Στο ένθετο “Διαδρομές” του Σαββάτου 2 Αυγούστου αναφέρεται με εκτενές ρεπορτάζ για το νησί της “ουράνιας Αφροδίτης” τα Κύθηρα η φίλη και σπουδαία δημοσιογράφος Ελένη Φουντουλάκη. Περιγραφές καταπληκτικές από τη μυθολογία έως τη σημερινή ιστορία του νησιού και το σταυροδρόμι των πολιτισμών. Ξεχωριστές, έγχρωμες φωτογραφίες από τα πιο σπουδαία σημεία του “Τσιρίγο” και τους κατά καιρούς κατακτητές. Επειδή όμως δεν κάνει λόγο για την Παναγία τη Μυρτιδιώτισσα, τη μεγαλύτερη μονή των Κυθήρων, ας μου επιτρέψει να συμπληρώσω το τόσο ενδιαφέρον δημοσίευμά της. ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΑ Βρίσκεται στην περιοχή των Μυρτιδίων στα δυτικά του νησιού και είναι χτισμένη σε ένα φυσικό βραχώδες άνοιγμα, ανάμεσα σε πάρα πολλές μυρτιές. Η εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας είναι το πολυτιμότερο κειμήλιο του νησιού και είναι η απανταχού προστάτιδα των Κυθηρίων. Η παράδοση λέει ότι ένας βοσκός είδε στον ύπνο του έναν άγγελο να του υποδεικνύει ένα σημείο στην περιοχή που είχε τα πρόβατά του. Εκεί μέσα σε μια μυρτιά υπήρχε μια εικόνα με την Παναγία. Ο βοσκός ξύπνησε θορυβημένος. Το πρωί πήγε και βρήκε την εικόνα. Την πήρε στο σπίτι του στο γειτονικό χωριό Καλοκαιρινές. Τη νύχτα εξαφανιζόταν, επέστρεφε στη μυρτιά. Ο βοσκός είδε ξανά τον άγγελο να του λέει πως η εικόνα έπρεπε να μείνει εκεί κοντά στη μυρτιά. Ετσι ο βοσκός έκτισε ένα μικρό εκκλησάκι δίπλα στη μυρτιά και τοποθέτησε την εικόνα εκεί, την οποία ονόμασε Μυρτιδιώτισσα. Αυτό το εκκλησάκι παραμένει ως σήμερα και ονομάζεται Καθολικό. Εκεί στεγάζεται η εικόνα της Παναγίας μαζί με τα τάματα των επισκεπτών της.
Η εικόνα απέκτησε μεγαλύτερες διαστάσεις όταν τοποθετήθηκε σε ξύλινο πλαίσιο. Το 1837 φιλοτεχνήθηκε το χρυσό ένθυμα και από την αρχαία εικόνα φαίνονται μόνο τα πρόσωπα που με την πάροδο των αιώνων δεν διακρίνονται πλέον τα χαρακτηριστικά. Στο κάτω μέρος της χρυσής επένδυσης απεικονίζονται τρία θαύματα της Μυρτιδιώτισσας. Το θαύμα της ευρέσεως, η ίαση του παραλύτου και το θαύμα της διασώσεως του φρουρίου της πόλης των Κυθήρων από την πτώση κεραυνού το 1829. Πάνω ακριβώς από το παλαιό Καθολικό το 1875 χτίστηκε ο νεότερος μεγαλοπρεπής ναός σε ρυθμό τρίκλιτης Βασιλικής. Αξιοθαύμαστο έργο στο εσωτερικό της μονής είναι το κωδωνοστάσιο 26 μέτρων με τοξοειδείς σχηματισμούς. Το κορυφαίο θρησκευτικό έθιμο των Κυθηρίων είναι η λιτάνευση κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας από τα Μυρτίδια στη Χώρα. Η περιφορά της εικόνας διαρκεί 15 μέρες περνώντας μέσα από τα περισσότερα χωριά του νησιού! Η Μυρτιδιώτισσα γιορτάζει στις 24 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία ευρέσεως της εικόνας. Το 2004 με εκλεκτή παρέα γύρισα όλο το νησί και είδα τα καταπληκτικά μέρη που περιγράφει τόσο παραστατικά η κυρία Φουντουλάκη. Από τις όμορφες παραλίες με τα γαλαζοπράσινα νερά, βρίσκεσαι ανηφορίζοντας σε καταπράσινα από δέντρα χωριά και το γραφικό καταρράκτη της Φόνισσας. Η επίσκεψη στη Μονή της Μυρτιδιώτισσας, μας γέμισε από έντονα θρησκευτικά συναισθήματα. Ζήλεψα τον υπήνεμο όρμο του Αυλέμονα που προσφέρει ασφάλεια στα πλεούμενα χειμώνα – καλοκαίρι και δεν αναγκάζονται οι ιδιοκτήτες τους να τα βγάζουν στις φουρτούνες του χειμώνα, όπως εμείς εδώ στο Σταυρό.
Ο δικός μας Αυλέμονας που είναι παραπέρα δεν έχει βέβαια καμία σχέση ως προ την ασφάλεια που παρέχει με τον αντίστοιχο των Κυθήρων. Από τους Κρητικούς που είχαν πάει εκεί ως πρόσφυγες από το 17ο αιώνα επέστρεψαν ως Τσιριγώτες οι περισσότεροι, από το 1843 και μετά. Τέτοιες οικογένειες στα Χωραφάκια είναι οι Καλλιγέρηδες, Σκανδαλάκηδες, Κουτράκηδες και Κασιμάτηδες. Ηταν τεχνίτες πέτρας, καλλιεργητές γης και κατασκεύαζαν ασβεστοκάμινα. Επίσης από τα Κύθηρα κατάγεται η μεγάλη και ιστορική οικογένεια των Καλοκαιρινών που εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο. Τελειώνοντας το κείμενό μου αυτό, αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω τη χαρά μου γιατί με την ευκαιρία του ξεχωριστού δημοσιεύματος της φίλης Ελένης θυμήθηκα τόσες ευχάριστες αναμνήσεις.
