαμα στην απονομή των βραβείων του Διαγωνισμού Μαθητικού Ρεπορτάζ που διοργάνωσε η εφημερίδα μας, γιορτάζοντας τα 50 χρόνια κυκλοφορίας της. Μόνο που ο περί ου ο λόγος Eliot, δεν ήταν Αμερικανός φιλόσοφος αλλά το ψευδώνυμο της Αγγλίδας συγγραφέως της βικτωριανής εποχής Μαίρης Ανν Έβανς. Από τη φίλη φιλόλογο (Αγγλικής Φιλολογίας) Ρουμπίνη – Μαρία Πιμπλή, σ’ ένα ευγενικό μήνυμά της η επισήμανση. “Ας όψεται” η επιπόλαια ματιά στο Διαδίκτυο.
Για να είναι σίγουρη ότι θα πάρουν σοβαρά τα έργα της αποφάσισε να χρησιμοποιεί ανδρικό λογοτεχνικό ψευδώνυμο η Μαίρη Ανν (ή Μαριάν) Εβανς (1819-1890) κατά μία εκδοχή. Κατά μία άλλη ήθελε να προστατεύσει την προσωπική της ζωή, δεδομένου ότι είχε σχέση με τον παντρεμένο φιλόσοφο George Henry Lewes. Ούτως ή άλλως η… George Eliot αποκάλυψε το φύλο της, σοκάροντας τους αναγνώστες του πρώτου βιβλίο τους (“Σκηνές του βίου των κληρικών”, μετάφραση Καίτη Οικονόμου, εκδ. “ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ” 2006), που είχε μεγάλη επιτυχία, όπως και τα πολλά άλλα που ακολούθησαν.
«Οταν έρχεται ο θάνατος δεν είναι η τρυφερότητα για την οποία μετανιώνουμε, αλλά η σκληρότητά μας». Να μια επίσης, όπως για τα τριαντάφυλλα, ωραία φράση της Αγγλίδας συγγραφέως με το ανδρικό φιλολογικό ψευδώνυμο, που πρέπει να ‘χουμε υπόψη μας, ενόσω ζούμε.
