Το “έγκλημα” της δωροδοκίας έχει σχεδόν “τρισχιλιετή” ιστορία, όπως προκύπτει από μια συνοπτικότατη ανασκόπηση:
Ο Πολύβιος τον 2ο π.Χ. αιώνα διαπιστώνει ότι “…Σε όλη την Ελλάδα επικρατεί η δωροδοκία και ότι κανένας δεν κάνει τίποτα δωρεάν”.
Ο Αριστοφάνης στον “Πλούτο” σατιρίζοντας: “…θα συγκαλύψω την υπόθεση με λίγο λάδωμα αφού βουλώσω με κέρματα το στόμα των πολιτικών και ρητόρων” (στίχος 378).
Ο Ησίοδος κατηγορεί έντονα τους “δωροφάγους άνδρες”, δηλ. «ανθρώπους που σέρνουν την Δικαιοσύνη εκεί που θέλουν να την πάνε” (“Εργα και Ημέραι”, στιχ. 220-222).
Ο Φίλιππος Β΄ ισχυρίζετο ότι “…Κανένας Αθηναίος δεν είναι αδωροδόκητος εκτός του Ξενοκράτους “(Διογένης Λαέρτιος, “Βίοι Φιλοσόφων”, Ξενοκράτης, 9).
Αν και ο Ξενοκράτης δωροδοκήθηκε “ολίγον” από τον Αλέξανδρο.
Ο μεγάλος ρήτορας Δημάδης ομολογεί ότι έλαβε από τον Φίλιππο σαν “δώρο” ένα τάλαντο (ποσό τεράστιο) για μιαν “εύγλωττη σιωπή”.
Οταν στη Σπάρτη, μετά πολλά χρόνια, “εισέδυσε αργύρου και χρυσού ζήλος”, ελήφθη ο χρησμός του Μαντείου των Δελφών: “Η φιλοχρηματία την Σπάρτη θα καταστρέψει, άλλο τίποτα” (Ζηνοβίου II, 24 Πλουτάρχου Αγις).
Και τα σκάνδαλα πολλαπλασιάζονται στην αυστηρή αυτή πόλη. Ενοχοι δωροδοκίας οι βασιλείς Λεωτυχίδης και Αγις. (Θουκυδίδου Ιστορία, Ε΄ 63).
Δωροδοκείται και το σώμα των Εφόρων από κάποιον Λυκούργο (220 π.Χ.) για να τον κάνουν Βασιλιά. (Πολύβιος, Ιστορία, Δ΄ 35, 14). “Διαπιστώνεται ότι οι Γέροντες δωροδοκούμενοι και χαριζόμενοι”(Αριστοτέλης, Πολιτικά, Β΄ 137 i 9, 3).
Κρούσματα δωροδοκίας υπάρχουν και στην Πυθία: Οι Αλκμαιωνίδαι “αλλάζουν τη γνώμη της Πυθίας μετά από χρηματισμό” (Ηρόδοτος, Ιστορία v, 63).
O Bασιλιάς της Σπάρτης Κλεομένης, ετεροθαλής αδελφός του Λεωνίδα, δωροδόκησε την Πυθία “περίαλλον” για να λάβει ευνοϊκό χρησμό.
Το σκάνδαλο ήρθε στο φως της δημοσιότητας και η ανωτέρω Πυθία εξεδιώχθη “επαύσθη της τιμής” (Ηρόδοτος VI, 66, Παυσανίου III, 4, 3 Λακωνικά).
Ο Δημοσθένης επίσης κατηγορεί την Πυθία ότι χρηματιζόμενη υποστηρίζει τον Φίλιππο, “η Πυθία Φιλιππίζει”(Αισχίνης κατά Κτησιφώντα 130) και (Πλουτάρχου, Δημοσθένης, 20).
Ο Αυτοκράτωρ της Ρώμης Νέρων, δωροδόκησε την Πυθία για να πάρει ευνοϊκό χρησμό.
Θύμα δωροδοκίας και ο αρχηγός των Αχαιών Αγαμέμνων (Ομήρου Ιλιάς Ψ, στιχ. 295).
Σκάνδαλα δωροδοκίας και στους Ολυμπιακούς Αγώνες παρά τον όρκο που έδιναν αθληταί και κριταί:
Ο αθλητής της πυγμαχίας Κάλλιπος εξαγόρασε όλους τους αντιπάλους του.
Οι περιπτώσεις αυτές χρηματισμού, πιθανόν και άλλες, στην αρχαιότητα δείχνουν πόσο βαθιές είναι οι ρίζες του κακού αυτού, και ότι οι άνθρωποι παραμένουν το ίδιο ευάλωτοι στη δύναμη του χρήματος, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική ρήση του Σοφοκλή στο έργο του “Αντιγόνη: “Ουδέν γαρ ανθρώποισιν οίον άργυρος κακόν νόμισμ’ έβλαστε”, ήτοι “τίποτα χειρότερο δεν γεννήθηκε μεταξύ των ανθρώπων από το νόμισμα”.
“Βους επί γλώσσης” ( για δωροδοκουμενους , προκειμένου να τηρήσουν τη σιωπή, τοποθετουνταν πάνω στη γλώσσα βαρύ νόμισμα με εικόνα βοδιού), λέει ο Αισχύλος)..
(Φοβάμαι, ότι αυτοί που μας χρωστούσανε μας πήραν και το βόδι… όμως..)
*Ο Ευτύχιος Πρωτοπαπαδάκης
είναι γεωπόνος
